Απρόβλεπτες οι συνέπειες της νέας παλαιστινοϊσραηλινής σύρραξης

–Φόβοι για μετατροπή της σε ευρύτερη περιφερειακή κρίση

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Και οι πλέον αισιόδοξοι δεν θα στοιχημάτιζαν για εκτόνωση της νέας παλεστινοϊσραηλινής κρίσης σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η έκρυθμη κατάσταση δημιουργήθηκε μετά την αδικαιολόγητη και απαράδεκτη επίθεση της Χαμάς κατά αμάχων Ισραηλινών –κυρίως νέων– που συμμετείχαν σε εορταστικό φεστιβάλ σε κατεχόμενη από το Ισραήλ περιοχή. Ακολούθησαν και βομβαρδισμοί, με εξαπόλυση ρουκετών εντός του ισραηλινού εδάφους, με πολλά θύματα, ενώ συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν ως όμηροι 200 περίπου άτομα, πολλά από τα οποία νεαρής ηλικίας.

Οι αρχές και οι στρατιωτικές δυνάμεις ασφαλείας του Ισραήλ αιφνιδιάσθηκαν, όπως και η πολύπειρη μυστική υπηρεσία Μοσάντ, ίσως από το γεγονός ότι οι δυνάμεις της Χαμάς χρησιμοποίησαν νέα οπλικά μέσα και οι επιχειρήσεις με πυραύλους ξεκινούσαν από υπόγειους διαδρόμους που είχαν διανοιχθεί για προστασία των πολιτών σε περίπτωση ισραηλινών βομβαρδισμών. Όσο για τη χρονική στιγμή της φονικής επέμβασης της Χαμάς, αυτή αποδίδεται, κυρίως, σε επιδιώξεις δημιουργίας διεθνών εντυπώσεων και κάλυψης που θα δημιουργούσε λόγω του εορταστικού φεστιβάλ και της μεγάλης παρουσίας κοινού, ιδιαίτερα νέων. Περισσότερο πειστική είναι η εκδοχή που συνδέεται με προθέσεις και επιδιώξεις ακύρωσης της προσέγγισης που αναπτύχθηκε τελευταίως μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων αραβικών χωρών, όπως η Σαουδική Αραβία, την οποία η Χαμάς ήθελε να αποτρέψει.

Η Χαμάς είναι μια εξτρεμιστική, τρομοκρατική, όπως χαρακτηρίζεται, οργάνωση, η οποία δραστηριοποιείται στη Λωρίδα της Γάζας και, σε αντίθεση με τη Φατάχ, που ενσωματώθηκε με την Παλαιστινιακή Αρχή, αντιτίθεται στην αναγνώριση του Ισραήλ, το οποίο κατηγορεί ότι καταπιέζει τον παλαιστινιακό λαό και εξακολουθεί να κατέχει παλαιστινιακά εδάφη. Επίσης, δεν αναγνωρίζει τις Συμφωνίες του Όσλο, που προβλέπουν την ύπαρξη στη Μέση Ανατολή δύο ανεξάρτητων κρατών, και κατηγορεί την Παλαιστινιακή Αρχή και τον Πρόεδρό της Μαχμούντ Αμπάς για ενδοτισμό.

Η Χαμάς δρα, κυρίως, στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία κατελήφθη από τους Ισραηλινούς με τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1976, και χωρίζεται σε τρεις περιοχές, στη Βόρεια, στην Κεντρική και στη Νότια (και οι τρεις κατοικούνται, αποκλειστικά, από τους Παλαιστίνιους, που υπολογίζονται σε 2,5 εκατ. περίπου). Αντίστοιχες θέσεις με αυτές της Χαμάς εκφράζονται και από τη Χεζμπολάχ, η οποία αναπτύσσεται και έχει ως ορμητήριο τον Λίβανο, όπως και οι δυνάμεις του ISIS (Ισλαμικό Κράτος) –όσες έχουν απομείνει–, που παλαιότερα είχε ως ορμητήριο το Βόρειο Ιράκ. Κοινή θέση και των τριών οργανώσεων, η εξαφάνιση του Ισραήλ. Η αντίδραση του Ισραήλ ήταν αναμενόμενη, με τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να δηλώνει ότι οι επεμβάσεις των Ισραηλινών θα αλλάξουν ριζικά την εικόνα της περιοχής από όπου ξεκίνησαν οι τρομοκρατικές επιχειρήσεις της Χαμάς.

Οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος –διά δηλώσεων του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη– καταδίκασαν τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς, εκφράζοντας συγχρόνως τη συμπαράστασή τους προς το Ισραήλ, το οποίο, όπως τονιζόταν, είχε απόλυτο δικαίωμα για νόμιμη ά­μυνα. Ευθύς μετά τα γεγονότα, ξένοι ηγέτες εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να επισκεφτούν το Ισραήλ, με πρώτο τον γερμανό καγκελάριο Σολτς.

Επίσης, ανακοινώθηκε η επίσκεψη του αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη. Να σημειωθεί ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται εδώ και μέρες στο Ισραήλ, γεγονός που μαρτυρεί τη σημασία που οι ΗΠΑ αποδίδουν στις εξελίξεις και στα γεγονότα, προσμετρώντας τις συνέπειες που μπορεί να έχουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Την πρόθεσή του να επισκεφτεί το Ισραήλ εκδήλωσε και ο έλληνας πρωθυπουργός, επίσκεψη η οποία όμως ακυρώθηκε για λόγους ασφαλείας. Στο μεταξύ, ξένοι ηγέτες επισκέφτηκαν το Ισραήλ, με πρώτο τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, με τη γνωστή περιπέτεια κατά την επιστροφή του, λόγω ρουκέτας που είχε στόχο το αεροδρόμιο. Ακολούθησε η επίσκεψη του αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν, η οποία, αντίθετα με ό,τι είχε αναγγελθεί περιορίστηκε μόνο στο Ισραήλ.

Η προγραμματισμένη τετραμερής συνάντηση στο Αμμάν της Ιορδανίας, με τη συμμετοχή του βασιλέως της Ιορδανίας, του Προέδρου της Αιγύπτου Σίσι και του Προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Αμπάς, ακυρώθηκε μετά το τραγικό γεγονός του βομβαρδισμού του νοσοκομείου στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, όπου είχαν καταφύγει εκατοντάδες άμαχοι Παλαιστίνιοι, συνεπεία των πολεμικών επιχειρήσεων του Ισραήλ. Η ταυτότητα της χώρας ή των δυνάμεων που προκάλεσαν το πλήγμα κατά του νοσοκομείου, με θύματα δεκάδες αμάχους, παραμένει αδιευκρίνιστο, με τις δύο εμπόλεμες πλευρές να αλληλοκατηγορούνται και να επιδίδουν την ευθύνη η μία στην άλλη.

Σε τι αποσκοπούσε η επίσκεψη του αμερικανού Προέδρου στο Ισραήλ; Ασφαλώς στην έκφραση αλληλεγγύης και συμπαράστασης στο Ισραήλ, που είχε ήδη εκδηλωθεί με την παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Μπλίνκεν και εμπράκτως με το αεροπλανοφόρο που έπλευσε ανοικτά των ακτών του Ισραήλ. Επιπλέον, όπως, εμμέσως, προέκυψε και από μετέπειτα δηλώσεις του, αποσκοπούσε στην αποτροπή των επιχειρήσεων του Ισραήλ για εκτόπιση και απομάκρυνση του παλαιστινιακού πληθυσμού της βόρειας περιοχής της Λωρίδας της Γάζας, γεγονός που θα επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις Παλαιστινίων – Ισραηλινών και κατ’ επέκταση τις σχέσεις του κράτους του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο. Μεγάλο και γενικό το ενδιαφέρον και για την τύχη και την απελευθέρωση των ομήρων, καθώς η Χαμάς εξακολουθεί να τους κρατάει και η τύχη τους αγνοείται.

Οι ΗΠΑ και οι χώρες του δυτικού κόσμου ανησυχούν για εξελίξεις, καθώς η παρούσα ισραηλινοπαλαιστινιακή κρίση θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευρύτερη περιφερειακή, γεγονός που θα επηρέαζε δυσμενώς την εν γένει διεθνή κατάσταση και ασφάλεια και τα δυτικά συμφέροντα. Ήδη σημειώνεται συσπείρωση του αραβικού κόσμου κατά του Ισραήλ, ενώ το Ουκρανικό, που ενδιαφέρει μεγάλως τις ΗΠΑ, έχει περάσει σε δεύτερη θέση. Η Μόσχα σίγουρα θα επιχαίρει. Δεν είναι, ασφαλώς, τυχαίο που ο ρώσος Πρόεδρος έσπευσε να επισκεφθεί το Πεκίνο. Πολλά ερωτηματικά εγείρονται για τη στάση και την απραξία των διεθνών οργανισμών, ιδιαίτερα των Ηνωμένων Εθνών, με τον γενικό γραμματέα Αντόνιο Γκουτιέρες να παραμένει αδρανής, κλεισμένος στην έδρα του Οργανισμού, στη Νέα Υόρκη, όπως ο καλόγηρος Σαμουήλ στο Κούγκι…

Αντίστοιχα αδρανής ή περιορισμένης εμβέλειας μπορεί να χαρακτηριστεί και η στάση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής δεν απειλούν μόνο την ειρήνη και την ασφάλεια των λαών της περιοχής. Επιπτώσεις θα υπάρξουν και στον οικονομικό τομέα, που θα επηρεάσουν τις ευρωπαϊκές χώρες και ευρύτερα. Η ελληνική διπλωματία ο­φείλει να δραστηριοποιηθεί, προσφερόμενη για μεσολαβητικό ρόλο, που διευκολύνεται και από τις ιστορικές σχέσεις της χώρας μας με τον αραβικό κόσμο, όπως και με το Ισραήλ και τους απανταχού Εβραίους.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: ©REUTERS/Mohammed Salem