Μια πρώτη εκτίμηση των δημοτικών εκλογών με επίκεντρο την Αθήνα – Του Ν. Στραβελάκη
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Μία εβδομάδα πέρασε από τον πρώτο γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών. Η κυβέρνηση και ο πολυπληθής φιλικός της Τύπος ισχυρίζονται ότι η κυριαρχία της ΝΔ είναι αδιαμφισβήτητη. Είναι έτσι στ’ αλήθεια;
Η εμπειρία στον Δήμο της Αθήνας (αλλά και στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα) τουλάχιστον δεν το επιβεβαιώνει. Θα σταθώ στον Δήμο της Αθήνας, όπου η συμμετοχή μου στον Συνδυασμό «Ανατρεπτική Συμμαχία» μού επιτρέπει να ξέρω τα πράγματα καλύτερα. Παρότι ο κ. Μπακογιάννης συμμάχησε με την Ελληνική Λύση του κ. Βελόπουλου, ενέταξε στο ψηφοδέλτιό του τον κ. Βουλγαράκη και δεν κατέβηκε στις εκλογές ο κ. Καραμπελιάς, πήρε χαμηλότερο ποσοστό από εκείνο της ΝΔ στις εκλογές του Ιουνίου του 2023 (41,3% έναντι 43,2%). Αν σε αυτό προστεθεί το 3% περίπου που έλαβε η Ελληνική Λύση, οι απώλειες φτάνουν στο 5%, ενώ φαίνεται να έχασε και 1% προς τον υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ κ. Δούκα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Μπακογιάννης πήρε περίπου 57.000 ψήφους έναντι 95.000 (περίπου) που είχε πάρει μόνη της η ΝΔ τρεις μήνες νωρίτερα.
Βέβαια, από την κυβερνητική πλευρά αντιτείνουν ότι, παρά τις απώλειες, τα ποσοστά τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠΑΣΟΚ δεν μπορούν να αμφισβητήσουν την πρωτοκαθεδρία της ΝΔ. Σε αυτό βασικό ρόλο παίζει η σαφής μείωση της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ. Και εκεί, όμως, τα πράγματα είναι πλέον διαφορετικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ απώλεσε ψήφους μονοσήμαντα αυτήν τη φορά. Δεν έχασε προς όλες τις κατευθύνσεις, όπως συνέβη στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Τούτη τη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ, στην Αθήνα τουλάχιστον αλλά και στην Περιφέρεια Αττικής, είχε απώλειες μονοσήμαντα προς την Κομμουνιστική / Ριζοσπαστική Αριστερά. Συγκεκριμένα στην Αθήνα, προς την υποψηφιότητα πρωτίστως του κ. Παπαδάκη («Ανατρεπτική Συμμαχία») και δευτερευόντως του κ. Σοφιανού («Λαϊκή Συσπείρωση»). Λέμε πρωτίστως του κ. Παπαδάκη γιατί ο συνδυασμός του έλαβε πολλαπλάσιες ψήφους σε σχέση με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ τον Ιούνιο, ενώ ο κ. Σοφιανός πήρε περίπου τις ίδιες ψήφους με εκείνες του ΚΚΕ.
Η ενίσχυση της Κομμουνιστικής / Ριζοσπαστικής Αριστεράς συνιστά, κατά τη γνώμη μου, μια σημαντική αλλαγή στο εκλογικό αποτέλεσμα. Οι συνδυασμοί του κ. Σοφιανού και του κ. Παπαδάκη συγκέντρωσαν αθροιστικά ένα ποσοστό κοντά στο 20%. Το υψηλότερο ποσοστό που θυμάμαι στην Αθήνα από υποψήφιο της Κομμουνιστικής Αριστεράς είναι εκείνο του Μίκη Θεοδωράκη πίσω στο μακρινό 1978. Είχε πάρει 16,38% ως μοναδικός υποψήφιος της Κομμουνιστικής Αριστεράς.
Το ότι η Κομμουνιστική / Ριζοσπαστική Αριστερά θα είναι ο βασικός αντιπολιτευτικός πόλος στον Δήμο της Αθήνας, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου, είναι ένα νέο ποιοτικό δεδομένο. Από τη μια, επιβεβαιώνει ότι η αποτυχία και η διαφαινόμενη πολιτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γίνει ήττα ολόκληρης της Αριστεράς, όπως επιδίωκε και επιδιώκει ακόμη το σύστημα. Στις δημοτικές εκλογές τουλάχιστον το εκλογικό σώμα έδειξε ότι η αμφισβήτηση του συστήματος θα συνεχίσει να προέρχεται από την Κομμουνιστική Αριστερά και αυτό θα γίνει από ενισχυμένες θέσεις.
Τέλος, η Ακροδεξιά, που προοριζόταν για φόβητρο των δημοκρατικών και των αριστερών ψηφοφόρων, δεν κατάφερε να δικαιώσει τις προσδοκίες του συστήματος. Στην ουσία, ξαναπήρε τις ψήφους των βουλευτικών εκλογών, βασισμένη –όπως πάντα– στους μηχανισμούς του Κράτους και της Εκκλησίας. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι έχει νικηθεί η φασιστική απειλή. Αυτό θα συμβεί όταν θα νικηθεί οριστικά η ατζέντα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και θα πάψει η Ακροδεξιά να σιγοντάρεται από καθεστωτικές δυνάμεις, προεξάρχουσας της Νέας Δημοκρατίας.
Δεδομένης της παρουσίας του κ. Μπακογιάννη στον δεύτερο γύρο, στον δημοκρατικό και αριστερό κόσμο υπάρχει ένα δίλημμα. Βέβαια, ελάχιστοι τρέφουμε αυταπάτες για την πολιτική φιλοσοφία του κ. Δούκα. Ένας δήμαρχος βιτρίνας θα είναι και αυτός, όπως ο κ. Μπακογιάννης, αδιαφορώντας επί της ουσίας για την «πίσω αυλή» της πόλης.
Από τη σκοπιά αυτή, καταλαβαίνω και αυτούς που θα ρίξουν άκυρο ή λευκό και εκείνους που θα ψηφίσουν Δούκα για να πλήξουν τη ΝΔ και την ηγετική της ομάδα.
Το βασικό, για εμένα τουλάχιστον, είναι η επόμενη μέρα να μας βρει στις γειτονιές της Αθήνας, διεκδικώντας φθηνή λαϊκή κατοικία και ελεύθερους χώρους, και δείχνοντας αλληλεγγύη σε πρόσφυγες, μετανάστες και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Ο πραγματικός αγώνας τώρα αρχίζει.
