Δικαίωμα και υποχρέωση της Ελλάδας η αμυντική θωράκιση των νησιών του Αιγαίου
«ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΡΟΜΟΥ» ΓΙΑ ΤΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ, ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΓΑΖΑ
Του
ΝΙΚΗΤΑ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗ
πρώην Αντιπροέδρου της Βουλής των Ελλήνων,
Βουλευτή ΝΔ Α’ Αθηνών
Οι δραματικές εξελίξεις με τον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς αποτελούν μία «φωτογραφία τρόμου» για το πόσο ρευστή και επικίνδυνη είναι η κατάσταση για ολόκληρο τον πλανήτη, ο οποίος βρίσκεται σε περίοδο γεωπολιτικού σεισμού πολλών Ρίχτερ.
Τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στη Λωρίδα της Γάζας είναι απλώς μία σπίθα, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα την «μπαρουταποθήκη» της Μέσης Ανατολής, με τις επόμενες συνέπειες να είναι ανεξέλεγκτες για την παγκόσμια κοινότητα, η οποία θα πρέπει να μάθει να ζει σε συνθήκες απόλυτου τρόμου στο εγγύς και απώτερο μέλλον.
Παράλληλα η αναζωπύρωση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή αποκαλύπτει και τις διεθνείς συμμαχίες που έχουν δημιουργηθεί και επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν, δίχως κανέναν ανθρωπιστικό ενδοιασμό, τα γεγονότα προς τα συμφέροντά τους.
Από τη μία πλευρά είναι ο παρηκμασμένος μεν, πολιτισμένος δε, δυτικός κόσμος. Από την άλλη είναι ο αραβικός με «αιχμή του δόρατος» το Ισλάμ και το μουσουλμανικό δίκαιο, με κάποιες χώρες να έχουν αναλάβει σημαντικό ρόλο, με το Ιράν να είναι κυρίαρχο αλλά και την Τουρκία να ακολουθεί.
Κάπου εδώ, λοιπόν, φτάνουμε στην ουσία όσων θα πρέπει να προσέξει στο μέγιστο η χώρα μας για να αποφύγει να βρεθεί στη «δίνη του κυκλώνα».
Και, γιατί όχι, να εκμεταλλευτεί αυτή την επαμφοτερίζουσα τουρκική στάση στις συζητήσεις που έχουν εκκινήσει και θα κορυφωθούν στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη με τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.
Ιδιαίτερα, μάλιστα, όταν απέναντί μας βρίσκεται ένας γείτονας που σπεύδει σε οποιαδήποτε «κακή στιγμή» της Ιστορίας να αποδεικνύεται παντελώς αναξιόπιστος και έτοιμος να αρπάξει ό,τι μπορεί για να ικανοποιήσει τον μεγαλοϊδεατισμό του.
Η κρισιμότητα των σημερινών στιγμών αποδεικνύει και κάτι ακόμη. Πόσο λανθασμένη είναι και η αντίληψη όσων ενδοτικών στη πατρίδα μας «ονειρεύονται» μέρα-νύχτα και επιδιώκουν με κάθε τρόπο τον διάλογο «άνευ όρων» με την αντίπερα όχθη, φτάνοντας ως το σημείο να συζητούν χωρίς δισταγμό ακόμη και την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο.
Αναρωτιέμαι, αλήθεια, μπορεί να συνειδητοποιήσει κάποιος τι μπορεί να συμβεί αν η Ελλάδα δεχθεί κάτι τέτοιο απέναντι στην Τουρκία του Ερντογάν, η οποία το ζητά κατά παράβαση όλων των διεθνών συνθηκών, με το Κυπριακό ορθάνοιχτο, το «casus belli» για την επέκταση στα 12 ν. μίλια ενεργό και τη «στρατιά του Αιγαίου» με «ζεστές τις μηχανές» στη Σμύρνη;
Αν οι συγκεκριμένοι «ειρηνευτικοί κύκλοι», όπως αυτοαποκαλούνται, στην πατρίδα μας δεν το έχουν συνειδητοποιήσει, τότε αρκεί να ρίξουν μία ματιά στη Λωρίδα της Γάζας και να δουν τις χώρες που στηρίζουν τους εκεί τρομοκράτες. Η Τουρκία βρίσκεται ανάμεσά τους φορώντας τον «φερετζέ» του προστάτη του Ισλάμ.
Γνωρίζω εκ των προτέρων ότι γι’ αυτές τις απόψεις μου μπορεί να κατηγορηθώ από τη εν λόγω «κάστα» ως φίλος της «αδράνειας» και της «στασιμότητας» στα εθνικά θέματα.
Δεν με ενοχλεί. Και ξέρετε γιατί;
Πρώτον, επειδή όλοι όσοι με γνωρίζουν πραγματικά ξέρουν τα βαθιά δημοκρατικά ιδεώδη μου.
Δεύτερον, γιατί ό,τι κι αν έχω κάνει στην πολυετή κοινωνική και πολιτική μου διαδρομή έχω τηρήσει «κατά γράμμα» τον νόμο.
Είναι μεμπτό, λοιπόν, να ζητώ τώρα, σε τόσο επικίνδυνους καιρούς για την πατρίδα μου, την κάθετη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου;
Και επειδή πάντα στη ζωή μου έχω μάθει να μιλώ και να υπερασπίζομαι τα «πιστεύω» μου με στοιχεία, το ίδιο πράττω και παρακάτω, με αφορμή την επιδιωκόμενη αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας στα Δωδεκάνησα και συνολικά στο Αιγαίο.
ΤΕΚΜΗΡΙΟ 1ο: Η ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Καταρχάς, για το εν λόγω ζήτημα η Τουρκία διαστρεβλώνει πλήρως το νόημα συγκεκριμένων διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάννης ή -ακόμη χειρότερα- επικαλούμενη διεθνείς συμβάσεις στις οποίες δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος!
Για παράδειγμα: Η Συνθήκη των Παρισίων του Απριλίου του 1947 για τα Δωδεκάνησα, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ των Συμμάχων και νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με την Ιταλία.
Στο άρθρο 14 παρ.1 αναφέρεται ρητά ότι: «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου… ως και τας παρακειμένας νησίδας». Με απλά λόγια, δηλαδή, η Ελλάδα έχει τόσο την «πληρότητα της κυριαρχίας» όσο και την «έκταση της κυριαρχίας» (βλέπε παρακείμενες νησίδες).
Και μπορεί στην παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου να αναφέρεται ότι «Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και παραμείνουν αποστρατιωτικοποιημέναι», επιχείρημα που προτάσσουν οι Τούρκοι, αλλά η ερμηνεία που μπορεί να δοθεί είναι η εξής:
Ότι η Ελλάδα ασκεί το δικαίωμα της «νόμιμης άμυνας» απέναντι σε μία συνεχώς προκλητική χώρα, όπως μπορεί να κάνει ως κράτος-μέλος του ΟΗΕ (άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών).
Πέραν τούτου, η Τουρκία ως «τρίτη χώρα» δεν δικαιούται να επικαλείται την εφαρμογή της Συνθήκης των Παρισίων, αφού αυτή δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις μόνο μεταξύ των συμβαλλομένων χωρών, ενώ έναντι «τρίτων κρατών» αποτελεί «res inter alios acta». Αποκτά, δηλαδή, ισχύ μόνο έναντι «τρίτου κράτους», υπό τη διπλή προϋπόθεση ότι από τη μία πλευρά είναι η πρόθεση των συμβαλλομένων μερών και, από την άλλη, ότι το «τρίτο κράτος» την αποδέχεται ρητώς και εγγράφως.
Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί, αφού ουδέποτε τα «συμβαλλόμενα μέρη εκχώρησαν οιοδήποτε δικαίωμα στην Τουρκία, πολλώ δε μάλλον δικαίωμα αποστρατιωτικοποίησης των Δωδεκανήσων.
Συμπερασματικά: Από τη στιγμή που η Τουρκία δεν είναι ούτε συμβαλλόμενο μέρος ούτε θεωρείται «τρίτο κράτος», δεν έχει δικαιώματα ή υποχρεώσεις υπέρ ή εις βάρος της αντιστοίχως.
Η Ελλάδα, λοιπόν, μπορεί να απαντήσει με βάση το Διεθνές Δίκαιο (Συνθήκη Ευρωπαϊκής Ένωσης, Συνθήκη Λειτουργίας της ΕΕ, Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ) ότι έχει θεμελιωμένο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση αμυντικής θωράκισης ΟΛΩΝ ανεξαιρέτως και δίχως οποιαδήποτε διάκριση των νησιών της στο Αιγαίο. Επιχείρημα που ενισχύεται περαιτέρω, ότι ως μέλος της ΕΕ αποτελεί και το έσχατο σύνορό της.
ΤΕΚΜΗΡΙΟ 2ο: Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ «ΝΟΜΙΜΗΣ ΑΜΥΝΑΣ» ΕΝΑΝΤΙ «ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ» και, a fortiori, «ΑΠΕΙΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΑΣ».
Νομικό θεμέλιο για «νόμιμη άμυνα» απέναντι στην Τουρκία αποτελούν οι διατάξεις του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Απ’ εκεί προκύπτει το δικαίωμα που έχει γεννηθεί υπέρ της Ελλάδας προ πολλών δεκαετιών λόγω της διαχρονικής τουρκικής επιθετικότητας και προκλητικότητας στο Αιγαίο, σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά και άλλα δικαιώματα της Ελλάδας ως προς την υφαλοκρηπίδα και τις θαλάσσιες ζώνες, με αποκορύφωμα την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Ιδίως όμως έχει θεμελιωθεί με ακαταμάχητα τεκμήρια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, κατεξοχήν δε μετά τη σύναψη, το 2019, του λεγόμενου «τουρκολιβυκού μνημονίου» μεταξύ της Τουρκίας και του φερόμενου ως πρωθυπουργού της Λιβύης. Μνημόνιο που ξεπερνά κάθε όριο τουρκικής προκλητικότητας και ωμής παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου, κυρίως δε του Δικαίου της Θάλασσας κατά τη Σύμβαση του Montego Bay του 1982 (φτάνει στο σημείο να αγνοεί μείζονες γεωγραφικούς όγκους όπως εκείνους της Κρήτης και της Ρόδου).
Χαρακτηριστικά, η Σύμβαση του Montego Bay δεσμεύει την Τουρκία, παρ’ ότι δεν έχει προσχωρήσει σε αυτήν λόγω του μεγάλου αριθμού των κρατών-μελών του ΟΗΕ που έχουν προσχωρήσει σε αυτήν, μεταξύ των οποίων και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο από το 1998!
Η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 51 «περί επικείμενης απειλής» και «νόμιμης άμυνας» για την Ελλάδα έναντι της Τουρκίας βρίσκει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα και την προσφυγή των ΗΠΑ για την άσκηση των παραπάνω δικαιωμάτων, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Επιτομή της απειλής χρήσης βίας από την Τουρκία αποτελεί το «casus belli» για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από την Ελλάδα, αφού παρ’ ότι έχει αποφασιστεί από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση, είναι αντίθετο ακόμη και με το τουρκικό σύνταγμα!
Τέλος, ως «επικείμενη απειλή» ή «απειλή χρήσης βίας» απέναντι στη χώρα μας μπορεί να λογιστεί ο σχηματισμός της λεγόμενης τουρκικής «Στρατιάς του Αιγαίου» από τον Ιούλιο του 1975.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ακόμη ότι η «ώσμωση» Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ έχει σημαντικές έννομες συνέπειες ως προς την Ελλάδα, που αφορά στην ενεργοποίηση της ρήτρας «Αμοιβαίας Άμυνας» απέναντι στην «επικείμενη απειλή» ή και στην «απειλή χρήσης βίας» εκ μέρους της Τουρκίας.
Κι αυτό διότι η αμυντική θωράκιση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου, αυτονόητα, αποτελεί μέρος και της Ευρωπαϊκής Επικράτειας!
Το άρθρο 42 παρ.7 εδ. Α’ της ΣΣΕ (ρήτρα «Αμοιβαίας Άμυνας») αναφέρει ξεκάθαρα ότι «σε περίπτωση κατά την οποία κράτος-μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη-μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Παράλληλα, το άρθρο 222 παρ.1 της ΣΛΕΕ ενισχύει την προηγούμενη νομική βάση και με τη ρήτρα «Αλληλεγγύης». Αμφότερες οι ρήτρες είναι δεσμευτικές στο ακέραιο».
Εν κατακλείδι: η ρήτρα «Αμοιβαίας Άμυνας» συνιστά εφαρμοστέο δίκαιο και στις διμερείς διακρατικές συμφωνίες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, η εν λόγω ρήτρα έχει ήδη εφαρμοστεί κατόπιν αιτήματος της Γαλλίας μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι (Νοέμβριος 2015).
Όπως ευλόγως προκύπτει: Η Ελλάδα έχει κάθε νόμιμο διεθνές δικαίωμα να θωρακίζει αμυντικώς τα νησιά του Αιγαίου.
Καταληκτικά: Αδιαπραγμάτευτη εθνική μας θέση είναι ότι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υφίσταται μία και μόνη διαφορά, εκείνη της οριοθέτησης της νησιωτικής υφαλοκρηπίδας και των αντίστοιχων θαλασσίων ζωνών. Και ασφαλώς ουδένα ζήτημα υφίσταται ως προς την αμυντική θωράκιση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου.
