Μ. Συρεγγέλα στο “Π”: Μια νέα εποχή για την Ανώτατη Εκπαίδευση
Της
ΜΑΡΙΑΣ ΣΥΡΕΓΓΕΛΑ
Βουλευτού ΝΔ Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών,
Γραμματέως Πολιτικής Επιτροπής
Σήμερα, 40.000 έλληνες φοιτητές σπουδάζουν στο εξωτερικό. Πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο αριθμό αναλογικά με τον πληθυσμό μας, ειδικά αν τον συγκρίνουμε με τη μεγαλύτερη σε έκταση από εμάς Ισπανία, όπου οι φοιτητές που έχουν επιλέξει να φύγουν στο εξωτερικό για σπουδές είναι 35.000, ενώ στην Πορτογαλία, η οποία έχει ανάλογο πληθυσμό με εμάς, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 13.000. Η Ελλάδα ξεχωρίζει αρνητικά στον τομέα αυτό και η εν λόγω κατάσταση είναι ενδεικτική της ευρύτερης ανάγκης για αναβάθμιση των ελληνικών ΑΕΙ.
Μπροστά στην ανάγκη για εκσυγχρονισμό της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, λοιπόν, η κυβέρνηση προτάσσει το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, με στρατηγική επιδίωξη να δώσει ελευθερίες και δυνατότητες που ζητούν εδώ και δεκαετίες τα δημόσια πανεπιστήμια, και ταυτόχρονα δημιουργεί ένα πλαίσιο για τη λειτουργία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας.
Το εν λόγω νομοσχέδιο, όπως έχει δηλώσει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, συνιστά μια εμβληματική μεταρρύθμιση, με στόχο κυρίως την ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου και τη δημιουργία νέων δυνατοτήτων για όλες τις φοιτήτριες και όλους τους φοιτητές.
Ενδεικτικό των προθέσεων της κυβέρνησης για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι το ότι το 70% του νομοσχεδίου αφορά τα δημόσια πανεπιστήμια. Η πλειονότητα των άρθρων σχετίζεται με την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των δημόσιων πανεπιστημίων και με τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε να καταστούν πιο ευέλικτα τα όργανα διοίκησης των σχολών.
Αυτή η επιλογή αντανακλά την προσπάθεια να δοθεί έμφαση στην ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης, με παράλληλη δημιουργία ακαδημαϊκών προοπτικών για παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων. Μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι εκτός από τον εκσυγχρονισμό των ΑΕΙ τον οποίο επιχειρεί η κυβέρνηση, εξίσου σημαντική είναι και η αύξηση της χρηματοδότησης προς αυτά, η οποία το 2023 έφτασε τα 133 εκατ. ευρώ, αύξηση δηλαδή της τάξεως περίπου του 50% σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία.
Επιστρέφοντας στο θέμα του νομοσχεδίου, ένα ακόμα σημείο που αξίζει προσοχής είναι τα άρθρα για το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), καθώς αμφότερα θα δουν πολλά οφέλη από το νέο νομοσχέδιο και θα καταστούν πιο ανταγωνιστικά και πιο εξωστρεφή. Για παράδειγμα, στο ΔΠΘ θα ιδρυθούν νέες σχολές και τμήματα, ενώ μια πολύ σημαντική αλλαγή είναι το ότι θα ενταχθούν σε αυτό τμήματα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος. Παράλληλα, θα ενισχυθούν οι υποδομές του ιδρύματος, όπως και η χρηματοδότηση και το ανθρώπινο δυναμικό του. Αντιστοίχως, το ΕΑΠ θα εκσυγχρονιστεί οργανωτικά, θα τονωθεί η εξωστρέφειά του και θα ενισχυθούν οι αρμοδιότητες των συλλογικών οργάνων του.
Ως προς το υπόλοιπο 30% του νομοσχεδίου (για το οποίο γίνεται μεγάλη συζήτηση), αποτελείται από άρθρα τα οποία αποσκοπούν στο να καταστεί η χώρα μας πόλος έλξης για παραρτήματα ξένων ΑΕΙ. Προς την κατεύθυνση αυτή, το νομοσχέδιο θέτει πολύ αυστηρά κριτήρια και προϋποθέσεις, όπως παραδείγματος χάριν το ότι το μητρικό ίδρυμα πρέπει να είναι αναγνωρισμένο και πιστοποιημένο στη χώρα του, καθώς και να περιλαμβάνεται στο Εθνικό Μητρώο Αναγνωρισμένων Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης της Αλλοδαπής του ΔΟΑΤΑΠ. Επιπροσθέτως, κάθε ίδρυμα πρέπει να διαθέτει τρεις σχολές κατ’ ελάχιστον, με τουλάχιστον ένα πρόγραμμα α’ κύκλου σπουδών η καθεμία, να διαθέτει το προβλεπόμενο από τον νόμο εκπαιδευτικό, ερευνητικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό και να διαθέτει κατάλληλες κτιριακές υποδομές και τον ανάλογο υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
Πρέπει στο σημείο αυτό να διευκρινιστεί ότι άλλο είναι η αναθεώρηση του άρθρου 16, μέσω της οποίας θα μπορεί να ιδρυθεί ένα πανεπιστήμιο (στο πλαίσιο, πάντα, αυστηρών κριτηρίων), και άλλο αυτό το οποίο προβλέπει το παρόν νομοσχέδιο, δηλαδή η λειτουργία παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ. Αυτά τα δύο πράγματα δεν είναι εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, όμως αυτήν τη στιγμή, λόγω του άρθρου 16, δεν μιλάμε για δημιουργία μη κρατικών πανεπιστημίων αλλά για παραρτήματά τους.
Εν κατακλείδι, το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας φιλοδοξεί να αποτελέσει μία ακόμη εμβληματική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, με στόχο να προσφέρει τη δυνατότητα στους υποψήφιους έλληνες φοιτητές να μείνουν στη χώρα και να σπουδάσουν από εδώ σε κάποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Την ίδια στιγμή, θα βοηθήσει στην προσέλκυση ξένων φοιτητών και επιστημονικού προσωπικού και θα συμβάλει στον επαναπατρισμό ελλήνων επιστημόνων, με ταυτόχρονη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή για την Ανώτατη Εκπαίδευση, μέσω ενός περιβάλλοντος το οποίο ευνοεί την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, ενισχύοντας την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της πατρίδας μας.
