Το παλαιστινιακό ζήτημα σε έναν αποπαγκοσμιοποιημένο κόσμο – Του Ν. Στραβελάκη

October 23, 2023 στις κατηγορίες ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,γράφουν,ΕΥΡΩΠΗ - ΚΟΣΜΟΣ,

–Σκέψεις με αφορμή τα τραγικά γεγονότα στη Γάζα

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είναι καταιγιστικές και, δυστυχώς, τραγικές. Όλοι έχουμε συγκλονιστεί από τον βομβαρδισμό του Νοσοκομείου «Αλ Αχλί» στη Λωρίδα της Γάζας και τον τραγικό θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων.

Αρκετοί, μάλιστα, έχουν εξοργιστεί με την προπαγάνδα που θέλει να μας πείσει ότι για την τραγωδία ευθύνεται η Χαμάς και όχι ο Ισραηλινός Στρατός. Ένα είναι το σίγουρο, δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε τα γεγονότα με όρους προπαγάνδας και, δυστυχώς, αυτή μοιάζει να είναι η κατεύθυνση των ΜΜΕ στην Ελλάδα.

Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, η Λωρίδα της Γάζας είναι ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Σε ένα κομμάτι γης που έχει τις διαστάσεις της Άνδρου είναι στοιβαγμένες δύο εκατομμύρια ψυχές, που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι το κράτος του Ισραήλ τούς παρέχει ηλεκτρικό και νερό μόνο για δύο ώρες ημερησίως (τις τελευταίες ημέρες καθόλου για να φύγουν), ενώ για να κυκλοφορήσουν στην υπόλοιπη επικράτεια χρειάζονται ειδική άδεια ώστε να διέλθουν από τον «έξυπνο φράχτη» που χωρίζει τη Γάζα από το υπόλοιπο Ισραήλ.

Είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα κράτος-απαρτχάιντ, με πολίτες α’ και β’ κατηγορίας, απέναντι στο οποίο καμία δυτική δημοκρατία δεν διαμαρτύρεται ούτε επιβάλλει κυρώσεις.

Πάνω σε αυτές τις τραγικές συνθήκες ζωής «επενδύουν» οι μη φιλοδυτικές δυνάμεις της περιοχής, οι οποίες μάλιστα αυξάνονται και πληθύνονται. Δεν ξέρω πόσοι το έχουν προσέξει, αλλά από 1/1/2024 το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (μαζί με την Αργεντινή και την Αιθιοπία) θα γίνουν μέλη της ομάδας BRICS. Ενώ και η Τουρκία φιλοδοξεί να παίξει ρόλο περιφερειακής δύναμης στην περιοχή. Τα καθεστώτα στις χώρες αυτές θέλουν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους, ιδιαίτερα στον αποπαγκοσμιοποιημένο κόσμο που γέννησε η κρίση του 2008. Στη Μέση Ανατολή αυτό περνάει μέσα από το παλαιστινιακό ζήτημα. Έτσι εξηγείται η μεγάλη ισχυροποίηση της σουνιτικής Χαμάς τα τελευταία χρόνια. Η ενίσχυση που της προσέφεραν οι διασυνδέσεις της με τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» στην Αίγυπτο, στο Ιράν, στα Εμιράτα και στην Τουρκία έδωσε σε κάποιους νέους Παλαιστίνιους μέσα επιβίωσης αλλά και σκοπό ύπαρξης.

Το παλαιστινιακό ζήτημα είναι, λοιπόν, πολύ πιο περίπλοκο από την ισραηλινή, κυρίως, προπαγάνδα που ακούμε από το πρωί ως το βράδυ από τα Μέσα Ενημέρωσης. Διαπλέκεται με στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή. Τα συμφέροντα των Αμερικανών και των συμμάχων τους, που εκφράζονται από το κράτος του Ισραήλ, αλλά και τα συμφέροντα περιφερειακών δυνάμεων, που επιδιώκουν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους. Πάνω σε αυτήν τη διένεξη βρήκε έδαφος η ισραηλινή Ακροδεξιά του Νετανιάχου ώστε να γίνει κυρίαρχη, μετατρέποντας τους Παλαιστίνιους σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Θα μου πείτε ότι όλα αυτά δεν είναι καινούργια. Θα διαφωνήσω. Η έξαρση των περιφερειακών συγκρούσεων έχει εγκαινιάσει μια νέα εποχή στο παγκόσμιο status quo. Ακούγοντας τον νομπελίστα Τζόζεφ Στίγκλιτς πριν από λίγες ημέρες στο Οικονομικό Τμήμα του ΕΚΠΑ, συνειδητοποίησα ότι η πολιτική των ΗΠΑ είναι πλέον, στο όνομα της «πράσινης μετάβασης», η ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας και η αποφυγή ενός εμπορικού πολέμου με την Ευρώπη. Το τελευταίο είναι πιθανό λόγω των κρατικών επιδοτήσεων που απολαμβάνει η αμερικανική βιομηχανία.

Στο επίπεδο της «περιφέρειας» αυτό σημαίνει ότι «σύμμαχοι» θα περιοριστούν. Έτσι, ανεβαίνει το ειδικό βάρος παραδοσιακών συμμάχων, όπως το Ισραήλ, αφού άλλοι, όπως η Σαουδική Αραβία, φαίνεται να πηγαίνουν προς την ομάδα BRICS. Κοντολογίς, βαδίζουμε προς έναν κόσμο όπου οι συγκρούσεις και οι εθνικοαπελευθερωτικοί πόλεμοι θα είναι συχνότεροι και η επίλυση των προβλημάτων δυσκολότερη.

Παραδείγματος χάριν, η δικαίωση του απελευθερωτικού αγώνα των Παλαιστινίων θα ήταν η ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Αυτό προσκρούει, όμως, στην αδιαλλαξία του Ισραήλ, που ποντάρει με τη σειρά του στην αμερικανική υποστήριξη. Έτσι, κανείς δεν ξέρει πότε και πώς θα λήξει το λουτρό αίματος στη Γάζα.

Η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει να έχει πλήρη άγνοια αυτών των εξελίξεων και των συνεπειών τους. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να διαλαλήσει προς όλες τις κατευθύνσεις πόσο πειθήνιο όργανο των Αμερικανών είναι, σε αντίθεση με την «άτακτη» Τουρκία, που αμφισβητεί τον παραδοσιακό σύμμαχο Ισραήλ. Πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο θα κερδίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ στην επικείμενη χάραξη των ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Είναι μια αφελής στάση, αφού τις ΑΟΖ θα τις «χαράξουν» οι πολυεθνικές και όχι οι δηλώσεις των κ. Μητσοτάκη και Γεραπετρίτη.

Είναι παρήγορο το ότι ο κόσμος είναι μπροστά από την κυβέρνηση και διαδήλωσε την αλληλεγγύη του στον παλαιστινιακό λαό την Τετάρτη που μας πέρασε (18/10). Η απρόκλητη επίθεση της Αστυνομίας στην πορεία μάλλον είναι ένδειξη πανικού της κυβέρνησης, αφού οι διαβεβαιώσεις της ότι τα «πράγματα έχουν αλλάξει στην Ελλάδα» αποδείχθηκαν κενό γράμμα.