Από το κρύο η εξαφάνιση των πρώτων ανθρώπων στην Ευρώπη
Πολύ πριν το είδος μας (Homo Sapiens) εξέλθει από την Αφρική, παλαιότερα ανθρώπινα είδη εξαπλώθηκαν επίσης σε άλλα μέρη του κόσμου. Ωστόσο, αυτή η διασπορά συναντούσε μερικές φορές σοβαρές δυσκολίες.
Πρόσφατα, οι επιστήμονες αποκάλυψαν στοιχεία ενός «τεράστιου γεγονότος ψύξης» στον Βόρειο Ατλαντικό, πριν από περίπου 1,1 εκατ. χρόνια, που διήρκεσε περίπου 4.000 χρόνια και φαίνεται να εξάλειψε ολόκληρο τον πληθυσμό των αρχαϊκών ανθρώπων που είχαν αποικίσει την Ευρώπη.
Με βάση απολιθώματα από την Ισπανία, αυτό το είδος πιστεύεται ότι ήταν ο Homo Erectus, ο οποίος γενικά θεωρείται το πρώτο μέλος της ανθρώπινης εξελικτικής γενεαλογίας που επεκτάθηκε πέρα από την Αφρική. Το είδος ήταν το πρώτο που είχε σωματικές αναλογίες όπως το δικό μας και έκανε καινοτομίες στα πέτρινα εργαλεία.
Το παγωμένο διάστημα –συγκρίσιμο σε ένταση με τις πιο πρόσφατες εποχές των παγετώνων– φαίνεται πως είχε καταστήσει την Ευρώπη αφιλόξενη για τις ομάδες των πρώιμων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών ανθρώπων, καθώς οι ακραία παγωμένες συνθήκες τους στέρησαν τους πόρους διατροφής.
Επίσης, μπορεί να μην είχαν αντοχή στο κρύο, χωρίς επαρκή μόνωση λίπους, ενώ η κατασκευή αποτελεσματικών ρούχων και καταφυγίων, όπως και η εύρεση των μέσων για την ανάφλεξη της φωτιάς ήταν δύσκολη υπόθεση, σύμφωνα με τους ερευνητές που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Science».
Πόσοι χάθηκαν σε αυτό το γεγονός εξαφάνισης, παραμένει ασαφές. «Έχουμε ελάχιστη ιδέα για τους αριθμούς του πληθυσμού, αλλά σίγουρα ήταν μικροσκοπικό νούμερο σε σύγκριση με τα σύγχρονα πρότυπα – πιθανότατα, στην καλύτερη περίπτωση, δεκάδες χιλιάδες σε όλη την Ευρώπη», είπε ο Κρις Στρίνγκερ, ανθρωπολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου και εκ των συγγραφέων της έρευνας.
Αυτό συνέβη κατά την εποχή του Πλειστόκαινου, περίπου 2,6 εκατ. έως 11.700 χρόνια πριν, η οποία χαρακτηρίστηκε από παγκόσμια επεισόδια ψύξης.
«Σε αντίθεση με τις προηγούμενες πεποιθήσεις, η μελέτη μας δείχνει ότι ο ανθρώπινος εποικισμός της Ευρώπης δεν ήταν συνεχής, αλλά μάλλον σημαδεύτηκε από τουλάχιστον μια περιφερειακή εξαφάνιση που προκλήθηκε από το κλίμα», δήλωσε ο έτερος συγγραφέας της μελέτης Αλεξ Τίμερμαν, από το Εθνικό Πανεπιστήμιο Pusan της Νότιας Κορέας.
Μια εξέταση του αρχείου ανθρώπινων απολιθωμάτων και λίθινων εργαλείων στην Ευρώπη υποδηλώνει ένα κενό στην ανθρώπινη ύπαρξη περίπου 200.000 ετών, που ξεκινά πριν από 1,1 εκατ. χρόνια.
«Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε η Ευρώπη μπορεί να είχε εποικιστεί εκ νέου πριν από περίπου 900.000 χρόνια από πιο ανθεκτικούς ανθρώπους, με εξελικτικές ή συμπεριφορικές αλλαγές που επέτρεψαν την επιβίωση στην αυξανόμενη ένταση των παγετώνων», εξήγησε ο έλληνας καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας του University College του Λονδίνου Χρόνης Τζεδάκης.
«Η μελέτη παρέχει πληροφορίες για την αρχική ευπάθεια των πρώιμων ανθρώπινων ειδών στις περιβαλλοντικές αλλαγές και πώς τελικά προσαρμόστηκαν στο αυξανόμενο κλιματικό στρες των παγετώνων», είπε ο Τίμερμαν.
