Μέση Ανατολή – Παλαιστινιακό: Μέχρι πότε θα συνεχίζονται οι συγκρούσεις Παλαιστινίων – Ισραηλινών;

November 6, 2023 στις κατηγορίες ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,γράφουν,ΕΥΡΩΠΗ - ΚΟΣΜΟΣ,ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΤΖΙΟΣ,

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948, παρά την αναμφισβήτητη σύνδεση του εβραϊκού λαού με τα εδάφη της Παλαιστίνης, δεν αντιμετωπίστηκε θετικά και δεν έτυχε ευμενούς αποδοχής από τους αραβικούς πληθυσμούς.

Ήδη από τη Διακήρυξη Μπάλφουρ, υπουργού Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, με την οποία παρεσχέθη η βρετανική υποστήριξη για την αναγνώριση ίδρυσης εθνικής κοιτίδας των Εβραίων στην Παλαιστίνη, ξεκίνησαν οι αντιδράσεις των αραβικής εθνικότητας και ισλαμικού θρησκεύματος πληθυσμών προς τα κύματα των Εβραίων που είχαν αρχίσει να εγκαθίστανται στα εδάφη της.

Οι έριδες και οι αντιδράσεις δεν αφορούσαν μόνο τα Ιεροσόλυμα, αλλά τη γενικότερη περιοχή της Παλαιστίνης, όπως επικράτησε να αποκαλείται με ελληνοποιημένη ονομασία. Οι προστριβές συνεχίστηκαν αδιάκοπα και κορυφώθηκαν με τον αραβοϊσραηλινό Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967, με νικήτριες δυνάμεις εκείνες του Ισραήλ, το οποίο κατέλαβε τη Χερσόνησο του Σινά, που ανήκε στην Αίγυπτο, τη Λωρίδα της Γάζας, τα υψώματα του Γκολάν, που ανήκαν στη Συρία, τα οποία αργότερα προσάρτησε με απόφαση του Κοινοβουλίου, όπως και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Η Χερσόνησος του Σινά επανακτήθηκε από την Αίγυπτο το 1973, έπειτα από έναν σύντομο πόλεμο μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, τον οποίο ορισμένοι χαρακτήρισαν σικέ, με αρχιτέκτονα τον υπουργό των Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ. Σίγουρα η επανάκτηση της Χερσονήσου του Σινά συνέβαλε στον μετριασμό των αντιδράσεων του Καΐρου κατά του Ισραήλ, αυτό όμως δεν συνέβη με τους Παλαιστινίους και τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο.

Η Αίγυπτος αποτελεί χώρα-κλειδί για τον αραβικό κόσμο αλλά και γενέτειρα χώρα των «Αδελφών Μουσουλμάνων», ένα πολιτικοθρησκευτικό σύστημα που αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα (Μάρτιο του 1928) στην Ισμαηλία, με ιδρυτή τον Χασάν αλ Μπάνα. Ο Αλ Μπάνα, μια χαρισματική προσωπικότητα, κατόρθωσε να συνδυάσει την πολιτική ιδεολογία με τις μουσουλμανικές παραδόσεις και τη μουσουλμανική πίστη, καθώς πέρασε στους Μουσουλμάνους της Αιγύπτου το μήνυμα ότι η οργάνωση των «Αδελφών Μουσουλμάνων» δεν ήταν ένα ακόμη πολιτικό κόμμα, αλλά μια οργάνωση που είχε επίκεντρο την κοινωνικοθρησκευτική και πολιτική ζωή της χώρας. Η ρήξη με τους Βρετανούς, που στήριζαν τους Εβραίους, ήταν αναπόφευκτη. Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» υπήρξαν οι εμπνευστές της ίδρυσης μυστικών οργανώσεων σε πολλές ισλαμικές χώρες, οι οποίες, κατά καιρούς, προέβησαν σε τρομοκρατικές ενέργειες σε πολλές δυτικές πρωτεύουσες ή μεγαλουπόλεις, μεταξύ των οποίων και εκείνη των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

Αναμφίβολα αρνητικός για τις σχέσεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, και τον αραβικό κόσμο στο σύνολό του, απεδείχθη ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, του 1967. Έκτοτε, οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων, και γενικά του αραβοϊσλαμικού κόσμου, χαρακτηρίζονται από διακεκομμένες χρονικά συγκρούσεις, άλλοτε τοπικού χαρακτήρα και άλλοτε ευρύτερου ή και γενικευμένες. Η διεθνής κοινωνία επιδίωξε, ύστερα από πρωτοβουλίες μεμονωμένων ή περισσοτέρων χωρών, να παίξει μεσολαβητικό ρόλο προς επίλυση του Παλαιστινιακού, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ για δημιουργία δύο χωριστών χωρών, του κράτους του Ισραήλ και του Παλαιστινιακού, με πρωτεύουσα του τελευταίου την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Όλες οι μεσολαβητικές προσπάθειες απέτυχαν, ενώ την ίδια τύχη είχαν και οι Συμφωνίες του Όσλο. Αξίζει να σημειωθεί και η τριμερής συνάντηση της Κρήτης μεταξύ του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδος Ανδρέα Παπανδρέου, του γάλλου Προέδρου Φρανσουά Μιτεράν και του ηγέτη των Παλαιστινίων Γιασέρ Αραφάτ, που, επίσης, δεν απέφερε ουσιαστικά αποτελέσματα.

Τα στοιχεία που συντελούν αρνητικά στην επίτευξη συμφωνίας προς επίλυση των χρόνιων διαφορών και της συνεχούς εμπόλεμης, μεταξύ των δύο πλευρών, κατάστασης είναι η αμοιβαία καχυποψία και οι εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις για τη γεωγραφική κατανομή των παλαιστινιακών εδαφών. Ασφαλώς, αρνητικός είναι και ο ρόλος των διαφόρων τρομοκρατικών οργανώσεων, μεταξύ των οποίων και η Χαμάς, πρόξενος των τελευταίων αιματηρών γεγονότων.

Το Ισραήλ κατηγορείται ότι καταπιέζει τους Παλαιστινίους στα κατεχόμενα εδάφη και το Ισραήλ κατηγορεί τις παλαιστινιακές και άλλες ισλαμοαραβικές οργανώσεις για τρομοκρατικές ενέργειες σε βάρος του Ισραήλ αλλά και εβραϊκών κοινοτήτων στο εξωτερικό. Μετά και τα τελευταία τραγικά γεγονότα που προκάλεσε η Χαμάς και τα αντίποινα στα οποία προέβη το Ισραήλ, υπάρχει ελπίδα για συμβιβασμό και εκεχειρία; Η απαισιοδοξία είναι το στοιχείο που κυριαρχεί, ενώ αν οι συγκρούσεις πάρουν διαστάσεις περιφερειακής σύγκρουσης, θα θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.

Είναι ορατός ο κίνδυνος για μια γενικευμένη σύγκρουση μεταξύ ισλαμικού κόσμου και Δύσης, όπως διαλαλεί ο τούρκος Πρόεδρος με τις δηλώσεις του, αποσκοπώντας να κερδίσει την εύνοια και να αναλάβει τον ρόλο του ηγέτη του ισλαμικού κόσμου. Οι ΗΠΑ, τις οποίες κατηγορεί κυρίως ο Ερντογάν, όπως και οι άλλες δυτικές χώρες, σιωπούν μπροστά στις μεγαλοστομίες Ερντογάν, λόγω της σημασίας που αποδίδουν στη γεωπολιτική θέση της Τουρκίας αλλά και των επενδεδυμένων συμφερόντων. Υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων και το πολιτικοστρατιωτικό σκηνικό που επικρατεί, οι ελπίδες για εκεχειρία και ειρήνευση στη Μέση Ανατολή είναι σχεδόν μηδαμινές.

Όπως παρατηρούσε σε σχετική συζήτησή μας συνάδελφος με βαθιά γνώση του Μεσανατολικού και του αραβοϊσλαμικού κόσμου, αν για κάποια προσέγγιση μεταξύ Ισραήλ – Παλαιστινίων απαιτήθηκε –μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών– η παρέλευση δεκαετιών, μετά τα τελευταία επεισόδια θα απαιτηθούν τα διπλάσια. Πολλές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στο Ισραήλ αδυνατούν να δεχθούν ότι η Ανατολική Ιερουσαλήμ, στην οποία βρίσκονται τα μνημεία και ό,τι συνδέεται με την ιστορία του Εβραϊσμού, μπορεί να καταστεί πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους, στον ίδιο βαθμό που οι παλαιστινιακές και οι αραβοϊσλαμικές δυνάμεις δεν συμβιβάζονται με την ύπαρξη του Ισραήλ. Έτσι, υπό το φως και των τελευταίων, τραγικών, γεγονότων, η πολύπαθη γη της Παλαιστίνης θα θυμίζει την «Κόλαση» του Δάντη.