Το Μεσανατολικό και η Λερναία Ύδρα των τρομοκρατικών οργανώσεων

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Ένα αγωνιώδες ερώτημα που βασανίζει τη διεθνή κοινωνία είναι έως πότε θα συνεχίζεται η αντιπαράθεση μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών και αν διαγράφονται ελπίδες για ειρήνευση, με τη δημιουργία και κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους, όπως προβλέπεται από αποφάσεις του ΟΗΕ και άλλα διεθνή κείμενα, όπως οι Συμφωνίες του Όσλο.

Τα αίτια που προκάλεσαν τις τρομοκρατικές πράξεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και οι αντιδράσεις του Ισραήλ δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για σύντομη κατάπαυση των εχθροπραξιών, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις, με φανερές και παρασκηνιακές μεσολαβήσεις από τρίτες χώρες. Ήδη συμπληρώθηκε ένας μήνας από την ημέρα που οι δυνάμεις της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς προέβησαν στον απαράδεκτο βομβαρδισμό χώρου ελεγχόμενου και κατεχόμενου από το Ισραήλ, όπου διεξαγόταν εορταστικό φεστιβάλ νέων, όπως και εντός της επικρατείας του Ισραήλ, με εκατοντάδες θύματα.

Οι αντιδράσεις των Ισραηλινών ήταν αναμενόμενες, αν και οι υπηρεσίες ασφαλείας –όπως σχολιάστηκε διεθνώς– πιάστηκαν στον ύπνο. Οι ΗΠΑ και το σύνολο των δυτικών χωρών εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους στο Ισραήλ, καταδικάζοντας τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς, με φανερή την ανησυχία μήπως η αντιπαράθεση πάρει ευρύτερη, περιφερειακή μορφή. Οι αρχικές παραινέσεις του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν προς το Ισραήλ, να μη διαπράξει το ίδιο σφάλμα με τις ΗΠΑ μετά το τρομοκρατικό πλήγμα των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη την 11η Σεπτεμβρίου 2001, δεν εισακούστηκαν.

Θυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ είχαν εισβάλει στο Αφγανιστάν με σκοπό την εξουδετέρωση της τρομοκρατικής οργάνωσης των Ταλιμπάν, όπου και παρέμειναν επί σειρά ετών, για να αποχωρήσουν με απόφαση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που ολοκλήρωσε ο νυν Πρόεδρος Τζο Μπάι­ντεν, για να επανέλθουν στην εξουσία εκ νέου οι δυνάμεις των Ταλιμπάν!

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου, μετά τους πρώτους δισταγμούς, αποφάσισε τελικά να επέμβει στρατιωτικά, εισβάλοντας στο Βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, που αποτελεί βάση και ορμητήριο της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς. Στις εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση και σύναψης ανθρωπιστικής εκεχειρίας έθεσε ως όρο και προϋπόθεση την απελευθέρωση των 200 και πλέον ομήρων που η Χαμάς εξακολουθεί να κρατά σε μυστικό μέρος, χωρίς να είναι γνωστό αν όλοι είναι ζωντανοί και σε ποια κατάσταση.

Η χρησιμοποίηση των ομήρων από τη Χαμάς για διαπραγματευτικούς και εκβιαστικούς σκοπούς έχει προκαλέσει παγκόσμια κατακραυγή και καταδίκη, καθώς παραβιάζει διεθνείς κανόνες και βασικές ανθρωπιστικές αρχές. Θα καταφέρουν οι ισραηλινές δυνάμεις να καταβάλουν την αντίσταση της Χαμάς και των υποστηρικτών της; Πιθανόν ναι, αλλά με ποιο κόστος; Αν ο κ. Νετανιάχου γνώριζε την ελληνική μυθολογία, θα έπρεπε να προβληματισθεί από τα διδάγματά της και να μην αγνοήσει τον μύθο της Λερναίας Ύδρας.

Σύμφωνα με αυτόν, αν ένα κακό πάρει μεγάλες διαστάσεις, όσα πλήγματα και αν καταφέρει κανείς εναντίον του, αυτό επανεμφανίζεται, και μάλιστα πολλές φορές ισχυρότερο του αρχικού. Στην περίπτωση της Χαμάς αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν διαλυθεί, άλλη ή άλλες Χαμάς θα πάρουν τη θέση της. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις ή ομάδες είναι δημιουργήματα ανώμαλων καταστάσεων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τρέφονται από την εκκρεμότητα του μεσανατολικού προβλήματος, με τους Παλαιστινίους να μην έχουν επιτύχει τη δημιουργία και την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους και, αντίστροφα, την ύπαρξη του Ισραήλ να μη γίνεται αποδεκτή από πολλές αραβικές και ισλαμικές χώρες.

Όσο αυτά τα δύο στοιχεία και οι αντιλήψεις παραμένουν ως έχουν, η ειρήνη στην περιοχή θα είναι σχεδόν αδύνατη. Οι έξωθεν υποστηρικτές των τρομοκρατικών οργανώσεων πρέπει να αντιληφθούν ότι ο πόλεμος ή οι τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον ενός καλά οργανωμένου κράτους, όπως είναι το Ισραήλ, δεν είναι εύκολο να επιφέρουν καίρια πλήγματα. Αλλά και οι ισραηλινοί ηγέτες οφείλουν, εξίσου, να αντιληφθούν ότι ο λαός τους έχει κι αυτός τα δικά του όρια.

Όσον αφορά τη στάση της διεθνούς κοινότητας, ο μεν Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, που είναι εντεταλμένος για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στον κόσμο, αποδεικνύεται ανήμπορος να παρέμβει αποτελεσματικά για την ειρήνευση και την παύση των εχθροπραξιών. Ενδεικτική των αδυναμιών του η φραστική επίθεση κατά του ΓΓ του Οργανισμού από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέδειξε τις θεσμικές αδυναμίες της, όπως και τον μηδαμινό, σχεδόν, ρόλο της σε θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος.

Η παρούσα κρίση στη Μέση Ανατολή αποκάλυψε και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που μέχρι τώρα θεωρούνταν σταθερά και δεδομένα, όπως ότι η φιλοϊσραηλινή στάση του πλείστου των δυτικών χωρών αρχίζει να υποχωρεί. Σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και μεγαλουπόλεις έγιναν συλλαλητήρια διαμαρτυρίας κατά των ισραηλινών αεροπορικών και χερσαίων βομβαρδισμών στη Λωρίδα της Γάζας, που προκάλεσαν μεγάλες υλικές καταστροφές, όπως και θύματα μεταξύ του άμαχου πληθυσμού. Δεν μπορεί, επίσης, να περάσει απαρατήρητη η επισήμανση του πρώ­ην Προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος τόνισε ότι «στη Μέση Ανατολή κανένας δεν έχει καθαρά χέρια», που συνιστά εκτίμηση των τελευταίων γεγονότων αλλά και μήνυμα προς την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ. Η παρούσα κρίση προκάλεσε και συσπείρωση του αραβόφωνου και ισλαμικού κόσμου, η οποία τείνει να προσλάβει και αντιδυτικό χαρακτήρα.

Πρόσθετο αξιοσημείωτο στοιχείο είναι και η στάση της Τουρκίας, η οποία ταυτίστηκε με τον ισλαμικό και αραβικό κόσμο, κάτι που δεν πρέπει να αγνοηθεί από τη Δύση. Η στάση της Τουρκίας στην παρούσα κρίση του Μεσανατολικού έρχεται να δικαιώσει όλους όσοι υποστηρίζουν ότι η Τουρκία δεν ανήκει στον δυτικό κόσμο. Αυτός που το είχε επίσημα δηλώσει ήταν ο προηγούμενος Πρωθιερέας της Καθολικής Εκκλησίας Πάπας Βενέδικτος.

Η ελληνική διπλωματία συντάχθηκε εξαρχής –όπως έπραξε και στο Ουκρανικό– με τις δυτικές χώρες, καταδικάζοντας τις ενέργειες της Χαμάς και παρέχοντας πλήρη στήριξη στο Ισραήλ για νόμιμη άμυνα. Συγχρόνως, δηλώνει πρόθυμη και προσφέρεται για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω θαλάσσης. Η ανάληψη ευρύτερου μεσολαβητικού ρόλου για ειρήνευση, κάτι που υπαγορεύεται και από τους ιστορικούς δεσμούς με αμφότερες τις εμπόλεμες πλευρές, κατέστη αδύνατη λόγω της ταύτισης της Ελλάδος με τις δυτικές χώρες. Όμως δεν πρέπει να αποκλειστεί όσον αφορά τις επερχόμενες εξελίξεις.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: ©REUTERS/Mohammed Salem