Με αργούς ρυθμούς η ανταλλαγή των ομήρων με παλαιστίνιους κρατούμενους

December 4, 2023 στις κατηγορίες ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,γράφουν,ΕΥΡΩΠΗ - ΚΟΣΜΟΣ,ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΤΖΙΟΣ,

–Μακρινό όραμα η ειρήνευση και η επίλυση του Παλαιστινιακού

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Η αναγγελθείσα, πρόσφατα, συμφωνία μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων της Χαμάς για τετραήμερη κατάπαυση πυρός, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή των 240 και πλέον ισραηλινών ομήρων με κρατούμενους Παλαιστινίους σε φυλακές του Ισραήλ, έδωσε πολλές ελπίδες και για μακροχρόνια εκεχειρία και ειρήνευση.

Όμως ο αργός ρυθμός με τον οποίο πραγματοποιούνται οι ανταλλαγές ήγειρε σοβαρούς προβληματισμούς για την πιστή εφαρμογή της συμφωνίας και όχι μόνο για διαδικαστικούς λόγους, όπως η παροχή πληροφοριών για τους ανταλλάξιμους, τόπος και σημείο παράδοσης και παραλαβής, καθώς και η αναγκαία παρουσία εκπροσώπων διεθνών Οργανισμών και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού κ.ά.

Η τετραήμερη κατάπαυση του πυρός αποδείχθηκε ανεπαρκής και παρατάθηκε επί διήμερο. Ας ευχηθούμε η παράταση αυτή να αποδειχθεί επαρκής, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανταλλαγής με συνένωση των οικογενειών και αποφυλακίσεις. Λεπτομέρειες για τις συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των ομήρων, τις μετακινήσεις τους, όπως και τη συμπεριφορά της Χαμάς απέναντί τους δεν έχουν ακόμα γίνει γνωστές στο ευρύ κοινό.

Η ομηρία αμάχων και γυναικόπαιδων είναι οπωσδήποτε καταδικαστέα και θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Σίγουρα θα ακολουθήσουν λεπτομερείς περιγραφές από του ίδιους τους ομήρους, που θα εμπνεύσουν στο μέλλον συγγραφείς και σεναριογράφους που θα μεταφέρουν στη σκηνή τραγικά περιστατικά της ζωής τους στην ομηρία, όπως και το πολιτικό σκηνικό της εποχής. Άραγε, θα είναι αρκετή η διήμερη παράταση κατάπαυσης του πυρός προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανταλλαγής των ομήρων και των κρατουμένων Παλαιστινίων ή θα απαιτηθεί και άλλη ή άλλες παρατάσεις;

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός απέδωσε το αίτημα για παράταση σε τακτική των Παλαιστινίων της Χαμάς, θεωρώντας ότι στοχεύουν και επιδιώκουν να κερδίσουν χρόνο προς επανασύνταξη των δυνάμεών τους. Το Ισραήλ τόνισε ότι δεν πρόκειται να σταματήσει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις προς πλήρη εξάρθρωση των δυνάμεων της Χαμάς. Το αντίθετο εκφράστηκε από τη διεθνή κοινότητα διά στόματος του Γενικού Γραμματέως των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτιέρες.

Οι εμπόλεμοι, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, θα έπρεπε να γνωρίζουν τα διδάγματα της Ιστορίας από ανάλογες ή παρεμφερείς περιπτώσεις. Εκτός από την ταφή των νεκρών, οι καταπαύσεις πυρός και οι εκεχειρίες χρησίμευαν για τη μετακίνηση αμάχων σε ασφαλέστερες περιοχές και για ψυχραιμότερες εκτιμήσεις και περισυλλογή, ετοιμότητα και προετοιμασία για έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων προς ειρήνευση. Το τελευταίο στοιχείο και στόχος δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα στην παρούσα κρίση και αντιπαλότητα στη Μέση Ανατολή.

Τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, με τον ισραηλινό πρωθυπουργό να προειδοποιεί ότι ο πόλεμος δεν τελείωσε. Ποιες είναι οι πραγματικές επιδιώξεις των Παλαιστινίων και της Χαμάς; Επισήμως, η αποδοχή και η σύσταση παλαιστινιακού κράτους, όπως προβλέπεται από τις σχετικές αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και άλλα διεθνή κείμενα, με προϋπόθεση την επιστροφή των κατεχομένων από το Ισραήλ εδαφών.

Το ατυχές για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους στοιχείο είναι το γεγονός ότι η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) του 1947 (29 Νοεμβρίου) για σύσταση δύο κυριάρχων κρατών στην Παλαιστίνη (Ισραήλ και Παλαιστίνης) δεν καθόριζε και την εδαφική έκταση του κάθε κράτους χωριστά, όπως και τα σύνορά τους. Και τούτο επειδή τότε αυτό δεν ήταν εφικτό.

Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο ευρύτερος χώρος της Μέσης Ανατολής είχε, διαχειριστικά, ανατεθεί στις δύο τότε Μεγάλες Δυνάμεις, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία. Η τελευταία, με τη διακήρυξη Μπάλφουρ, είχε αναγνωρίσει το δικαίωμα για δημιουργία εθνικής εστίας για τους Εβραίους, ευνοώντας τη μετοίκηση και την εγκατάσταση χιλιάδων Εβραίων της διασποράς στην Παλαιστίνη. Τον Νοέμβριο του 1948 έγινε η ανακήρυξη του κράτους του Ισραήλ, με πρώτο πρωθυπουργό τον Μπεν Γκουριόν, την οποία ο Αραβικός Κόσμος δεν αποδέχθηκε, γι’ αυτό και λίγες ημέρες μετά Αίγυπτος, Ιορδανία, Λίβανος, Ιράκ και Συρία εξαπέλυσαν πόλεμο κατά του νεοσύστατου κράτους.

Αυτός ήταν ο πρώτος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Αραβικού Κόσμου. Έκτοτε οι συρράξεις συνεχίζονται, με χρονικά διαλλείματα, με αποκορύφωμα τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967, στον οποίο αναδείχθηκαν νικήτριες οι ισραηλινές δυνάμεις. Το Ισραήλ κατέλαβε, και έκτοτε κατέχει, την περιοχή της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, τη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας, τα Υψίπεδα του Γκολάν και μέρος της Χερσονήσου του Σινά. Η τελευταία επεστράφη στην Αίγυπτο ύστερα από έναν σύντομο πόλεμο μεταξύ Ισραηλινών και Αιγύπτιων το 1973, που από πολλούς εκτιμάται ότι ήταν σκηνοθετημένος, με αρχιτέκτονα τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ –εβραϊκής καταγωγής– Χένρι Κίσινγκερ, με στόχο να απομειώσει την ένταση των σχέσεων του Ισραήλ με μια σημαντική αραβική χώρα, την Αίγυπτο.

Τα τραγικά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, που συνεχίζονται, αποδεικνύουν ότι ο δρόμος για την επίλυση του Μεσανατολικού είναι ακόμα μακρύς και ο χρονικός ορίζοντας απροσδιόριστος. Οι Παλαιστίνιοι και ο Αραβικός Κόσμος –με τις δέουσες εξαιρέσεις– δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει αντιλήψεις σχετικά με την ύπαρξη του Ισραήλ ως κράτους της περιοχής, ενώ ως όρος για ειρήνευση και αναγνώρισή του τίθεται η επιστροφή από το Ισραήλ των κατεχόμενων εδαφών μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967.

Από πλευράς Ισραήλ, η παρούσα κυβέρνηση Νετανιάχου δεν φαίνεται διατεθειμένη να αποδεχθεί την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Παλαιστινιακού Κράτους. Από πλευράς διεθνούς κοινότητας αυξάνουν μεν οι πιέσεις προς τις δύο πλευρές για παράταση της κατάπαυσης του πυρός και ειρήνευση και τη δημιουργία δύο κρατών, στο πνεύμα των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών του 1947, χωρίς όμως να υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και προτάσεις. Έτσι, ο ορίζοντας για την επίλυση του Μεσανατολικού, που αναμφίβολα επηρεάζει τη σταθερότητα και τη διεθνή ασφάλεια στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, παραμένει θολός και οι εξελίξεις απρόβλεπτες.