Μύθοι και αλήθειες για τον πυρετό
Ερευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τον Καρίνο του Πνεύμονα
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Λίγα συμπτώματα μας ανησυχούν όσο ο πυρετός, ιδιαίτερα όταν έχουμε παιδιά. Γιατί; Ίσως εξαιτίας βαθιά ριζωμένων (αλλά εντελώς λανθασμένων) αντιλήψεων που κουβαλάμε από την παιδική μας ηλικία.
Λόγω των αντιλήψεων αυτών, φοβόμαστε ότι ο πυρετός είναι ένδειξη σοβαρής αρρώστιας ή ότι μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα αν περάσει ένα όριο. Γι’ αυτό και πολλοί σπεύδουν να δώσουν ή να πάρουν αντιπυρετικό από την πρώτη στιγμή που το θερμόμετρο αρχίζει να ανεβαίνει.
Άλλο τι πιστεύουμε, όμως, και άλλο τι ισχύει. Η ειδική παθολόγος δρ Χρυσούλα Λιάκου, MD, PhD, εξηγεί ποιοι είναι οι πιο συνηθισμένοι μύθοι για τον πυρετό και ποια είναι η αλήθεια:
Μύθος: Είσαι ζεστός, άρα ανεβάζεις πυρετό.
Η αλήθεια είναι ότι το μέτωπο ενός ανθρώπου μπορεί να δείχνει ζεστό για πολλούς λόγους, ακόμα και επειδή μόλις σηκώθηκε από το ζεστό κρεβάτι του ή έκανε μια κοπιώδη δραστηριότητα. Αν κάποιος δεν αισθάνεται άρρωστος ούτε έχει άλλα συμπτώματα, δύσκολα θα έχει πυρετό επειδή είναι ζεστό το μέτωπό του. Επιπλέον, τη θερμοκρασία δεν τη μετράμε με το χέρι αλλά με το θερμόμετρο.
Μύθος: Οι θερμοκρασίες από 37,1 έως 37,8 βαθμούς Κελσίου είναι χαμηλός πυρετός.
Η αλήθεια είναι ότι οι θερμοκρασίες αυτές είναι φυσιολογικές διακυμάνσεις της σωματικής θερμοκρασίας και όχι πυρετός. Η σωματική θερμοκρασία δεν παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Συνήθως είναι υψηλότερη το απόγευμα και το βράδυ. Ο πυρετός αρχίζει από τους 37,8 βαθμούς Κελσίου και πάνω.
Μύθος: Ο πυρετός κάνει κακό στον οργανισμό.
Η αλήθεια είναι ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Ο πυρετός είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις. Ακόμα κι όταν ξεπερνάει τους 39 βαθμούς ή πλησιάζει τους 40, δεν προκαλεί εγκεφαλικές βλάβες, όπως φοβούνται πολλοί. Για να υπάρξει πρόβλημα στον εγκέφαλο, ο πυρετός πρέπει να φτάσει τους 42 βαθμούς Κελσίου.
Μύθος: Ο πυρετός προκαλεί σπασμούς που είναι επικίνδυνοι.
Η αλήθεια είναι ότι πυρετικούς σπασμούς παρουσιάζει το 2% – 4% των μικρών παιδιών (κάτω των 5 ετών). Οι σπασμοί αυτοί είναι, κατά κανόνα, καλοήθης κατάσταση, παρότι είναι τρομακτικοί όταν τους βλέπει κανείς. Συνήθως σταματούν εντός 5 λεπτών. Είναι απίθανο να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες ή να αυξήσουν τον κίνδυνο καθυστέρησης της ομιλίας, μαθησιακών προβλημάτων ή σπασμών χωρίς πυρετό. Σε κάθε περίπτωση, αν ένα παιδί παρουσιάσει επεισόδιο πυρετικών σπασμών, πρέπει να ενημερωθεί αμέσως ο παιδίατρος.
Μύθος: Ο πυρετός χρειάζεται αμέσως θεραπεία για να πέσει.
Η αλήθεια είναι ότι τα αντιπυρετικά είναι απαραίτητα μόνο αν ο ασθενής δεν νιώθει καλά εξαιτίας του πυρετού. Ωστόσο, οι περισσότεροι ασθενείς συνήθως αρχίζουν να μη νιώθουν καλά (π.χ., έχουν εξάντληση) όταν ο πυρετός τους ξεπεράσει τους 39 βαθμούς Κελσίου. Επιπρόσθετα, με τα αντιπυρετικά η σωματική θερμοκρασία δεν μειώνεται απαραιτήτως στα φυσιολογικά επίπεδα. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι τα αντιπυρετικά ρίχνουν τον πυρετό κατά 1 – 1,5 βαθμό Κελσίου κάθε φορά που τα παίρνουμε.
Μύθος: Όταν έχει κάποιος πυρετό, πρέπει να ντύνεται ζεστά
Η αλήθεια είναι ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο, εφόσον ο ασθενής δεν κρυώνει. Συνιστάται να φοράει ελαφριά, άνετα ρούχα, από υλικά (π.χ. βαμβάκι) που επιτρέπουν στο σώμα του να αποβάλλει τον ιδρώτα (ο ιδρώτας είναι ένας μηχανισμός ρύθμισης της σωματικής θερμοκρασίας). Συνιστάται, επίσης, να μη σκεπάζεται ο ασθενής με βαριά παπλώματα ή κουβέρτες.
