Όλα στο τραπέζι με την Τουρκία – «Χορεύει» ο Μητσοτάκης στον ρυθμό του Ερντογάν
–Αποσύνδεση του Κυπριακού από τα ελληνοτουρκικά μεθοδεύει η Άγκυρα
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Στον ρυθμό που επιβάλλει ο Ερντογάν… χορεύουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η ελληνική κυβέρνηση, με αντάλλαγμα την αναστολή των προκλήσεων στο Αιγαίο, οι οποίες φυσικά μπορούν να επιστρέψουν με ένα απλό νεύμα του τούρκου ηγέτη, κινδυνεύει να οδηγηθεί σε έναν επικίνδυνο για τα εθνικά συμφέροντα πολιτικό διάλογο εφ’ όλης της ύλης και να αναδειχθεί στον καλύτερο υποστηρικτή, διεθνώς, του καθεστώτος Ερντογάν και του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν έχουν συμφωνήσει να διατηρήσουν αυτό το κλίμα το επόμενο διάστημα, καθώς και η ελληνική κυβέρνηση, αντιμετωπίζοντας βουνό πλέον προβλημάτων, με σοβαρές αστοχίες στη διαχείριση κρίσεων, το μόνο που δεν θα ήθελε στην παρούσα φάση είναι να υποχρεωθεί να αντιμετωπίσει μια ένταση με την Τουρκία, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά αντιπαράθεσης με τη Δύση, θέλει να βρει ένα εύκολο πεδίο για να προβάλει την υποτιθέμενη διαλλακτικότητά του.
Όμως, προκάλεσε αρνητική εντύπωση το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ απέφυγε να αναφερθεί στοιχειωδώς στην απειλή που συνιστά για την ασφάλεια της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της περιοχής ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας, προκειμένου έτσι να μη δυσαρεστηθεί η τουρκική πλευρά. Χάνοντας την ευκαιρία να θέσει από ένα τέτοιο παγκόσμιο βήμα το μείζον ζήτημα που αντιμετωπίζει η ελληνική εξωτερική πολιτική. Αντιθέτως, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο Κυπριακό (καθώς ο κ. Ερντογάν είχε εκφράσει εξαιρετικά προκλητικές θέσεις, ζητώντας να αναγνωρίσει η διεθνής κοινότητα την κυριαρχία του ψευδοκράτους) και δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν συζητά καμία λύση εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ και θα συνεχίσει να στηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Με τη διαδικασία αυτή, όμως, που έχει ξεκινήσει, στην οποία δόθηκε ώθηση με τη συνάντηση της Νέας Υόρκης, εφόσον κανείς δεν προβλέπει ότι μπορεί να υπάρξει λύση στο μεγάλο πρόβλημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ, απλώς διευκολύνεται η τουρκική πλευρά.
Οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν καθόρισαν το χρονοδιάγραμμα των επόμενων κινήσεων, με τον πολιτικό διάλογο να ξεκινά στις 18 Οκτωβρίου στην Αθήνα, τον Νοέμβριο να γίνονται συνομιλίες για τα ΜΟΕ και στις 7 Δεκεμβρίου να συνέρχεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη…
Την ώρα που το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο, με την Έκθεσή του, θέτει μια σειρά ζητήματα που αφορούν την τουρκική προκλητικότητα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, μαζί με όλα τα άλλα ζητήματα που αφορούν τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου στο εσωτερικό της Τουρκίας αλλά και τον σεβασμό των σχέσεων καλής γειτονίας, και εγείρει θέμα αξιοπιστίας της Τουρκίας, λόγω της σχέσης με τη Ρωσία και τον Πούτιν, η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός εμφανίζονται ως υπέρμαχοι της συνέχισης και προώθησης των ευρωτουρκικών σχέσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ όχι απλώς δεν χαιρέτισε, αλλά δεν έκανε την οποιαδήποτε αναφορά στη δημοσίευση της Έκθεσης του Ευρωκοινοβουλίου, δημιουργώντας έτσι προβληματισμό στους ευρωβουλευτές, που με συντριπτική πλειοψηφία ενέκριναν αυτό το ψήφισμα και βρέθηκαν στο στόχαστρο των προσβλητικών ανακοινώσεων και δηλώσεων της τουρκικής ηγεσίας.
Όμως δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Ερντογάν επιχειρεί να εκμεταλλευτεί αυτήν την κατάσταση για να εξουδετερώσει και το ελληνικό λόμπι στην Ουάσινγκτον και, κυρίως, να περιθωριοποιήσει τη δράση του γερουσιαστή Μενέντεζ. Σε συνέντευξή του σε αμερικανικό κανάλι, ο κ. Ερντογάν, ενώ τα έβαλε με όλους (ΗΠΑ, ΕΕ), εμφανίσθηκε υπέρμαχος της… ελληνοτουρκικής φιλίας, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι παραδοσιακά έχουμε καλές σχέσεις. Ταυτόχρονα, όμως, έσπευσε να αδειάσει τον Ρόμπερτ Μενέντεζ, επισημαίνοντας ότι οι αντιδράσεις του γίνονται για άλλους λόγους και ότι δεν γνωρίζει την κατάσταση στην Τουρκία και τον ίδιο τον Ερντογάν. Συγχρόνως, η υπερπροβολή της… βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και εκ μέρους της Αθήνας δίνει πρόσθετο κεφάλαιο στην Άγκυρα προκειμένου να προωθήσει πιο εύκολα στις ΗΠΑ την υπόθεση των F-16 αλλά και να διεκδικήσει τη συμμετοχή της στα σχήματα των τριμερών συνεργασιών και στα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας και ηλεκτρικής ενέργειας από την Ασία και την Αφρική, όπου μέχρι τώρα βασικοί άξονες είναι η Κύπρος και η Ελλάδα.
Αυτός ο εξωραϊσμός της εικόνας της Τουρκίας από την ελληνική κυβέρνηση κινδυνεύει να στερήσει πολύτιμους συμμάχους από τη χώρα μας και συγχρόνως αποδυναμώνει την ελληνική θέση, καθώς υποβαθμίζεται στη διεθνή κοινή γνώμη και στις ξένες κυβερνήσεις η πραγματική απειλή που συνιστά ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας για την ασφάλεια της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της περιοχής.
Διότι το γεγονός ότι συνομιλούν οι δύο ηγέτες και ότι ξεκινά πολιτική διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης, ενώ διατηρείται ένα μορατόριουμ στο Αιγαίο, δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε πιο κοντά σε ό,τι αφορά τα μεγάλα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και κανείς δεν θέλει σήμερα στην κυβέρνηση να σκεφτεί τι θα συμβεί όταν αυτός ο διάλογος καταλήξει σε αδιέξοδο με ευθύνη της Τουρκίας, όταν η Άγκυρα και ο Ερντογάν δεν θα έχουν ανάγκη να προβάλλουν την εικόνα της «περιστεράς» στα ελληνοτουρκικά.
Μεγάλο ζήτημα, όμως, που δημιουργεί και σοβαρή ανησυχία στη Λευκωσία, είναι η προσπάθεια αποσύνδεσης του Κυπριακού από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε μια θλιβερή επανάληψη του Νταβός. Ο Ερντογάν έδωσε ο ίδιος το στίγμα στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου, για να μη διαταραχθεί το κλίμα, όπως έλεγαν ελληνικές πηγές, απέφυγε να κάνει έστω και ονομαστική αναφορά στην Ελλάδα και στα ελληνοτουρκικά, ενώ αντιθέτως έβαλε ταφόπλακα σε κάθε προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό και, υιοθετώντας ακραία διχοτομική ρητορική, είπε ότι πλέον η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει ότι δεν μπορεί να επιδιωχθεί λύση ομοσπονδιακή και επομένως πρέπει να αναγνωρίσει την κυριαρχία του ψευδοκράτους.
Η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πλανώνται πλάνην οικτράν, αν νομίζουν ότι μπορεί να υπάρξει εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία χωρίς επίλυση του Κυπριακού. Ακόμη και η σημερινή συνηγορία της Ελλάδας υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας είναι προφανές ότι δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε βήμα χωρίς την επίλυση του Κυπριακού. Η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, που τόσο διακαώς επιθυμεί η Τουρκία, δεν μπορεί να γίνει εφόσον δεν αναγνωρίζει ένα κράτος-μέλος (την Κύπρο), ενώ βεβαίως και η ελληνική κυβέρνηση θα δοκιμαστεί, αν συναινέσει στην επανάληψη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων χωρίς τη σύνδεσή τους τόσο με τις υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Κύπρου όσο και με τον σεβασμό σε βασικές αρχές, όπως το Δίκαιο της Θάλασσας, η ειρηνική επίλυση των διαφορών και η μη αμφισβήτηση της κυριαρχίας των κρατών-μελών. Και αυτά πρέπει να γίνουν ρητά και κατηγορηματικά, που σημαίνει ότι θα πρέπει να παροπλισθεί το casus belli και η θεωρία των «γκρίζων ζωνών».
Ακόμη και το δέλεαρ που προσφέρεται στην Τουρκία για τη δυνατότητα συμμετοχής της στο ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να γίνει χωρίς την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Και, βεβαίως, τα σχέδια που ίσως έχουν κάποιοι στο μυαλό τους για μερική οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο επίσης δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς την εμπλοκή και της Κύπρου.
Η κυβέρνηση έχει πέσει στην παγίδα του κ. Ερντογάν, ο οποίος με μια απλή αναστολή των προκλήσεων εναντίον της χώρας μας επιχειρεί να προωθήσει τους στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη για τον ίδιο και τη χώρα του.
Επίσης, δημιουργεί σοβαρό προβληματισμό το γεγονός ότι στη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη παρόντες –και πάλι– από τουρκικής πλευράς ήταν ο εξαιρετικά έμπειρος και πανούργος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν και ο διπλωματικός σύμβουλος του Ερντογάν Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς και από ελληνικής πλευράς ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης, καλός νομικός αλλά με μικρή εμπειρία στα ελληνοτουρκικά, και η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού Άννα-Μαρία Μπούρα, η οποία έχει ελάχιστη εμπειρία στα ελληνοτουρκικά και σε διαπραγματεύσεις, έχοντας διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της θητείας της στις ευρωπαϊκές υποθέσεις…
