Κλιματική κρίση: 10 φορές πιο πιθανές οι έντονες βροχές σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Τουρκία – 50 φορές πιο πιθανές στη Λιβύη
Με αφορμή τις πρόσφατες θανατηφόρες και καταστροφικές πλημμύρες απο την καταιγίδα Daniel οι προβλέψεις σε μελέτη 13 ερευνητών της World Weather Attribution για τις καιρικές συνθήκες στην Ελλάδα είναι δυσοίωνες.
«Η κλιματική αλλαγή και άλλοι ανθρώπινοι παράγοντες επιδείνωσαν τις καταστροφές από τις πλημμύρες στη Λιβύη και την Ελλάδα. Η ανθρωπογενής υπερθέρμανση συνέβαλε ώστε οι έντονες βροχοπτώσεις να είναι έως και 10 φορές πιο πιθανές στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία και έως και 50 φορές πιο πιθανές στη Λιβύη, ενώ παράγοντες όπως οι κατασκευές σε πεδιάδες με μεγάλο πλημμυρικό κίνδυνο, η κακή συντήρηση των φραγμάτων και άλλοι τοπικοί παράγοντες συνετέλεσαν ώστε οι βροχοπτώσεις να μετατρέψουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε ανθρωπιστική καταστροφή».
Τα γεγονότα βροχοπτώσεων προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες, βυθίζοντας οικισμούς, αφήνοντας χιλιάδες άστεγους και σκοτώνοντας τουλάχιστον τέσσερις ανθρώπους στη Βουλγαρία, έξι στην Ισπανία, επτά στην Τουρκία και 17 στην Ελλάδα. Επιπλέον, 3.958 θύματα έχουν επιβεβαιωθεί μόνο στην πόλη Derna της Λιβύης και επιπλέον 170 θάνατοι σε άλλες περιοχές της χώρας, ενώ περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούνται μετά το σπάσιμο δύο μεγάλων φραγμάτων.
Μεταξύ άλλων μελέτη που διεξήχθη από 13 ερευνητές ως μέλη της ομάδας World Weather Attribution, συμπεριλαμβανομένων επιστημόνων από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα, την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες αξιολόγησαν σε ποιο βαθμό η κλιματική αλλαγή που προκλήθηκε από τον άνθρωπο άλλαξε την πιθανότητα και την ένταση των έντονων βροχοπτώσεων που οδήγησαν στις πλημμύρες.
Η καταιγίδα «Daniel» χαρακτηρίζεται ως φαινόμενο με μέγιστη βροχόπτωση 4 ημερών την καλοκαιρινή περίοδο κατά μέσο όρο στην ξηρά. Όμως στις αρχές Σεπτεμβρίου, ένα αποκομμένο χαμηλό που επηρέασε την Ισπανία και ένα σύστημα χαμηλής πίεσης με το όνομα Daniel, το οποίο σχηματίστηκε στην Ανατολική Μεσόγειο και προκάλεσε σοβαρές πλημμύρες στην Ισπανία, την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βουλγαρία και τη Λιβύη προκλήθηκαν από πολύ έντονες βροχοπτώσεις που έπεσαν, στην περίπτωση της Ισπανίας σε λιγότερο από 24 ώρες, ενώ διήρκεσαν 24 ώρες στη Λιβύη και έως και 4 ημέρες στην Ελλάδα και την Τουρκία ενω το φαινόμενο στη περιοχή παρέμεινε για διάστημα 10 ημερών.
Για να ποσοτικοποιηθεί η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στις βροχοπτώσεις της περιοχής, οι επιστήμονες ανέλυσαν κλιματικά δεδομένα και προσομοιώσεις κλιματικών μοντέλων για να συγκρίνουν το κλίμα του παρελθόντος με τη σημερινή κλιματική πραγματικότητα, μετά από άνοδο κατά περίπου 1,2°C βαθμών της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη έναντι αυτής που επικρατούσε στα τέλη του 19ου αιώνα. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την ανάλυση έχει αξιολογηθεί και δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά.
Οι επιστήμονες χώρισαν την ανάλυσή τους σε τρεις περιοχές:
• τη Λιβύη, όπου η ανάλυση επικεντρώθηκε στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου έπεσε το μεγαλύτερο μέρος της βροχόπτωσης,
• την Ελλάδα, Βουλγαρία και Τουρκία, όπου η ανάλυση εξέτασε τη μέγιστη βροχόπτωση σε τέσσερις συνεχόμενες ημέρες και
• την Ισπανία, όπου το μεγαλύτερο μέρος της βροχής έπεσε μέσα σε λίγες μόνο ώρες.
Συμπερασμα
Ως συνοπτική αξιολόγηση, δηλώνουμε ότι ο χρόνος επιστροφής για την εκδήλωση στην Ισπανία είναι μια εκδήλωση 1 στα 10 έως 1 στα 40 χρόνια. για την κεντρική Ελλάδα μια εκδήλωση 1 στα 80 έως 1 στα 250 χρόνια. για τη μεγάλη περιοχή GBT μια εκδήλωση 1 σε 5 έως 1 σε 10 χρόνια. και πάνω από τη Λιβύη μια εκδήλωση 1 στα 300 έως 1 στα 600 χρόνια.
Στη Λιβύη το μέγεθος των γεγονότων είναι πολύ πιο πέρα από αυτό των γεγονότων που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν.
Οι αβεβαιότητες για τους χρόνους επιστροφής είναι πολύ υψηλές και εξαρτώνται από την ακριβή περιοχή και το σύνολο δεδομένων που επιλέγεται. Σε μεμονωμένες τοποθεσίες μπορεί να διαφέρουν πολύ από αυτές που εμφανίζονται εδώ.
Συνεπώς η ένταση ενός γεγονότος 4 ημερών στην ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει την Ελλάδα και τα μέρη της Τουρκίας και της Βουλγαρίας που επηρεάστηκαν από πλημμύρες μπορεί να εκδηλωθεί απο 1 σε 10 χρόνια καθώς και από το μέγιστο γεγονός βροχόπτωσης 1 σε 600 χρόνια 1 ημέρα στη Λιβύη.
Ενώ ένα γεγονός τόσο ακραίο όσο αυτό που παρατηρήθηκε στην περιοχή της Ελλάδας της Βουλγαρίας και της Τουρκίας μπορεί να είναι έως και 10 φορές πιο πιθανό και έως και 40% πιο έντονο.
Η αβεβαιότητα σε αυτές τις εκτιμήσεις είναι υψηλή και περιλαμβάνει την πιθανότητα μη ανιχνεύσιμης αλλαγής, αλλά υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η κλιματική αλλαγή έκανε τα γεγονότα πιο πιθανά: από τη θεωρία γνωρίζουμε ότι μια αύξηση της έντασης βροχόπτωσης περίπου 10%.
Για αυτούς τους λόγους, οι ερευνητές δεν δίνουν μια κεντρική εκτίμηση της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής, όπως σε προηγούμενες μελέτες, αντίθετα δίνουμε ένα ανώτερο όριο της επίδρασης.
Αν και οι επιστήμονες δεν μπορούν να αποκλείσουν εντελώς την πιθανότητα η κλιματική αλλαγή να μην έχει επηρεάσει την πιθανότητα εμφάνισης και την ένταση των φαινομένων, είναι βέβαιοι ότι έπαιξε ρόλο για τρεις κύριους λόγους:
• Οι αυξημένες θερμοκρασίες γενικά οδηγούν σε πιο έντονες βροχοπτώσεις και οι μελέτες προβλέπουν ισχυρότερες βροχοπτώσεις στην περιοχή αυξανομένης της θερμοκρασίας.
• Δεν εντοπίστηκαν στοιχεία για παράγοντες που μπορεί να καθιστούν λιγότερο πιθανή την ισχυρή βροχόπτωση και να εξισορροπούν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής.
• Τα στοιχεία των μετεωρολογικών σταθμών στην περιοχή δείχνουν τάση προς ισχυρότερες βροχοπτώσεις.