Η Μέση Ανατολή στην κόψη του ξυραφιού

Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ  ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.

Tο επίκεντρο της διεθνούς προσοχής και διπλωματικής δραστηριότητας είναι, δικαίως, η από πολλών ημερών προετοιμαζόμενη και μη εξαπολυθείσα ακόμη χερσαία Ισραηλινή επιχείρηση στη Γάζα.

Το Ισραήλ θεωρεί την επιχείρηση αυτή εκ των ων ουκ άνευ και κεντρικό στρατηγικό στόχο ως αντίδραση στα όσα ταπεινωτικά και εγκληματικά έγιναν από τη Χαμάς, σε βάρος Ισραηλινών αμάχων, αλλά και ως προοπτική ασφάλειας και ενδεχόμενης διπλωματικής λύσεως στο Παλαιστινιακό για το μέλλον.

Επιχειρηματολογεί ότι η Χαμάς δεν μπορεί, σε καμιά περίπτωση, να αποτελέσει συνομιλητή, εφόσον παραμένει στη γραμμή της μη αναγνωρίσεως του Ισραήλ και του αγώνα για την εξάλειψή του. Με τη λογική αυτή, θεωρεί ότι είναι μονόδρομος η πολιτική και στρατιωτική συντριβή της Χαμάς.

Η επίτευξη όμως αυτού του στόχου παρουσιάζει μεγάλες στρατιωτικές αλλά και πολιτικές και διπλωματικές δυσκολίες. Η Γάζα δεν είναι κενός χώρος, ελεύθερος για στρατιωτική δράση. Βρίσκονται εκεί, υπό ασφυκτική μάλιστα πυκνότητα, οι Παλαιστίνιοι άμαχοι. Αυτοί δεν είναι άσχετοι με τη Χαμάς, όσο και αν πολιτικά διαχωρίζεται η δράση της Χαμάς, με ανελέητες τρομοκρατικές μεθόδους, από τους Παλαιστίνιους αμάχους. Οι μαχητές της Χαμάς είναι οι γιοι, οι αδελφοί, οι σύζυγοι των αμάχων της Γάζας. Γι’ αυτό βλέπει κανείς ένας μεγάλος αριθμός των Παλαιστινίων αμάχων, σχεδόν οι μισοί, αν και βομβαρδιζόμενοι και υφιστάμενοι απερίγραπτα δεινά, να μην αποχωρεί από τη Βόρεια Γάζα, γιατί δεν θέλει να διευκολύνει τη χερσαία Ισραηλινή επίθεση.

Η επίθεση της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου, και οι βαρβαρότητες που διέπραξε σε βάρος των Ισραηλινών αμάχων προκάλεσαν, δικαιολογημένα, κύμα διεθνούς αγανακτήσεως και συμπάθειας και αλληλεγγύης με το Ισραήλ. Αυτό το κεφάλαιο, που μεταφράζεται σε ηθικό πλεονέκτημα του Ισραήλ, μπορεί να διακυβευθεί, ακόμη και να αντιστραφεί, εάν υπερφαλλαγισθεί από μεγάλες απώλειες Παλαιστινίων αμάχων, στις οποίες θα προστεθούν και οι παλαιές, αλλά υπάρχουσες πάντα αδικίες σε βάρος των Παλαιστινίων (κατοχή Παλαιστινιακών εδαφών, συνέχιση εποικισμών).

Είναι ανησυχητική ήδη για το Ισραήλ η διαμορφωνόμενη διεθνής κατάσταση. Οι διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων και κατά των βομβαρδισμών στη Γάζα δεν περιορίζονται μόνο στις Αραβικές χώρες. Είναι μαζικότατες και στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και σ’ όλο τον κόσμο.

Οι δυνάμεις που υποστηρίζουν άμεσα τη Χαμάς, με προεξάρχουσες το Ιράν, την Τουρκία, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, ασκούν εντονότατες πιέσεις, με απειλές επεμβάσεως και διευρύνσεως του πολέμου, για να μην επιτρέψουν να γίνει η χερσαία επίθεση και η συντριβή της Χαμάς. Οι πιέσεις και οι απειλές δεν στρέφονται μόνο κατά του Ισραήλ αλλά και κατά των ΗΠΑ, που είναι ο κύριος σύμμαχος του Ισραήλ, και των Ευρωπαίων, που ευθυγραμμίζονται με την Αμερικανική πολιτική.

Η αποστολή από τις ΗΠΑ δύο αεροπλανοφόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, είχε αρχικά χαρακτήρα επιδείξεως αλληλεγγύης με το Ισραήλ και αποστολής προειδοποιήσεως προς τρίτα μέρη για μη επέμβαση στη σύγκρουση της Γάζας και την ανάσχεση κινδύνων διευρύνσεώς της. Σταδιακά όμως, με την άνοδο των κινδύνων, η δύναμη αυτή μετατρέπεται σε μαχητική υποδομή για την κάλυψη του Ισραήλ αλλά και τη στήριξη των Αμερικανικών θέσεων στη Συρία και στο Ιράκ, που δέχθηκαν ήδη, με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα πρώτα πλήγματα.

Οι ΗΠΑ, βλέποντας τα πράγματα μέσα από την ευρύτερη δική τους στρατηγική ματιά, ανησυχούν για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει η χερσαία Ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, με εκατόμβες αμάχων. Οι επιπτώσεις αυτές θα αφορούσαν, όπως ήδη αναφέρθηκε, το ηθικό πλεονέκτημα του Ισραήλ και την επιδείνωση της διεθνούς διπλωματικής θέσεως, τον κίνδυνο αναφλέξεως όλης της περιοχής και την προοπτική των Συμφωνιών του Αβραάμ με τα Αραβικά κράτη του Κόλπου, κατά πρώτο λόγο τη Σαουδική Αραβία. Ανησυχούν επίσης για το θέμα των ομήρων, που είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για την κοινή γνώμη.

Η πλευρά της Χαμάς εκμεταλλεύεται το θέμα των ομήρων. Προσπαθεί να το χρησιμοποιήσει ως όπλο για τη συνεχή αναβολή και, ει δυνατόν, τη ματαίωση της χερσαίας επιθέσεως, με την απόλυση μερικών ομήρων και την καλλιέργεια της ελπίδας ότι, αν δεν διακοπούν από μια χερσαία επίθεση οι διαπραγματεύσεις που βρίσκονται, παρασκηνιακά, σε εξέλιξη, μπορούν να απελευθερωθούν σταδιακά πολύ περισσότεροι όμηροι.

Στρατιωτικά, όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενα σχετικά άρθρα, η χερσαία επίθεση δεν είναι εύκολο έργο, εάν γίνει με την παρουσία ενός σημαντικού μέρους του Παλαιστινιακού πληθυσμού. Για τον λόγο αυτό, το Ισραηλινό επιτελείο ασκεί μέγιστη πίεση για την εκκένωση της βόρειας Γάζας, γιατί μια περιοχή χωρίς πληθυσμό θα επέτρεπε στον Ισραηλινό στρατό να ισοπεδώσει κυριολεκτικά τις πόλεις και να αλλάξει καταλυτικά τους όρους του επίφοβου πολέμου σε αστικό ιστό.

Θα του επέτρεπε επίσης να εντοπίσει ευκολότερα και να εξουδετερώσει το δίκτυο των υπογείων σηράγγων, που αποτελεί ένα πολύ σημαντικό όπλο στα χέρια της Χαμάς. Η τελευταία χρησιμοποιεί επίσης το όπλο των ρουκετών για να μεταφέρει τον πόλεμο στο εσωτερικό του Ισραήλ και να ασκεί ψυχολογική πίεση στον πληθυσμό, με τη σκέψη ότι, σε περίπτωση χερσαίας επιθέσεως, θα μπορούσε να προστεθεί στις ρουκέτες της Χαμάς και το τεράστιο δυναμικό πυραύλων κάθε είδους της Χεζμπολάχ αλλά και άλλων Σιιτικών Πολιτοφυλακών της Συρίας και του Ιράκ, που ελέγχονται από το Ιράν.

Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό, η επίσκεψη Μακρόν στο Ισραήλ άνοιξε ένα άλλο παράθυρο, με τη δήλωσή του ότι πρέπει ο υπάρχων ήδη συνασπισμός κατά του ISIS στη Συρία να περιλάβει και τη Χαμάς. Αυτό θα σήμαινε ότι ο αγώνας κατά της Χαμάς θα διεθνοποιείτο και δεν θα ήταν μόνο εθνική υπόθεση του Ισραήλ. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως προέκταση και μια μορφή εγγυήσεων υπέρ του Ισραήλ κατά της Χαμάς, που θα καθιστούσε, ενδεχομένως, και μη αναγκαία μια χερσαία Ισραηλινή επίθεση στη Γάζα.

Η σκέψη αυτή υφέρπει στη δήλωση Μακρόν, αλλά εκτιμάται ότι είναι απίθανο να γίνει η πρότασή του αποδεκτή από το Ισραήλ, ως προς το σκέλος αυτό. Το τελευταίο καλωσορίζει, βεβαίως, κάθε διεθνή συμπαράταξη που ενισχύει τη θέση του. Δεν θα δεχθεί όμως να εξαρτήσει θέμα ζωτικής εθνικής του ασφάλειας από αβέβαιες διεθνείς εγγυήσεις. Με τη λογική αυτή, μπορεί η χερσαία επίθεση να τροποποιηθεί πολύ, ως προς τη μορφή της, αλλά είναι απίθανη είτε η παραπομπή της στις ελληνικές καλένδες επ’ αόριστον είτε η επίσημη ματαίωσή της. Είναι μεγάλος, επομένως, και ο κίνδυνος διευρύνσεως της συγκρούσεως στα σύνορα με τον Λίβανο και τη Συρία.

Η Τουρκία συμμετείχε επισήμως με τη Ρωσία και το Ιράν σε σύσκεψη στην Τεχεράνη, τασσόμενη αναφανδόν υπέρ της Χαμάς. Ο Ισμαήλ Χανίγιε, πολιτικός αρχηγός της Χαμάς, ήταν στην Κωνστα­ντινούπολη όταν άρχισε η επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ. Η Άγκυρα δεν κρύβει τις βλέψεις της στη Γάζα και στην εν δυνάμει ΑΟΖ που έχει. Για να εξισορροπήσει την πολιτική αυτή, ο Ερντογάν υπέγραψε το διάταγμα για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, παζαρεύοντας και τα F-16 από τις ΗΠΑ.

Η Μέση Ανατολή είναι κυριολεκτικά στην κόψη του ξυραφιού.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: amna.gr