Θεανώ Φωτίου: Η χώρα χρειάζεται εθνική στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας…

…που να βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα, να δίνει έμφαση την έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και να υλοποιείται σε ένα δημόσιο, προσβάσιμο σε όλους και δωρεάν ποιοτικό ΕΣΥ

Η βουλευτής Νότιου Τομέα Αθηνών Θεανώ Φωτίου συμμετείχε στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής όπου συζητήθηκε η Εθνική Στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της  μήτρας. Η κ. Φωτίου ανέφερε ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 90% των γυναικών που πεθαίνουν από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας βρίσκονται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Σήμερα στην Ελλάδα το 42% των γυναικών που έχουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας πεθαίνουν, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό, που σημαίνει ότι η πρόληψη,   πρόσβαση και θεραπεία των γυναικών στις υπηρεσίες υγείας στη χώρα μας πάσχει. Η στρατηγική λοιπόν για την εξάλειψη του καρκίνου του τράχηλου της μήτρας πρέπει να δίνει υπόσταση στην κοινωνική και οικονομική διάσταση που έχει ο καρκίνος και να στηρίζεται στη πρόληψη, την  έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, και τη θεραπεία.

Στον πυλώνα της πρόληψης ως Νέα Αριστερά θεωρούμε ότι ο εμβολιασμός πρέπει να ενταθεί και να διευρυνθεί ο ηλικιακός περιορισμός των γυναικών που μπορούν να κάνουν το εμβόλιο HPV πάνω από τα 18 έτη. Επίσης, ο προδιαγνωστικός έλεγχος, το τεστ HPV καθώς και  επαναστατικές ανακαλύψεις όπως η διάγνωση αλλά και θεραπεία μέσω βιοδεικτών πρέπει να είναι στη διάθεση όλων των γυναικών και όχι μόνο όσων έχουν μεγάλη οικονομική δυνατότητα.

Για να γίνουν όμως όλα τα παραπάνω είναι κατεπείγουσα ανάγκη να ενισχύσουμε και να αναβαθμίσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Η αντίληψη ότι η υγεία αποτελεί επένδυση και όχι κόστος βρίσκεται στην αντίθετη  κατεύθυνση από την κυβερνητική πολιτική υποβάθμισης του ΕΣΥ. Η πληρωμή των ασθενών για να χειρουργηθούν στα απογευματινά χειρουργία του ΕΣΥ θα οξύνει τις ήδη μεγάλες ανισότητες στην υγεία και επομένως θα συμβάλει αρνητικά στην αντιμετώπιση πολλών μορφών του καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, μία εθνική στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας οφείλει να απαντά στις ανισότητες μέσα στην ελληνική κοινωνία και να ενισχύει τις δημόσιες δομές υγείας για να παρέχονται δωρεάν και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας στις γυναίκες. Έτσι μόνο θα εξαλειφθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Ομιλία στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων για την εθνική στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Ευχαριστώ όλους τους καλεσμένους για τις πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις που έκαναν. Μόνο από αυτές δεν συνιστούν εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ορισμένοι από τους καλεσμένους μετείχαν πριν ένα χρόνο, στις 7 Μαρτίου 2023 στο τρίτο  ετήσιο συνέδριο για την καταπολέμηση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ο κύριος Σγουρός μας είπε ότι μέσα σε ένα χρόνο εμβολιασμών 70.000 κορίτσια και 55.000 αγόρια μέχρι 18 ετών έκαναν την πρώτη δόση του εμβολίου του HPV σε πληθυσμό 1.000.000. Όμως οι ηλικίες στόχος  αριθμούν 100.000 κορίτσια και ακόμα και αν πιάσουμε τον καταπλητικό στόχο να έχουμε μηδέν καρκίνους του τραχήλου της μήτρας το 2046 για αυτές που αρχίζουν εμβολιάζονται φέτος, μέχρι τότε χιλιάδες ανεμβολίαστες γυναίκες μεγαλύτερων ηλικιών θα έχουν νοσήσει.

Διότι σήμερα το 42% των γυναικών που έχουν καρκίνο της μήτρας πεθαίνουν, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό που σημαίνει ότι η πρόληψη και η πρόσβαση των γυναικών στις υπηρεσίες φροντίδας στη χώρα μας πάσχει. Αν δε, λάβουμε υπόψιν μας  τόσο τη γενική εικόνα των τεράστιων ακάλυπτων ιατρικών αναγκών των πολιτών στην χώρα λόγω προβλήματος κόστους, πρόσβασης, χρόνου και καθυστερήσεων (στο 8,1% έναντι του 1.7% που είναι στην ΕΕ)  όσο και ειδικότερα στο ζήτημα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας την ελληνική μελέτη LYSISTRATA που έδειξε ότι, παράμετροι όπως η ηλικία, η εκπαίδευση, το επάγγελμα, το εισόδημα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόσβαση των ασθενών στο HPV τεστ και κατ επέκταση στην έγκαιρη διάγνωση. Καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε και να στηρίξουμε άμεσα ένα νέο μοντέλο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.  Το γεγονός ότι σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Breast Cancer Index η χώρα μας καταλαμβάνει της 25^η θέση ανάμεσα σε 28 χώρες όσον αφορά την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού από όλες τις απόψεις, τελευταία στην Ευρώπη, με καθιστά πολύ ανήσυχη για την πραγματική πολιτική βούληση να αντιμετωπίσουμε ως κράτος τον καρκίνο του τράχηλου της μήτρας με βάση την «ανθρωποκεντρική» ογκολογική περίθαλψη και φροντίδα. Δηλαδή όπως συστήνει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, με πολιτικές που εντάσσουν και δίνουν υπόσταση στην κοινωνική και οικονομική διάσταση που έχει ο καρκίνος, ξεπερνώντας τη στενή θεώρηση της νόσου και εστιάζοντας στον άνθρωπο και το οικογενειακό του περιβάλλον.

Φυσικά, η στρατηγική για την εξάλειψη του καρκίνου του τράχηλου της μήτρας πρέπει να στηρίζεται στους εξής πυλώνες: Πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση, σωστή διάγνωση, θεραπεία και – αντίστοιχα μετά τη θεραπεία – επιβίωση.

Στον πυλώνα της πρόληψης νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι ο εμβολιασμός, ο προδιαγνωστικός έλεγχος, το τεστ HPV καθώς και επαναστατικές ανακαλύψεις όπως η διάγνωση αλλά και θεραπεία μέσω βιοδεικτών πρέπει να είναι στη διάθεση όλων των γυναικών. Ιδιαίτερα όταν γνωρίζουμε ότι από το 2012-2019 υπήρξε μία μείωση της τάξης του 65% των νέων περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας για μία ομάδα γυναικών που υποβλήθηκαν σε προσυμπτωματικό έλεγχο αλλά και σε εμβολιασμό.

Όσον αφορά τον εμβολιασμό κύριε Υπουργέ θα ήθελα να σας ρωτήσω

• και γιατί ο εμβολιασμός σταματά στα 18 έτη. Γνωρίζουμε ότι σήμερα 45% των κοριτσιών στην Ελλάδα δεν έχει κάνει το εμβόλιο HPV (Ευαγγελία Ραζή, σελ 28)
• Επίσης οι βιοδείκτες έχουν γίνει απαραίτητοι τόσο για την πρόγνωση όσο και για τη στοχευμένη και αποτελεσματική θεραπεία. Σήμερα οι βιοδείκτες σώζουν ζωές. Όμως μόνο οι πλούσιοι έχουν τη δυνατότητα να τους χρησιμοποιούν. Γιατί σήμερα δεν αναφέρατε λέξη για τους βιοδείκτες;Καταλαβαίνουμε βέβαια ότι η πρόληψη εν γένει και ειδικά ο προγεννητικός έλεγχος και η νέα ανακάλυψη των βιοδεικτών χρειάζεται μία κυβέρνηση που να έχει άλλη αντίληψη για το ζήτημα της υγείας. Όχι ως κόστος αλλά ως επένδυση ώστε το να μπορεί να τροφοδοτήσει ένα βιώσιμο μέλλον στη διαχείριση της φροντίδας υγείας του καρκίνου στη χώρα μας.

Για να έχουν αποτέλεσμα οι δράσεις πρόληψης πρέπει να εντάσσονται σε ένα συνολικό σχέδιο καθολικής και ισότιμής κάλυψης των αναγκών υγείας των πολιτών, μέσα από τη συνεχή ενδυνάμωση του ΕΣΥ, την ανάπτυξη της ΠΦΥ, το θεσμό του οικογενειακού γιατρού και τη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας.

Έχοντας λοιπόν ως αφετηρία την αναγκαιότητα ανάπτυξης σχεδιασμένων και οργανωμένων παρεμβάσεων ολοκληρωμένης φροντίδας, εκείνο που αβίαστα μπορούμε να διαπιστώσουμε είναι η ελλειμματικότητα των υφιστάμενων δομών και υπηρεσιών σε σύγκριση με τις ανάγκες.  Στον αντίποδα αυτού που ισχύει είναι αυτό που πρέπει να γίνει. Είναι σημαντικό λοιπόν να συμφωνήσουμε και να εμπεδώσουμε όλοι την ανάγκη ενός ενισχυμένου και αναβαθμισμένου δημόσιου συστήματος υγείας που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.

Τέλος αλλά όχι λιγότερο σημαντικό είναι ότι η οποιαδήποτε στρατηγική για να μπορεί να υλοποιηθεί πρέπει να οργανωθεί από έναν ανεξάρτητο φορές όπως το Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών το οποίο παραμείνει ανενεργό μετά τη θέσπισή του το 2019. Και σας ρωτώ τι θα κάνετε με αυτό.