Σωτ. Δελής στο “Π”: Το δίλημμα της Σουηδίας και το αιώνιο πρόβλημα της Ελλάδας με την Τουρκία

January 25, 2024 στις κατηγορίες ,-,ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,ΕΥΡΩΠΗ - ΚΟΣΜΟΣ,

Του
ΣΩΤΗΡΗ ΔΕΛΗ
Επίτιμου Μέλους της Σουηδικής Βουλής,
Πρώην Μέλους της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Σουηδικού Κοινοβουλίου

Το 2024 ήλθε και πολλοί αναλυτές βλέπουν ότι τα γεωπολιτικά και η οικονομία θα κυριαρχήσουν στις συζητήσεις. Οι εκλογές στις ΗΠΑ θα παίξουν τον ρόλο τους, ενώ το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ταϊβάν πριν από λίγες ημέρες δεν ικανοποίησε το Πεκίνο, που πάντα απειλεί με πολεμική επέμβαση α λα Πούτιν στη μικρή δημοκρατία της Ταϊβάν.

Στην Ευρώπη, ο πόλεμος στην Ουκρανία εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία, ιδιαίτερα στις σκανδιναβικές χώρες, όπως και η σύρραξη Ισραήλ – Χαμάς, που απειλεί με ανάφλεξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Μέσα σε αυτό το ομιχλώδες τοπίο, η Τουρκία συνεχίζει ακάθεκτη τα παζάρια της, όπως άλλωστε το συνηθίζει. Σουηδοί διπλωμάτες που γνωρίζω από τον καιρό της θητείας μου στην εξωτερική πολιτική της Σουηδίας παρουσιάζουν σε ιδιωτικές συζητήσεις την Άγκυρα σαν ένα τεράστιο παζάρι, με τον Ερντογάν στον ρόλο του μετρ.

Στο τέλος του 2023 η αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ πήρε το πράσινο φως από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και αναμένεται η απόφαση του Προέδρου Ερντογάν, που αργεί!

Η Σουηδία διαθέτει βιομηχανία παραγωγής μοντέρνων αμυντικών συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο και διαθέτει τεχνολογία και συστήματα που θωρακίζουν τη χώρα.

Η διοίκηση του ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ θεωρούν την αμυντική θωράκιση του βορειοανατολικού τμήματος της Συμμαχίας ατελή, φυσικά, με τη Σουηδία στον προθάλαμο της Συμμαχίας και τον Ερντογάν να παίζει τα παιχνίδια του.

Η Τουρκία πιέζει τις ΗΠΑ για την προμήθεια των F-16 και αυτός βασικά είναι ο όρος για να πει το «Ναι» στην αίτηση της Σουηδίας. Μπορεί, όμως, κανείς να εμπιστευτεί τον Τούρκο;

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν την Ελλάδα σε όλα τα μέτωπα, ιδιαίτερα όταν οι κίνδυνοι ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή και στον Κόλπο είναι πλέον ορατοί. Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ αποφάσισε, λοιπόν, να αντεπιτεθεί στα παζάρια της Άγκυρας. «Εάν δεν πείτε το “Ναι” στη Σουηδία, η Ελλάδα θα πάρει τα F-35».

Ξαφνικά η Ελλάδα γίνεται μοχλός πίεσης σε ένα ζήτημα που απασχολεί σοβαρά το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και τη Σουηδία. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να αναλυθούν οι λόγοι που ώθησαν τις ΗΠΑ σε αυτήν τη λύση. Στη Σουηδία και στα σουηδικά ΜΜΕ τηρείται σιγή ιχθύος. Στους διπλωματικούς διαδρόμους, όμως, οι συζητήσεις και τα προγνωστικά για την έκβαση της υπόθεσης έχουν πάρει φωτιά.

Παρακολουθώντας από κοντά τα τεκταινόμενα, αισθάνομαι επίσης, εκτός από μια κούραση έναντι της Τουρκίας με τα τσαλιμάκια της Χαλιμάς, έναν εκνευρισμό –και δίκαια– από πλευράς Σουηδίας.

Για πόσο καιρό οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα επιτρέπουν τις τουρκικές γελοιότητες, που επίσης είναι σε γραμμή Πούτιν;

Το ερώτημα είναι και λογικό και επίκαιρο. Γιατί απλά η Τουρκία πλέον έχει μηδενίσει τον θετικό της ρόλο με την παρουσία της στη Συμμαχία και απλώς «τρέχει θελήματα» του Πούτιν, του Ιράν και άλλων ορκισμένων εχθρών των δυτικών δημοκρατιών.

Όσον αφορά την Ελλάδα, με τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, πρέπει να εκμεταλλευτεί στο maximum τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Η δημιουργία ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, βασισμένης στα συμπεράσματα και στις εμπειρίες της Ουκρανίας, του Ισραήλ και πολλών άλλων «καυτών περιοχών», είναι από τις μεγαλύτερες προτεραιότητες της χώρας.

Η Σουηδία, που σε πληθυσμό είναι μικρότερη από την Ελλάδα, διακρίνεται για την ετοιμότητά της και την εσωτερική της συνοχή όταν τα συμφέροντά της απειλούνται από εξωτερικές απειλές. Την περίοδο που διανύουμε, η Ελλάδα μπορεί να μελετήσει το παράδειγμα της Σουηδίας και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα.

Οι μικρές χώρες δεν μπορούν να γίνουν ανεξάρτητες, αλλά μπορούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τις μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη, ιδιαίτερα σε θέματα τεχνογνωσίας και παραγωγής. Η Σουηδία είναι ένα καλό παράδειγμα, που αξίζει να μελετηθεί από τους έλληνες ειδικούς.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη δυναμική που διέπει τη διεθνή διπλωματία, η κατάσταση θα συνεχίσει να είναι θετική για την Ελλάδα, με την προϋπόθεση ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας εξυπηρετούν και είναι τελείως ευθυγραμμισμένα με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Αυτή είναι η πραγματικότητα της διπλωματίας.

Όσο για τη Σουηδία, προβλέπω ότι τελικά θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά θα απαιτηθεί καιρός για να αλλάξει η τακτική της Άγκυρας, εκτός και αν η υπομονή των ΗΠΑ ξαφνικά εξαντληθεί και η Τουρκία βρεθεί εκτός ΝΑΤΟ ή τεθεί σε εμπάργκο.

Η Σουηδία, από την πλευρά της, μπορώ να πω, με την εμπειρία που έχω, ότι διαθέτει υπομονή, επιμονή, σύστημα και θέληση. Ποιότητες που φέρνουν, αργά ή γρήγορα, θετικά αποτελέσματα!