Από τύχη δεν είχαμε ναυτική τραγωδία στη Ραφήνα
Οκτώ πλοία χρησιμοποιούν καθημερινά το επικίνδυνο λιμάνι της Ραφήνας και δεν υπάρχει ούτε ένα ρυμουλκό!
–Παραλίγο να είχαμε τραγωδία την προπερασμένη Δευτέρα
Γράφει ο
Νίκος Παρασκευάς
H εμπειρία του καπετάνιου του πλοίου «Superferry» απέτρεψε μια ενδεχόμενη ναυτική τραγωδία την προπερασμένη Δευτέρα στη Ραφήνα, η οποία τελικά μετατράπηκε σε μια απίστευτη ταλαιπωρία για 900 περίπου επιβάτες άλλου πλοίου, που έμειναν εγκλωβισμένοι σε αυτό από τις 7 το πρωί μέχρι αργά τα μεσάνυχτα.
Κατ’ αρχάς, οφείλουμε να σημειώσουμε πως το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχουμε κάποιο σοβαρό ατύχημα στο συγκεκριμένο λιμάνι οφείλεται στην… τύχη αλλά και στην ικανότητα των πλοιάρχων, που κάνουν σε πολλές περιπτώσεις… ακροβατικά κατά την παραβολή ή την άπαρση, για να αποφύγουν τις συγκρούσεις με άλλα πλοία ή τις προβλήτες.
Γιατί το λιμάνι της Ραφήνας μόνο… λιμάνι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Είναι ένας ντόκος επί της ακτής στο… μάτι του βοριά, χωρίς μέτρα προστασίας, χωρίς μέσα, χωρίς την παραμικρή πρόβλεψη για την ασφάλεια των πλοίων. Κάθε χρόνο η Ένωση Πλοιάρχων, στην έκθεση που κάνει για τα προβλήματα των λιμανιών, το έχει… σε περίοπτη θέση, αλλά την έκθεση αυτή δεν την πήρε ποτέ στα σοβαρά κανένας υπουργός. Γιατί, αν την έπαιρνε, θα είχε καταργήσει το υποτιθέμενο λιμάνι, θα είχε πάρει κάποια στοιχειώδη μέτρα και δεν θα κινδύνευε τόσος κόσμος καθημερινά.
Η παραλίγο τραγωδία της περασμένης Δευτέρας δεν είναι η πρώτη και, δυστυχώς, δεν θα είναι ούτε η τελευταία, όσο λειτουργεί αυτό το λιμάνι. Πολλές φορές στο παρελθόν είχαμε παρόμοια γεγονότα και πάντα κάποιος από… μηχανής θεός –ή καπετάνιος– απέτρεπε το μοιραίο.
Ας έρθουμε όμως στο περιστατικό. Το συγκεκριμένο πρωί, στο λιμάνι, στο σημείο που έγινε το ατύχημα, βρίσκονταν τέσσερα πλοία. Το ένα, το «Super Express» των αδελφών Στεφάνου ήταν αραγμένο στο λεγόμενο «παλιό λιμάνι», εκεί που είναι ο φάρος. Στο έξω λιμάνι ήταν πρυμοδετημένα το «Fast Andros» και δίπλα του το «Αικατερίνη», του Παναγιωτάκη και τα δύο, και παραδίπλα το «Superferry», των αδελφών Στεφάνου.
Στις 7:30 το «Fast Andros» ξεκίνησε για να φύγει. Όμως, λόγω των ισχυρών ανέμων, που έφταναν τα 9 Μποφόρ, και του κυματισμού, δεδομένου ότι το λιμάνι, όπως είπαμε, δεν παρέχει καμιά ασφάλεια στον καιρό και η θάλασσα μπαίνει ζωντανή μέσα, η άγκυρα του πλοίου έμπλεξε με εκείνη του διπλανού του, που θα αναχωρούσε στις 8:00 και βρισκόταν στη διαδικασία της επιβίβασης. Εκεί έγινε μια μικρής έντασης σύγκρουση των δύο πλοίων, αλλά το χειρότερο ήταν πως η καδένα της άγκυρας του δεύτερου πλοίου… ξύρισε την προπέλα και τον άξονα του πρώτου, που έμεινε ακυβέρνητο. Βλέποντας το περιστατικό, ο πλοίαρχος του «Superferry», αντιλαμβανόμενος ότι το μεσαίο πλοίο θα έπεφτε πάνω του, ενώ είχε προγραμματισμένη αναχώρηση για τις 7:50, έβαλε αμέσως μπροστά τις μηχανές, έσπασε τους κάβους και έφυγε γρήγορα, περνώντας στα δύο μέτρα από το πλοίο που ερχόταν καταπάνω του! Αν δεν έφευγε, θα είχαμε μια σφοδρή σύγκρουση, που κανένας δεν θέλει να φανταστεί τι αποτελέσματα θα είχε.
Τελικά, το σχεδόν ακυβέρνητο πλοίο κρατήθηκε, όπως μπορούσε, στα ανοιχτά, περιμένοντας ρυμουλκά για να το πάνε στο λιμάνι και να αποβιβάσει τον κόσμο, ενώ το «Αικατερίνη», που είχε χάσει τη μία άγκυρα, διατάχθηκε να πάει στο Λαύριο, που έχει ασφαλές λιμάνι. Τα ρυμουλκά έφτασαν αργά το μεσημέρι και η διαδικασία ρυμούλκησης στο λιμάνι ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα, με τον κόσμο να έχει αγανακτήσει και να… βρίζει θεούς και δαίμονες.
Εδώ θα πρέπει να δούμε ποιος φταίει για ό,τι έγινε. Αν υπάρχουν ευθύνες και ποιους βαρύνουν.
Κατ’ αρχάς, ο μόνος που δεν φταίει είναι… ο αέρας. Γιατί, εδώ και αιώνες, η ανατολική ακτή της Αττικής υποφέρει όταν έχει βοριά. Όταν, λοιπόν, κάνεις λιμάνι στην περιοχή, παίρνεις και τα στοιχειώδη μέτρα για να αποφύγεις τα χειρότερα. Και αν την εποχή του… «Μοσχάνθη», που ήταν το μόνο που κινούνταν από και προς το λιμάνι, δεν φαινόταν η έλλειψη μέτρων, σήμερα, που το λιμάνι φιλοξενεί οκτώ μεγάλα πλοία, όχι μόνο φαίνεται, αλλά εγκυμονεί και κινδύνους. Αφού τα προβλήματα του λιμανιού, μικρά ή μεγάλα, φαίνονται καθημερινά, γιατί δεν υπάρχει μόνιμα ένα ρυμουλκό στο λιμάνι; Και αφού το κράτος δεν το κάνει, γιατί δεν το κάνουν οι πλοιοκτήτες, για να προστατεύουν τις περιουσίες τους αλλά και τον κόσμο; Αν υπήρχε ένα ρυμουλκό τη Δευτέρα το πρωί στη Ραφήνα, ακόμα και το ατύχημα αν δεν είχε αποφευχθεί, δεν θα ταλαιπωρούνταν τόσες ώρες ο κόσμος.
Επίσης, σύμφωνα με τον έμπειρο και εξαιρετικό καπετάνιο Σιδερή Μαμίδη, θα έπρεπε ανάμεσα στα πλοία να υπάρχουν μπαλότσες, για να τα κρατάνε σε απόσταση τουλάχιστον δύο μέτρων και να αποφεύγονται οι συγκρούσεις σε περίπτωση εμπλοκής των αγκυρών κ.λπ.
Τέλος, όπως παρατηρούμε, βλέποντας τα δρομολόγια, σε διάστημα 35 λεπτών είναι προγραμματισμένη η αναχώρηση τριών πλοίων. Είναι δυνατόν σε ένα τέτοιο λιμάνι, με τα προβλήματα που όλοι γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζει, να υπάρχει σχεδόν ταυτόχρονη αναχώρηση τριών πλοίων – σε περιόδους αιχμής και περισσότερων; Αν συμβεί κάτι, όπως προχθές, γιατί να συγκρουστούν πλοία γεμάτα κόσμο; Απλώς, το υπουργείο υποχωρεί στις πιέσεις των εταιρειών και δίνει τα δρομολόγια που ζητάνε. Και όταν γίνει το ατύχημα, όλο και κάποιος καπετάνιος ή αξιωματικός του Λιμενικού θα την πληρώσει. Εκείνοι που πραγματικά φταίνε συνήθως βρίσκονται στο απυρόβλητο.
Άσχετα, πάντως, με όλα αυτά, λύσεις για τη Ραφήνα υπάρχουν, με πρώτη τη μόνιμη παρουσία ρυμουλκού. Μέχρι, φυσικά, να ολοκληρωθεί το λιμάνι του Λαυρίου, που, ως φυσικό, παρέχει ασφάλεια, να αποκτήσει άνετες και επαρκείς προσβάσεις από όλα τα σημεία της Αττικής, για να απορροφήσει μελλοντικά την κίνηση της Ραφήνας. Γιατί, αν θέλουμε να έχουμε σωστό και απόλυτα ασφαλές λιμάνι στην Ανατολική Αττική, μόνο για το Λαύριο θα πρέπει να μιλάμε.
