Δύο μνημόσυνα και μία κηδεία για το πολιτικό κατεστημένο – Του Ν. Στραβελάκη
–Μια αναφορά στις τρεις εκδηλώσεις της 7ης Νοεμβρίου
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Την περασμένη εβδομάδα, έγιναν τρεις εκδηλώσεις ενδεικτικές των εξελίξεων στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Οι δύο πρώτες είχαν χαρακτήρα πολιτικού μνημόσυνου για τον πρώην πρωθυπουργό κ. Σημίτη και τη μεταστάσα Μαριέττα Γιαννάκου. Η τρίτη εκδήλωση μάλλον προς κηδεία πήγαινε, αφού αφορούσε τις εξελίξεις στο δεύτερο σε εκλογική δύναμη κόμμα, τον ΣΥΡΙΖΑ.
Την εκδήλωση προς τιμήν του κ. Σημίτη διοργάνωσε το Ίδρυμα Ντελόρ, το Νταβός από τα Lidl ή Forum των Δελφών και το περιοδικό «Μεταρρύθμιση» (ομολογώ ότι δεν το έχω διαβάσει ποτέ). Νομίζω ότι όλα γίνονται απλούστερα αναφορικά με τους διοργανωτές από τη δήλωση της συντονίστριας της εκδήλωσης ότι «η ιδέα και υλοποίηση… προήλθαν από την Άννα Διαμαντοπούλου».
Όσον αφορά τις ομιλίες και τις παρεμβάσεις, που διήρκεσαν κάπου δύο ώρες, ελάχιστα ειπώθηκαν, πλην κοινοτυπιών. Το κεντρικό νόημα ήταν ότι η εκσυγχρονιστική ατζέντα του κ. Σημίτη ήταν καλώς σχεδιασμένη και υλοποιημένη και αποτελεί και σήμερα πυξίδα για την πορεία της χώρας στο μέλλον.
Αυτό μάλιστα μοιάζει να το συμμερίζεται και η ΝΔ, αφού στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Γεωργιάδης, καθώς και άλλα σημαίνοντα στελέχη της συντηρητικής παράταξης, τόσο φιλελεύθερης όσο και ακροδεξιάς έκφανσης.
Περίεργο, αν σκεφτεί κανείς ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν παραλείπει να αναφέρεται «στις διαχρονικές παθογένειες» του ελληνικού κράτους κάθε φορά που θρηνούμε νεκρούς και απώλειες από δυστυχήματα, φωτιές και πλημμύρες. Για να μη θυμηθούμε άλλους, βαρύτερους χαρακτηρισμούς για τον κ. Σημίτη από τη ΝΔ, όπως ο «αρχιερέας της διαπλοκής».
Όλοι γνωρίζουμε ότι η κριτική στην περίοδο Σημίτη είναι αναγκαία. Η οικονομία κατασκευών και υπηρεσιών που θέριεψε επί των ημερών του είναι εν πολλοίς υπεύθυνη για την ένταση και τη διάρκεια της κρίσης που ξεκίνησε το 2008. Όμως, κανείς εκ των παρευρισκόμενων δεν θυμήθηκε ούτε αυτό ούτε κάποιες ιδιαίτερες στιγμές εκείνης της εποχής. Παραδείγματος χάρη, την υποτίμηση της δραχμής το 1998 και την ιδιαίτερη πληροφόρηση που είχε για το θέμα η JP Morgan Λονδίνου ή ακόμη για το παράγωγο που σύνηψε το Ελληνικό Δημόσιο με την τράπεζα Goldman Sachs για να φτιασιδώσει τα δημόσια οικονομικά, ώστε να μπούμε στο ευρώ. Θέματα για τα οποία η κοινωνία δικαιούται, έστω και καθυστερημένα, να λάβει απαντήσεις. Πάντως, η πλειοψηφία του πολιτικού κατεστημένου μοιάζει να συμφωνεί ότι για την κρίση δεν φταίει ο κ. Σημίτης.
Μήπως έφταιγε ο διάδοχός του, ο κ. Καραμανλής; Ο τελευταίος έδωσε τις δικές του, έμμεσες, απαντήσεις την ίδια μέρα (7/11), λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στο Μέγαρο Μουσικής (η εκδήλωση για τον κ. Σημίτη έγινε στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού). Ο πρώην πρωθυπουργός εκμυστηρεύθηκε στο ακροατήριό του ότι η επίθεση που δέχθηκε η Μαριέττα Γιαννάκου το 2007 για το περιεχόμενο του βιβλίου της Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού οφειλόταν σε πιέσεις που ασκούσε ομάδα επιχειρηματιών για την ευνοϊκή μεταχείριση ομάδας καθηγητών ΑΕΙ. Για να συμπληρώσει με νόημα ότι «η Μαριέττα Γιαννάκου… δεν είχε χορηγούς ή προστάτες». Ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος που ο κ. Άδωνης Γεωργιάδης, μέγας επικριτής της Μαριέττας Γιαννάκου ως στέλεχος του ΛΑΟΣ, απουσίασε από αυτήν την εκδήλωση.
Για τον κ. Καραμανλή, λοιπόν, οι «χορηγοί και οι προστάτες» πρέπει να έφταιξαν για την κρίση. Στο επίπεδο της πολιτικής ατζέντας, όμως, δεν διαφέρει από εκείνους που ήταν μαζεμένοι στο Ίδρυμα μείζονος Ελληνισμού για τον κ. Σημίτη. Ο πρώην πρωθυπουργός έκανε ρητή αναφορά στην προσπάθειά του να ιδρύσει ιδιωτικά πανεπιστήμια και στην απροθυμία του ΠΑΣΟΚ να τον συνδράμει, σχετικά, στη συνταγματική αναθεώρηση. Τώρα, πώς τα συμφέροντα τον εμπόδισαν να εφαρμόσει όλα αυτά που διακαώς επιδιώκουν διαχρονικά (όπως, π.χ., τα ιδιωτικά πανεπιστήμια) είναι μια αντίφαση την οποία πρέπει να μας εξηγήσει ο κ. Καραμανλής.
Το θέμα είναι ότι, όσο και αν δεν θέλει να το παραδεχτεί το πολιτικό κατεστημένο, τόσο η ατζέντα του «εκσυγχρονισμού του κ. Σημίτη» όσο και η «τριγωνική» υπερκομματική ατζέντα του κ. Καραμανλή έχουν σαρωθεί από την κρίση και η όποια αναφορά σε αυτές αποτελεί πολιτικό μνημόσυνο.
Αλλά τα αδιέξοδα δεν σταματούν εδώ. Την ίδια μέρα (7/11) ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ήταν ο κεντρικός ομιλητής σε εκδήλωση της ομάδας «Ομπρέλα» στον κινηματογράφο «Τριανόν». Το βασικό ερώτημα που τον απασχόλησε ήταν αν «μπορούμε να παραμείνουμε σε αυτό το κόμμα;». Παρόλο που δεν έδωσε κάποια σαφή απάντηση, ο κ. Τσακαλώτος δεν αναρωτήθηκε πώς το κόμμα του έχασε τη μισή του δύναμη και εξέλεξε πρόεδρο τον κ. Κασσελάκη. Με την ίδια ευκολία που ο κ. Σημίτης και ο κ. Καραμανλής δεν διερωτήθηκαν για το αν φέρουν κάποια ευθύνη που η χώρα είναι σε κρίση κοντά 14 χρόνια.
Το γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν του πολιτικού συστήματος δεν διερωτάται για τις ευθύνες του στην κατάσταση που βιώνει η κοινωνία βρίσκεται στην καρδιά της πολιτικής κρίσης που βιώνουμε. Η πιο τραγική εκδοχή είναι η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία ακόμα και τώρα δεν βλέπει τις ευθύνες της, αλλά το πώς θα χειριστεί την κατάσταση για τον εαυτό της.
