Κ. Αρβανίτης στο “Π”: Το Κράτος Δικαίου, η Ελλάδα και οι «κακές παρέες»
Του
ΚΩΣΤΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ
Ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ / The Left,
Μέλους της Επιτροπής Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE)
Ο θεμελιώδης ρόλος του Κράτους Δικαίου ως δομικού στοιχείου της Δημοκρατίας στην Ευρώπη είναι κάτι (που θα έπρεπε να είναι) αδιαπραγμάτευτο και αυτονόητο. Κι όμως, οι τελευταίες αποκαλύψεις στην υπόθεση των παρακολουθήσεων μας έδειξαν ξανά με τον πιο βάναυσο τρόπο ότι τα κεκτημένα μας δεν είναι απρόσβλητα, ακόμα και στις σύγχρονες ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το ότι ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε να επικεντρώσει την ομιλία του στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) στο θέμα αυτό.
Αυτό, όμως, δεν είναι το μοναδικό προβληματικό στοιχείο για το Κράτος Δικαίου που συζητιέται στην Ευρώπη. Τα προβλήματα είναι πολλά και, εν πολλοίς, γνωστά. Και, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στις συζητήσεις αυτές μαζί με τους συνήθεις υπόπτους του Βίσεγκραντ αναφέρεται όλο και πιο συχνά η χώρα μας.
Οι τελευταίες αποκαλύψεις, όμως, του #PredatorPapers, της έρευνας που έγινε με τη συμμετοχή 15 δημοσιογραφικών οργανισμών, ανάμεσα στους οποίους και η Washington Post, έρχονται να προσθέσουν μια νέα, ιδιαίτερα ανησυχητική διάσταση.
Σύμφωνα με αυτές, η χώρα μας παρουσιάζεται ως κόμβος εξαγωγής των δραστηριοτήτων της Intellexa σε τρίτες χώρες, κάτι που οδήγησε στη χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού ακόμα και ενάντια σε αξιωματούχους της ΕΕ! Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η θέση της χώρας μας απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους μας υποβιβάζεται βίαια από τέτοιες πρακτικές.
Οι αποκαλύψεις αυτές όχι μόνο έρχονται να προστεθούν στο ήδη βεβαρημένο πρόσφατο ιστορικό της χώρας μας, που περιλαμβάνει διώξεις και απειλές κατά δημοσιογράφων, την υπόθεση παρακολούθησης Κουκάκη από την ΕΥΠ, αγωγές SLAPP, αλλά και δημιουργούν μια πνιγηρή κατάσταση για την ενημέρωση στη χώρα μας.
Και βέβαια, ούτε οι παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη και οι απόπειρες επηρεασμού δικαστών με δημόσιες τοποθετήσεις ακόμη και του ίδιου του πρωθυπουργού δεν περνάνε απαρατήρητες από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στο μικροσκόπιο για θέματα Κράτους Δικαίου και ουσιαστικά στον προθάλαμο της μακράς διένεξης που παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται σε ενεστώτα χρόνο μεταξύ Βρυξελλών και χωρών όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία.
Η Κομισιόν έχει από καιρό εντοπίσει στις εκθέσεις της για το Κράτος Δικαίου στην Ευρώπη ζήτημα «Ελευθερίας και Ποιότητας της Ενημέρωσης στην Ελλάδα». Το ζήτημα δεν είναι απλό ούτε μπορεί να παρουσιαστεί ως δήθεν «τεχνικό» από ευφάνταστα κυβερνητικά non-papers.
Οι κοινωνικές και οι πολιτικές δυνάμεις που θέτουν σε κίνδυνο το Κράτος Δικαίου δεν είναι νέες ούτε άγνωστες.
Μιλάμε, φυσικά, για την εκρηκτική άνοδο της εθνικιστικής (ακόμα και ενίοτε ανοιχτά νεοναζιστικής) Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, εντός και εκτός ΕΕ, την οποία οι λεγόμενες συντηρητικές δυνάμεις εκμεταλλεύονται με στόχο την εμπέδωση της ταύτισης Αριστεράς – Ακροδεξιάς. Ερχόμαστε αντιμέτωποι για άλλη μια φορά με το επικίνδυνο και παραπλανητικό αφήγημα της θεωρίας των «δύο άκρων».
Αυτή, λοιπόν, η δήθεν πατριωτική Ακροδεξιά έχει καταφέρει να εγκαθιδρύσει στην καρδιά της Ευρώπης μια αποικία αυταρχισμού. Εκεί το κράτος, αντί να προστατεύει, καταλήγει να αντιμάχεται κάθε διαφορετικότητα. Έτσι, έχουμε πια μια μικρή κοινότητα κρατών που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο περιφρονούν και καταπατούν το Κράτος Δικαίου στον βωμό της ψηφοθηρίας.
Στην Πολωνία και στην Ουγγαρία, λ.χ., νόμοι επιβάλλουν παράλογες διακρίσεις λόγω εθνικότητας, φυλής, θρησκείας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, δικαστές καταπνίγονται από παρασυστήματα χειραγώγησης δομημένα έξω από κάθε λογική ανεξαρτησίας και ελευθερίας, κατοχυρωμένα επί δεκαετίες δικαιώματα αμφισβητούνται εμμέσως ή ευθέως και περιστέλλονται μέχρι καταργήσεως. Η ενημέρωση ελέγχεται από πανίσχυρα τραστ συμφερόντων, με λειτουργούς κακοπληρωμένους, εκφοβιζόμενους ή και ανοιχτά εκβιαζόμενους. Τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου καταστρατηγούνται συστηματικά.
Προσωπικά, έχω συμμετάσχει ήδη σε τρεις αποστολές-αυτοψίες της επιτροπής LIBE σε τέτοια κράτη-μέλη. Και δεν τα επισκεφθήκαμε μόνο για να συνταχθεί κάποια άνευρη έκθεση. Η κατάσταση είναι τέτοια, που πλέον το ΕΚ μιλάει ανοιχτά για ενεργοποίηση του Μηχανισμού Αιρεσιμότητας.
Μια διαδικασία που ήδη έχει τεθεί σε κίνηση για την Πολωνία. Μια διαδικασία που στο τέλος της, αν η παραβίαση του Κράτους Δικαίου συνεχίζεται, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην έξοδο μιας χώρας από την Ένωση.
Είναι δύσκολη η συζήτηση για το Κράτος Δικαίου στην ΕΕ, καθώς εδώ και χρόνια το ακροδεξιό γκέτο του Βίσεγκραντ το κακοποιεί βάναυσα και ασύστολα. Η ευρωπαϊκή ηγεσία, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, αντιδρά και έπειτα από τη διαρκή πίεση που ασκεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παίρνει –επιτέλους– κάποια μέτρα.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξακολουθεί να παριστάνει πως όλα βαίνουν καλώς και να αυτοαποθεώνεται για το «μεταρρυθμιστικό» της έργο και τις «δημοκρατικές» της περγαμηνές.
Με τις πολιτικές της και την άρνησή της να μπει σε επί της ουσίας συζήτηση με τις πολιτικές εκείνες δυνάμεις στην ΕΕ που θα έπρεπε να είναι σύμμαχοί μας, η κυβέρνηση απομακρύνεται από την σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, όπου Δημοκρατία και Κράτος Δικαίου είναι εκ των ων ουκ άνευ.
