Βασ. Κορκίδης στο “Π”: Στην αναμονή η εκτίμηση των επιπτώσεων από τον πόλεμο στο Ισραήλ
Του
ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΡΚΙΔΗ
Προέδρου ΕΒΕΠ
Άλλη μια σύρραξη στη γειτονιά μας. Άλλη μια αστάθεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με τη λέξη «αστάθεια» να διδάσκεται πλέον στις πολιτικές και στις αμυντικές επιστήμες. Άλλη μια αστάθεια που κάνει το διεθνές εμπόριο να κρατά την αναπνοή του, περιμένοντας όχι τα απόνερα, αλλά να κατακαθίσει η σκόνη των πυραυλικών προσβολών ένθεν κακείθεν.
Εύχομαι να μη βιώσει ο εμπορικός κόσμος τις αγωνίες που βίωσε στο Γιομ Κιπούρ του 1973. Εύχομαι να πρυτανεύσει η λογική και ο διάλογος, ώστε το «επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία» να μη φαντάζει μακρινό και ουτοπικό. Πάντως, το Ισραήλ, μετά την πιο θανατηφόρα επίθεση που δέχθηκε εδώ και δεκαετίες, διακηρύττει ότι ο πόλεμος με τους μαχητές της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας θα είναι μακρύς και δύσκολος.
Στον απόηχο της ανάφλεξης στην περιοχή, η Τράπεζα του Ισραήλ ανακοίνωσε ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα για να εκτιμηθεί η οικονομική ζημία που έχει προκληθεί λόγω της σύγκρουσης, αλλά επεσήμανε ότι ο πόλεμος 50 ημερών με τους μαχητές της Χαμάς στη Γάζα, το 2014, προκάλεσε ζημίες 3,5 δισ. σέκελ ή 0,3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Οι βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες στην αγορά του Τελ Αβίβ έκλεισαν με βουτιά σχεδόν 7% και οι τιμές των κρατικών ομολόγων υποχώρησαν κατά περίπου 3%. Η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε επίσης ότι θα πουλήσει έως και 30 δισ. δολάρια, με ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασης κατά 15 δισ. δολάρια επιπλέον, με στόχο την απαραίτητη ρευστότητα για τη δραστηριοποίηση της αγοράς, μέχρι να εξομαλυνθεί η αστάθεια στη συναλλαγματική ισοτιμία του εθνικού νομίσματος, που υποχώρησε 2%, στα 3,9 σεκέλ ανά δολάριο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 κατεγράφη σημαντική αύξηση, κατά 45,8%, στον συνολικό όγκο διμερούς εμπορίου μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, που έφτασε τα 1,37 δισ. ευρώ, με τη χώρα μας μάλιστα να τριπλασιάζει το εμπορικό ισοζύγιο υπέρ της, από τα 110 εκατ. ευρώ στο ευρύ πλεόνασμα των 327 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στο +54,9% των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ, που ανήλθαν σε αξία στα 850 εκατ. ευρώ, από τα περίπου 550 εκατ. μέσα σε διάστημα ενός έτους. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, η ετήσια αύξηση των εξαγωγών κατά 23,5% ήταν εξίσου σημαντική, αφού από τα 440 εκατ. ευρώ έφτασε στο ιστορικό ρεκόρ των 543 εκατ. ευρώ. Ομοίως, το 2022 οι εισαγωγές από το Ισραήλ κατέγραψαν αυξήσεις της τάξης του 33%, φτάνοντας σε αξία τα 523, από τα 393 εκατ. ευρώ. Εξαιρουμένων όμως των πετρελαιοειδών, καταγράφηκε μια μείωση της τάξης του 5% και συγκεκριμένα από τα 207 στα 197 εκατ. ευρώ.
Το σημαντικότερο στοιχείο των εξαγωγών μας κατά την περυσινή χρονιά και στις αρχές του 2023 ήταν η μεγάλη αύξηση που καταγράφηκε σε σειρά εδραιωμένων διεθνώς ελληνικών προϊόντων, πετρελαιοειδών και διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων στον κατασκευαστικό τομέα άντλησης υδρογονανθράκων, όπως χαλκοσωλήνες, σιδηροσωλήνες και σύρματα. Αξιοσημείωτη είναι η παντελής απουσία διατροφικών ειδών στα πρώτα δέκα εξαγώγιμα προϊόντα μας, γεγονός που καταδεικνύει τις ιδιαιτερότητες της ισραηλινής αγοράς. Στα εισαγόμενα στην Ελλάδα είδη κυριαρχούν τα πετρελαιοειδή προς τα διυλιστήριά μας με 305 εκατ. ευρώ, τα οποία καλύπτουν σχεδόν τα 2/3 της συνολικής αξίας των εισαγωγών, ενώ σημαντικό μερίδιο εξακολουθεί να έχει το scrup διαφόρων παλαιών σιδηρούχων μετάλλων για ανακύκλωση.
Η βία που ξέσπασε στη Μέση Ανατολή προκαλεί μετακίνηση των επενδυτών σε ασφαλή καταφύγια, καθώς παρακολουθούν στενά τα γεγονότα για να μετρήσουν τον γεωπολιτικό κίνδυνο για τις αγορές. Όπως αναφέρουν αναλυτές, ο αυξανόμενος γεωπολιτικός κίνδυνος θα οδηγήσει σε αγορές περιουσιακών στοιχείων, όπως ο χρυσός, που είναι ένας τέλειος αντισταθμιστής έναντι της διεθνούς αναταραχής, και το δολάριο, που ως συνήθως θα ωφεληθεί από τη συγκυρία. Παράλληλα, θα ενισχυθεί η ζήτηση για αμερικανικά ομόλογα, που έχουν ήδη εκτοξευτεί, και βεβαίως θα υπάρξει αντίκτυπος στις τιμές της ενέργειας, όπως φαίνεται από την άμεση αύξηση στην τιμή του πετρελαίου. Φαίνεται ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν ακόμα νέο γεωπολιτικό κίνδυνο στην περιοχή μας, αλλά είναι νωρίς για να μιλήσουμε και να εκτιμήσουμε τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στο Ισραήλ.
Έτσι, λοιπόν, με το βλέμμα στραμμένο στη Μέση Ανατολή, για μία ακόμη φορά, το ελληνικό επιχειρείν που δραστηριοποιείται στο εμπόριο, στη βιομηχανία και στη ναυτιλία κρατά στάση αναμονής. Το μεγάλο ερώτημα είναι η διάρκεια του πολέμου, αφού μια ενδεχόμενη κλιμάκωση, με την εμπλοκή άλλων χωρών της περιοχής, όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, σε συνδυασμό με τη στάση των ΗΠΑ, θα επιφέρει πλήγμα και στον τουρισμό της περιοχής μας. Ως εκ τούτου, όλη η διεθνής επιχειρηματική και επενδυτική κοινότητα είναι σε εμπόλεμη κατάσταση, με τις αλυσιδωτές εκρήξεις στα ξένα χρηματιστήρια και στις αγορές, αλλά και την ανάφλεξη των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αυτά ως προς το έλασσον του πολέμου στο Ισραήλ, αφού το μείζον θέμα είναι, παντού και πάντα, η απώλεια ανθρώπινων ζωών.
