Έγκλημα χωρίς… αιτία, που αποκάλυψε την ασυδοσία
–Η διαφορά αντίληψης και νοοτροπίας αποξενώνει τους ναυτικούς από τις παραδοσιακές αξίες τους και προκαλεί φρικιαστικά γεγονότα, όπως αυτό με τον 36χρονο στο λιμάνι του Πειραιά
Γράφει ο
Νίκος Παρασκευάς
Όσοι βρέθηκαν την περασμένη προπερασμένη Τρίτη το βράδυ στο λιμάνι του Πειραιά, την ώρα αναχώρησης των δύο πλοίων για την Κρήτη –και ήταν σίγουρα πολλοί, γιατί η γραμμή αυτή έχει πάντα μεγάλη κίνηση–, έγιναν μάρτυρες ενός φρικιαστικού γεγονότος. Ένας 36χρονος προπηλακίστηκε από μέλη του πληρώματος του πλοίου «Blue Horizon», που αναχωρούσε για Ηράκλειο, μέχρι που πετάχτηκε στη θάλασσα και πνίγηκε στη δίνη που δημιούργησαν οι κινήσεις της μηχανής κατά την έναρξη του απόπλου.
Δηλαδή, ένας άνθρωπος ήθελε να μπει στο πλοίο με το ζόρι, γιατί ενδεχομένως δεν είχε εισιτήριο ή είχε καθυστερήσει να φτάσει στο λιμάνι, τη στιγμή που έφευγε, ο ύπαρχος και ο λοστρόμος ή κάποιος ναύτης που ήταν εκεί για τη διαδικασία της απάρσεως προσπάθησαν να τον εμποδίσουν, τον έσπρωξαν έξω από τον καταπέλτη, τη ράμπα δηλαδή που ανεβαίνουν στο πλοίο άνθρωποι και οχήματα, και, επειδή το πλοίο είχε αφήσει την προβλήτα, ο άνθρωπος δεν έπεσε στο έδαφος, αλλά στη θάλασσα. Εκεί δεν υπήρχε περίπτωση να γλιτώσει, καθώς οι δίνες που προκάλεσαν οι προπέλες τον κράτησαν πολλή ώρα στον βυθό, μέχρι που πνίγηκε.
Ας δούμε τώρα αναλυτικά τι δεν έγινε σωστά και φτάσαμε σε αυτή την τραγωδία. Γιατί ένας αναίτιος θάνατος στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας τραγωδία είναι, ασχέτως αν λένε ότι το θύμα δεν ήταν στα καλά του, δημιουργούσε πολλές φορές προβλήματα στα πλοία, ήταν ενοχλητικός κ.λπ. Ό,τι κι αν ήταν, πάνω απ’ όλα ήταν άνθρωπος και έπρεπε να προστατευτεί και όχι να ριφθεί στον… Καιάδα.
Ας ξεκινήσουμε με τις ευθύνες του πλοιάρχου. Κατ’ αρχάς, δεν έπρεπε να μαζέψει κάβους και να κάνει κίνηση στις μηχανές, εφόσον δεν είχε σηκώσει τον καταπέλτη. Όπως είδαν όλοι, όμως, ο καταπέλτης ήταν κάτω, οι κάβοι ήταν πάνω και το πλοίο αναχωρούσε με την κίνηση φυσικά που έδιναν οι μηχανές του. Αν ο καταπέλτης είχε σηκωθεί, ο 36χρονος δεν θα αποπειράτο να ανέβει στο βαπόρι. Επίσης, υπάρχει κάμερα στη γέφυρα που δείχνει τι γίνεται στην πρύμνη. Θα μπορούσε να δει ο πλοίαρχος ότι κάτι έγινε και να κάνει κράτει τις μηχανές.
Τη μεγαλύτερη ευθύνη, όμως, φαίνεται ότι την έχει ο ύπαρχος. Εκείνος είχε την ευθύνη των κινήσεων στον απόπλου. Εκείνος βρισκόταν στην πρύμνη και έπρεπε να δώσει εντολή να μαζέψουν τους κάβους, αφού κλείσει ο καταπέλτης. Αυτός θα έδινε το ok στον πλοίαρχο για να βάλει μπροστά τις μηχανές. Από τη στιγμή, όμως, που ήταν παρών στο περιστατικό και έβλεπε ότι υπάρχει άνθρωπος στην άκρη του καταπέλτη, γιατί δεν έδωσε σήμα να σταματήσει το πλοίο, γιατί άφησε το πλήρωμα να προπηλακίσει τον 36χρονο, γιατί δεν έδωσε εντολή να τον φέρουν πιο μέσα για να μην πέσει στη θάλασσα; Και αφού έπεσε στη θάλασσα, γιατί δεν του έριξε ένα σωσίβιο για να πιαστεί, γιατί δεν ειδοποίησε να σταματήσουν αμέσως οι μηχανές για να μη χαθεί ο άνθρωπος, γιατί δεν έκανε καμιά προσπάθεια για τη διάσωσή του;
Όσον αφορά τον λοστρόμο και τον ναύτη, σίγουρα ακολουθούσαν εντολές, αλλά ποτέ δεν σπρώχνουμε όποιον βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού να πέσει στο κενό γιατί θα σκοτωθεί. Εκείνοι, όμως, το έκαναν κόντρα στα ήθη της ελληνικής ναυτιλίας, στις παραδόσεις των ναυτικών μας, στην κληρονομιά της θάλασσας, που έχουμε όλοι οι Έλληνες.
Γιατί έγιναν όλα αυτά; Ποιος επιβάλλει τον νόμο της ζούγκλας στο λιμάνι; Ποιοι θέλουν τους ναυτικούς σκληρούς και άτεγκτους, ώστε να θεωρούν τουλάχιστον… κακοποιό όποιον δεν έχει εισιτήριο, τον κάθε φτωχοδιάβολο που προσπαθεί να ταξιδέψει λαθραία;
Μα, φυσικά, οι εταιρείες, που, κραδαίνοντας τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης, απαιτούν από τα πληρώματα να κυνηγούν αμείλικτα όσους δεν έχουν εισιτήριο, να προπηλακίζουν όσους πάνε να μπουν κρυφά, να διαπομπεύουν τους απείθαρχους επιβάτες που μπορεί να ξεσηκώσουν και τους υπόλοιπους και να κάνουν ό,τι μπορούν για να περνάει όρος τα έξω η εικόνα μιας εταιρείας που είναι συνεπής με τους καλούς, αλλά… τσακίζει όσους νομίζουν ότι μπορούν να την κοντράρουν.
Αλλά και τα πληρώματα, που δεν θέλουν να χάσουν την πολύτιμη δουλειά τους, γιατί οι θέσεις στην ακτοπλοΐα είναι κάτι σαν… το ΛΟΤΤΟ για τους ναυτικούς, υπερβάλλουν εαυτούς για να είναι αρεστά στην εταιρεία. Η πίεση, η εντατικοποίηση της δουλειάς, που το καλοκαίρι διαλύει τα πληρώματα, και η συμπεριφορά… σατράπη από ορισμένους επικεφαλής των γραφείων έχουν μετατρέψει τους ναυτικούς σε ρομπότ.
Από τότε που η ακτοπλοΐα έγινε τραπεζικό παράρτημα ή παράπηγμα, από τότε που χάθηκαν οι άνθρωποι πίσω από τα βαπόρια, χάθηκε και η ανθρωπιά. Χάθηκε η επαφή, η αίσθηση ότι στο τέλος ο άνθρωπος θα επικρατήσει. Έχουν, πλέον, να κάνουν μόνο με νούμερα. Μόνο με στοιχεία και αριθμούς. Και οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Η ακτοπλοΐα έγινε ένα στυγνό, απαιτητικό επιχειρηματικό πεδίο, ο βραχίονας ενός απρόσωπου συστήματος, που δεν γνωρίζει από συμπεριφορές και ευαισθησίες. Και τα αποτελέσματα έρχονται μόνα τους, χωρίς πίεση, απλά και φυσιολογικά.
Υπάρχουν βέβαια και οι ευθύνες των λιμενικών οργάνων. Πάντα στον κατάπλου και στον απόπλου υπάρχει δύναμη του Λιμενικού για να επιβάλλει την τάξη και να αποφεύγονται ατυχήματα. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχαν λιμενικοί στον απόπλου, αλλά έφυγαν όταν το πλοίο ετοιμαζόταν να φύγει. Κανονικά θα έπρεπε να περιμένουν να απομακρυνθεί το πλοίο και μετά να φύγουν.
Και φυσικά θα έπρεπε να κόψουν πρόστιμο και στον πλοίαρχο, που έφυγε με κατεβασμένο τον καταπέλτη. Και έπρεπε κάθε μέρα να κόβουν πρόστιμα, γιατί κανένα πλοίο δεν φεύγει με τον καταπέλτη κλειστό.
Δεν το κάνουν, όμως, γιατί οι εταιρείες αντιδρούν. Βλέπετε, ο καταπέλτης χρησιμοποιείται ως… χειρόφρενο από κάποιους πλοιάρχους. Και όποτε το κάνουν, συνήθως κάποιοι πολιτικοί προϊστάμενοι μειώνουν τα πρόστιμα ή τα σβήνουν.
Κατά τα άλλα έφταιγε ο κεντρικός λιμενάρχης και καρατομήθηκε. Ο πολιτικός προϊστάμενος δεν φταίει ποτέ…
Κάπως έτσι συντελέστηκε η δολοφονία του άτυχου 36χρονου. Που δείχνει ξεκάθαρα ότι τα πράγματα στην ακτοπλοΐα έχουν αγριέψει. Η ανθρωπιά φεύγει σαν το κύμα από το λιμάνι και το πλοίο, από κάτι ζεστό και οικείο, έχει γίνει κάτι ξένο, απόκοσμο και παγωμένο. Μια μηχανή που αποσκοπεί μόνο στο κέρδος, με την ευκαιρία της εξυπηρέτησης. Ενώ παλαιότερα η εξυπηρέτηση του κόσμου ήταν ο σκοπός και ακολουθούσε το κέρδος.
Ο θάνατος του 36χρονου, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, δεν είναι καν καμπανάκι. Πολύ φοβόμαστε ότι είναι σκηνές από το έργο που θα δούμε προσεχώς…
