Μπαίνει τάξη στα χειρουργεία • Αναμένεται μείωση των πολύμηνων αναμονών για μία επέμβαση • Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα
ΕΝΙΑΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗ ΛΙΣΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1Η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Από την 1η Φεβρουαρίου ξεκινά η λειτουργία της Ενιαίας Ψηφιακής Λίστας Χειρουργείων και μπαίνει πλέον τέλος στην αδιαφάνεια και στο χάος που επικρατούσε εδώ και χρόνια στις χειρουργικές επεμβάσεις. Κανείς πια δεν θα μπορεί να παρακάμπτει τη σειρά προτεραιότητας και κανείς δεν θα μπορεί να εκβιάζει με «φακελάκι» για να μεσολαβεί, εκμεταλλευόμενος τον πόνο του κάθε ασθενούς. Παράλληλα, αναμένεται να μειωθούν οι πολύμηνες –πολλές φορές– αναμονές στα νοσοκομεία για μια χειρουργική επέμβαση.
Σύμφωνα με τον νέο υπουργό Υγείας Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος υπέγραψε τη σχετική απόφαση τη Δευτέρα, «η Ενιαία Ψηφιακή Λίστα Χειρουργείων μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο εργαλείο και θα μας δώσει την ευκαιρία, πρώτον, να ξέρουμε ποια είναι τα χειρουργεία τα οποία είναι σε αναμονή –σε ποιο νοσοκομείο, σε ποια κλινική και για ποιον λόγο–, ενώ θα δώσει στους συμπολίτες μας μια εξασφάλιση διαφάνειας, ότι δεν είναι κάποιοι πιο ίσοι από τους άλλους».
Ειδικότερα, με διάταξη του ν. 5057/2023, συστήνεται και λειτουργεί ηλεκτρονική Ενιαία Λίστα Χειρουργείων ηλεκτρονικά και ο ασθενής ενημερώνεται για την ημερομηνία της επέμβασης όταν εντάσσεται στη λίστα αυτή και ελέγχει την ορθή τήρηση της προτεραιότητας των προς εκτέλεση χειρουργείων. Η Ενιαία Λίστα Χειρουργείων καταρτίζεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία λειτουργεί στην ΗΔΙΚΑ ΑΕ και διαλειτουργεί, μέσω APIs, με τα πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα
Οι βασικές διατάξεις του νόμου έχουν ως εξής:
Κάθε θεράπων χειρουργός συμπληρώνει σε πρότυπο ηλεκτρονικό έντυπο του συστήματος αρχειοθέτησης της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων ή σε περίπτωση εκτάκτου και επείγοντος περιστατικού την αντίστοιχη ενότητα Δήλωση Έκτακτου/Επείγοντος Περιστατικού του υποσυστήματος αρχειοθέτησης της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων, στην οποία περιλαμβάνεται και η ανάλογη τεκμηρίωση, ανεξάρτητα αν η κλινική εκτίμηση έγινε κατά την πρωινή ή την ολοήμερη λειτουργία του νοσοκομείου, όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τη δημιουργία της εγγραφής ασθενούς στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων.
Σε περίπτωση που το περιστατικό, κατά το χρονικό διάστημα αναμονής της χειρουργικής επέμβασης, παρουσιάσει επιπλοκές και κρίνεται σοβαρότερο από άλλο περιστατικό της ίδιας κατηγορίας, έτσι ώστε να απαιτείται η μετακίνησή του στη Λίστα με αλλαγή της προγραμματισμένης ημερομηνίας της χειρουργικής επέμβασης ή αλλαγής της κατηγορίας σοβαρότητας της νόσου είτε η έξοδός του από αυτή, ο/η υπεύθυνος/η ιατρός ενημερώνει σχετικά, συμπληρώνοντας υποχρεωτικά την ίδια ημέρα που πραγματοποιείται η κλινική εκτίμηση, τα σχετικά στοιχεία του πρότυπου ηλεκτρονικού εντύπου.
Κάθε θεράπων χειρουργός, μετά την κλινική εκτίμηση της κατάστασης κάθε ασθενούς του, αξιολογεί τη σοβαρότητα της νόσου, κατατάσσει το περιστατικό σύμφωνα με συγκεκριμένο πίνακα, ο οποίος θα πρέπει να εμφανίζεται στο σύστημα, ώστε να γίνεται κατανοητή η κατηγοριοποίηση των περιστατικών και συμπληρώνει το αντίστοιχο στοιχείο του πρότυπου ηλεκτρονικού εντύπου.
Προκειμένου να χαρακτηριστεί κάποιο περιστατικό ως επείγον, θα πρέπει να έχει εκτιμηθεί ανάλογα είτε στο ΤΕΠ είτε στην κλινική όπου ο ασθενής νοσηλεύεται από χειρουργό που εφημερεύει.
Κατά το στάδιο της δημιουργίας της εγγραφής ασθενούς στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων, για οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση πρόκειται να διενεργηθεί, ακόμη και εάν αυτή έχει χαρακτηριστεί ως έκτακτη, το σύστημα αρχειοθέτησης ελέγχει αυτοματοποιημένα, με βάση τον ΑΜΚΑ ή άλλο μοναδικό προσδιοριστικό της ταυτότητας ασθενούς στοιχείο, το οποίο καταχωρίζει ο θεράπων χειρουργός, εάν το συγκεκριμένο περιστατικό (ήτοι ο ασθενής, ο ιατρικός λόγος και το είδος της επέμβασης) είχε ήδη ενταχθεί στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείου κατά την κατάρτισή της.
Ο υπεύθυνος ιατρός ή υπάλληλος ανά νοσοκομείο παρακολουθεί την κατάρτιση της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων, την ομαλή εκτέλεση της σειράς προτεραιότητας που έχει καθοριστεί με τη Λίστα, καθώς και τις αλλαγές που ενδέχεται να προκύψουν λόγω επαναξιολόγησης της σοβαρότητας του περιστατικού ή της αποδεδειγμένης αδυναμίας του ασθενούς να προσέλθει την ημερομηνία που του έχει ανακοινωθεί ή κωλύματος του χειρουργού κ.λπ., σύμφωνα και με τα πεδία που τίθενται προς συμπλήρωση στο σύστημα της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων.
Σε περίπτωση κωλύματος του χειρουργού που αναγράφεται στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων, αφού ενημερωθεί ο/η ασθενής και παράσχει τη συγκατάθεσή του ως προς τη διενέργεια της ιατρικής πράξης, η επέμβαση δύναται να διενεργηθεί από άλλο χειρουργό του τμήματος, εφόσον είναι αντικειμενικά δυνατό, χωρίς να διαταραχθεί η σειρά της Λίστας και να ενημερωθεί ανάλογα το σύστημα. Οι ως άνω λαμβάνουν υπόψη τους την κλινική εκτίμηση και την καταγραφή ως άνω, την κατανομή των χειρουργικών τραπεζών ανάλογα με τις ημέρες που χειρουργεί κάθε χειρουργός, ξεχωριστά για κάθε κλινική ή τμήμα του νοσοκομείου.
Ο υπεύθυνος υπάλληλος ενημερώνει αμελλητί τον ασθενή για την προγραμματισμένη ημερομηνία διενέργειας της χειρουργικής επέμβασης. Παράλληλα, η ΗΔΙΚΑ αποστέλλει (μέσω της διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει ο ασθενής ή και μέσω της εφαρμογής MyHealthApp, αν είναι εγγεγραμμένος ο ασθενής) την προγραμματισμένη ημερομηνία που θα διενεργηθεί η χειρουργική επέμβαση. Ο ασθενής ενημερώνεται και για κάθε μεταβολή που τον αφορά, τόσο από το νοσοκομείο όσο και από την ΗΔΙΚΑ, με τους προαναφερόμενους τρόπους. Αντιστοίχως, ο ασθενής οφείλει να ενημερώσει, σε περίπτωση κωλύματός του, το νοσοκομείο.
Μετά τη διενέργεια της χειρουργικής επεμβάσεως συμπληρώνεται από τον θεράποντα ιατρό-χειρουργό το αντίστοιχο πεδίο στο σύστημα αρχειοθέτησης της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων με την ημερομηνία τέλεσης της χειρουργικής επέμβασης.
Ποια δεδομένα θα προσδιορίζονται στη λίστα
Η Ενιαία Λίστα Χειρουργείων, πέραν της αποτύπωσης της σειράς προτεραιότητας των προς εκτέλεση χειρουργικών επεμβάσεων, εμπεριέχει τον βαθμό σοβαρότητας της νόσου, τις τροποποιήσεις που τυχόν επηρέασαν τη σειρά προτεραιότητας ή την ακύρωσή της, καθώς και τις πληροφορίες αυτές που είναι απαραίτητες για την στατιστική αξιοποίηση των στοιχείων της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων από το υπουργείο Υγείας για την επιτέλεση του σκοπού του.
Ο θεράπων χειρουργός, μετά την κλινική εκτίμηση της κατάστασης του ασθενούς και την αξιολόγηση της νόσου και προκειμένου να γίνει η καταχώριση στο σύστημα αρχειοθέτησης της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων, συμπληρώνει τα ανάλογα κατά περίπτωση πεδία και καταχωρίζει στο σύστημα δεδομένα που αφορούν τα στοιχεία του νοσοκομείου, του ασθενή και της επέμβασης που πρόκειται να πραγματοποιηθεί.
Με την ολοκλήρωση της καταχώρισης από τον θεράποντα χειρουργό στο σύστημα αρχειοθέτησης, το σύστημα αποδίδει αυτοματοποιημένα στον συγκεκριμένο ασθενή μοναδικό αριθμό εγγραφής στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων, ο οποίος δύναται να ταυτοποιήσει μοναδικά τον συγκεκριμένο ασθενή για τη συγκεκριμένη επέμβαση τόσο στο σύστημα της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων όσο και στα πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων, που διαλειτουργούν με το σύστημα αυτό.
Την ευθύνη της ορθής τήρησης των καταχωρίσεων της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείων και του προγράμματος των χειρουργείων φέρει η Επιτροπή Χειρουργείου, η οποία λειτουργεί στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας εκπροσώπου του νοσοκομείου με κάθε ασθενή, δηλώνεται το πρόσωπο που κάνει την επικοινωνία, η ιδιότητά του και το γεγονός ότι τηλεφωνεί εκ μέρους του νοσοκομείου στο οποίο έχει εγγραφεί προς επέμβαση ο ασθενής. Η επικοινωνία διενεργείται κατά τρόπο ώστε, με ήρεμο και ευγενικό τρόπο, με γλώσσα απλή και κατανοητή, να μπορεί ο ασθενής να ενημερωθεί και να κατανοήσει ότι καλείται να δηλώσει τη βούλησή του να παραμείνει ή όχι εγγεγραμμένος στη λίστα χειρουργείου, χωρίς οποιασδήποτε άλλη ενέργεια εκ μέρους του.
Δικαιώματα ασθενών
Μεταξύ άλλων, στα δικαιώματα των ασθενών περιλαμβάνονται και τα εξής:
Κάθε ασθενής δύναται, στο πλαίσιο άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης στα ιατρικά του δεδομένα, να αιτείται και να πληροφορείται για τα προγραμματισμένα χειρουργεία του μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής, που δημιουργείται για τον σκοπό αυτό, που είναι προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ). Η είσοδος στην εφαρμογή πραγματοποιείται κατόπιν αυθεντικοποίησης του φυσικού προσώπου σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 4727/2020 και με τη χρήση δεύτερου παράγοντα αυθεντικοποίησης.
Οι ασθενείς που θεωρούν ότι παραβιάζεται η σειρά προτεραιότητας μπορούν να υποβάλλουν καταγγελία στο Γραφείο Προστασίας Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας του σχετικού νοσοκομείου. Η καταγγελία εξετάζεται από την διοίκηση του νοσοκομείου, η οποία οφείλει να παρέχει αιτιολογημένη απάντηση στον ασθενή εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, που δεν υπερβαίνει τον έναν μήνα. Η σχετική απάντηση κοινοποιείται υποχρεωτικά στο Αυτοτελές Τμήμα Προστασίας Δικαιωμάτων Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας του υπουργείου Υγείας.
