Βασ. Κορκίδης στο “Π”: Η αντιμετώπιση της ακρίβειας απαιτεί συνεργασίες
Του
ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΡΚΙΔΗ
Προέδρου ΕΒΕΠ
Η εκτίναξη του πληθωρισμού στην Ελλάδα σύμφωνα με τη Eurostat και την ΕΛΣΤΑΤ για τον Οκτώβριο, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή στο 3,9% και στο 3,4% αντίστοιχα, δημιουργεί νέα δυσεπίλυτα προβλήματα εν όψει του χειμώνα.
Η ΕΕ τονίζει πως τα κέρδη των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και οι εισαγωγές τροφοδοτούν σε μεγάλο βαθμό τον πληθωρισμό, σε αντίθεση με τη συνεισφορά του κόστους εργασίας, που είναι σαφώς μικρότερη, εκτιμώντας μάλιστα ότι αυτό θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, έως το 2025.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, ο πληθωρισμός προβλέπεται να είναι στο 4,3% φέτος, στο 2,8% το 2024 και στο 2,1% το 2025. Η αντιμετώπιση της ακρίβειας απαιτεί συνεργασίες, και μάλιστα μια τριμερή συνεργασία «3Κ», μεταξύ Καταστημάτων, Καταναλωτών και Κράτους.
Παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της εισαγόμενης ακρίβειας, ο εγχώριος πληθωρισμός εμφανίζει μηνιαίο υπερδιπλασιασμό. Με ετήσια αύξηση 0,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη του προηγούμενου έτους, η Eurostat κατατάσσει τον πληθωρισμό στην Ελλάδα ως τον όγδοο υψηλότερο μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, όπου με το 2,9% του Οκτωβρίου διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Αιτία της έκρηξης του φθινοπωρινού πληθωρισμού εξακολουθούν να είναι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, με τις μεγαλύτερες να καταγράφονται στα έλαια (26%), στα φρούτα (20,5%), στους χυμούς φρούτων (14,3%) και στα λαχανικά (12,3%), ενώ ανοδικά κινούνται και οι τιμές των φαρμάκων (11,8%) και των αεροπορικών εισιτηρίων (10,5%). Γενικότερα, σε επίπεδο ομάδων αγαθών και υπηρεσιών, οι αυξήσεις του πληθωρισμού τον περασμένο μήνα στη χώρα μας οφείλονταν κατά 9,9% στη διατροφή και τα μη αλκοολούχα ποτά, κατά 5,6% στις δαπάνες υγείας, κατά 4,8% στην εστίαση, κατά 3,3% στην ένδυση και την υπόδηση, κατά 2,8% στα διαρκή αγαθά και είδη νοικοκυριού και κατά 2,7% σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες. Οι αντίστοιχες αυξήσεις στην Ευρωζώνη ήταν 7,5% στη διατροφή, 4,6% στις υπηρεσίες και 3,5% στα μη ενεργειακά βιομηχανικά προϊόντα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις επίμονες συνθήκες ακρίβειας, η κυβέρνηση εξαντλεί κάθε περιθώριο παρεμβάσεων προκειμένου να στηρίξει τους πολίτες και να αντιμετωπίσει φαινόμενα αισχροκέρδειας. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ενεργοποιήσει έκτακτα μέτρα για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, με τελευταίο τα 352 εκατ. ευρώ για 2,3 εκατ. δικαιούχους για τις γιορτές, ενώ πραγματοποιεί διαρκείς ελέγχους στην αγορά, με στόχο τη μείωση των τιμών σε καταναλωτικά αγαθά πρώτης ανάγκης. Συνεχείς και αυστηροί, επίσης, είναι οι έλεγχοι από τη ΔΙΜΕΑ, που έχει διαπιστώσει πάνω από 1.500 παραβάσεις και έχει επιβάλει πρόστιμα ύψους 6,9 εκατ. ευρώ.
Στην πρωτοβουλία για τη μόνιμη μείωση τιμής κατά 5% έχουν ενταχθεί περίπου 800 προϊόντα από 35 κατηγορίες, με τη συμμετοχή 60 εταιρειών και με στόχο οι κωδικοί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τους 1.000. Το περιοριστικό μέτρο για το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, που δυστυχώς η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ που το εφαρμόζει, επεκτάθηκε χρονικά και σε βασικά είδη, όπως τρόφιμα, είδη καθαριότητας, καύσιμα και σχολικά είδη. Επίσης, επεκτάθηκαν έως το τέλος του 2023 το «καλάθι του νοικοκυριού» και το «καλάθι των μαθητών». Επιπρόσθετα, στη μάχη κατά της ακρίβειας η αναβαθμισμένη πλατφόρμα «e-katanalotis» πληροφορεί τους καταναλωτές πού μπορούν να βρουν, εύκολα και γρήγορα, τα φθηνότερα προϊόντα κοντά στο σημείο που βρίσκονται.
Θα πρέπει, βεβαίως, να λάβουμε υπόψη μας, αναφορικά με την ακρίβεια, πως στην Ελλάδα οι έμμεσοι φόροι ξεπερνούν το 19% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρώπη κυμαίνονται στο 13,5%. Τα δε έσοδα από άμεσους φόρους στην Ελλάδα είναι 8,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρώπη ξεπερνούν το 13%. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη Eurostat, φαίνεται πως οι έλληνες φορολογούμενοι καταβάλλουν αναλογικά το 38% των άμεσων φόρων που καταβάλλουν οι Ευρωπαίοι αλλά και 40% περισσότερους έμμεσους φόρους.
Η τελευταία παρέμβαση του ΥΠΑΝ για τη συγκράτηση των τιμών αφορά τη βελτίωση του Κώδικα Δεοντολογίας, ώστε να μπει τάξη στην αταξία των προσφορών και των εκπτώσεων με μειωμένη διάρκεια, περιορισμένη συχνότητα, τιμολογιακή διαφάνεια, ευδιάκριτη σήμανση και εξασφαλισμένο στοκ. Άλλωστε, η πιο δίκαιη προσέγγιση απέναντι στον πελάτη, και μάλιστα σε μια περίοδο παρατεταμένης ακρίβειας, είναι μία τιμή, χαμηλή τιμή, όλο τον χρόνο.
Η λύση στο μεγάλο πρόβλημα της ακρίβειας είναι, σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος με μόνιμα μέτρα, αλλά η Ευρώπη φοβάται πως τα μέτρα αύξησης των μισθών για τον μετριασμό του πληθωρισμού μπορεί να δημιουργήσουν ένα επικίνδυνο «σπιράλ τιμών και μισθών». Στην Ελλάδα, όμως, οι μισθοί είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα και δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Η ένταση και η διάρκεια της ακρίβειας δύσκολα αντιμετωπίζονται, αφού εξαρτώνται από το κλίμα, την ενέργεια, τη παραγωγή και τις εισαγωγές, που δύσκολα ελέγχονται. Πάντως, οι μεταρρυθμίσεις που ήδη εφαρμόζονται στη χώρα μας για τη συγκράτηση των ανατιμήσεων θα πρέπει να μείνουν στην αγορά ακόμα και όταν θα έχει φύγει η ακρίβεια.
