Εξουθενωμένοι από την πανδημία 8 στους 10 υγειονομικούς και 9 στους 10 νοσηλευτές!
Το τέλος της πανδημίας βρίσκει εξουθενωμένους σε σημαντικό βαθμό σχεδόν 9 στους 10 νοσηλευτές και 8 στους 10 από τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας.
Παράλληλα, 6 στους 10 νοσηλευτές και 4 στους 10 από τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας είναι ικανοποιημένοι σε μικρό βαθμό από το επάγγελμά τους. Η μεγάλη εξουθένωση και η μικρή επαγγελματική ικανοποίηση είναι οι δύο βασικοί παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε παραιτήσεις από το ΕΣΥ.
Στις διαπιστώσεις αυτές καταλήγει μελέτη που πραγματοποίησε το Τμήμα Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ σχετικά με την εξουθένωση και την ικανοποίηση των επαγγελματιών υγείας μετά την πανδημία της Covid-19.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nursing Reports» και πραγματοποιήθηκε από τον επίκουρο καθηγητή Πέτρο Γαλάνη, την καθηγήτρια Δάφνη Καϊτελίδου, την επίκουρη καθηγήτρια Όλγα Σίσκου, τους διδάκτορες Ολυμπία Κωνσταντακοπούλου, Ειρήνη Βράκα, Ιωάννη Μωύσογλου και Ευαγγελία Μεϊμέτη και την υποψήφια διδάκτορα Αγλαΐα Κατσιρούμπα (νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc).
Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2023, μετά, δηλαδή, τη λήξη της πανδημίας. Ο μελετώμενος πληθυσμός περιλάμβανε 1.760 επαγγελματίες υγείας από όλη την Ελλάδα οι οποίοι εργάζονταν σε υπηρεσίες υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας (νοσοκομεία, κέντρα υγείας κ.ά.).
Η μέση ηλικία των επαγγελματιών υγείας ήταν τα 41,1 έτη και η μέση διάρκεια προϋπηρεσίας στον κλινικό χώρο τα 16,2 έτη. Το 53,8% των επαγγελματιών υγείας ήταν νοσηλευτές. Η πλειονότητα των επαγγελματιών υγείας (83,3%) δήλωσε ότι εργάζεται σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες υγείας.
Τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης
Το 69,1% των επαγγελματιών υγείας εμφάνισε υψηλό επίπεδο επαγγελματικής εξουθένωσης, το 16,8% μέτριο επίπεδο και το 14,1% χαμηλό επίπεδο. Μάλιστα, η εξουθένωση ήταν μεγαλύτερη στους νοσηλευτές απ’ ό,τι στους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας.
Συγκεκριμένα, το 91,1% των νοσηλευτών δήλωσε ότι είναι εξουθενωμένο σε μεγάλο βαθμό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας ήταν 79,9%.
Αναφορικά με την επαγγελματική ικανοποίηση, οι μισοί περίπου συμμετέχοντες (50,7%) δήλωσαν χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης, το 36,1% μέτρια επίπεδα ικανοποίησης και το 13,1% υψηλά επίπεδα ικανοποίησης.
Οι νοσηλευτές ήταν λιγότερο ικανοποιημένοι σε σχέση με τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας, καθώς το 61% ήταν ικανοποιημένο σε μικρό βαθμό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας ήταν 38,8%.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι γυναίκες, οι επαγγελματίες υγείας με μεταπτυχιακό / διδακτορικό δίπλωμα, οι νοσηλευτές, οι εργαζόμενοι σε κυκλικό ωράριο, οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης, οι εργαζόμενοι σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες υγείας και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα βίωσαν υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης. Επιπλέον, η αύξηση των ετών προϋπηρεσίας στον κλινικό χώρο σχετίζεται με αύξηση της εξουθένωσης.
Αναφορικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική ικανοποίηση, βρέθηκε ότι οι νοσηλευτές, οι επαγγελματίες υγείας με μεταπτυχιακό / διδακτορικό δίπλωμα, οι εργαζόμενοι σε κυκλικό ωράριο, οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα και οι εργαζόμενοι σε υποστελεχωμένες υπηρεσίες υγείας ήταν λιγότερο ικανοποιημένοι από την εργασία τους. Επιπλέον, η αύξηση των ετών προϋπηρεσίας στον κλινικό χώρο σχετίζεται με μείωση της ικανοποίησης.
Η εξουθένωση οδήγησε σε παραιτήσεις!
Το τέλος της πανδημίας συνοδεύτηκε από την αποχώρηση μεγάλου αριθμού επαγγελματιών υγείας από τις υπηρεσίες υγείας, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, λόγω της μεγάλης εξουθένωσης και της χαμηλής ικανοποίησης που βίωσαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μάλιστα, ο αυξημένος ρυθμός αποχώρησης των επαγγελματιών υγείας συνεχίζεται και μετά τη λήξη της πανδημίας, προκαλώντας ακόμη περισσότερα προβλήματα στη λειτουργία των συστημάτων υγείας παγκοσμίως.
Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης ενισχύουν ακόμη περισσότερο την αντίληψη ότι οι συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν εξαιρετικά δύσκολες, οδηγώντας σε μεγάλη εξουθένωση και μικρή ικανοποίηση.
Η κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν την εξουθένωση και την ικανοποίηση των επαγγελματιών υγείας είναι καθοριστικής σημασίας για να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο υποστήριξής τους τόσο σε εργασιακό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο.
Οι επαγγελματίες υγείας αποτελούν την πλέον καθοριστική παράμετρο σε ένα σύστημα υγείας και δεν αρκεί απλώς να παραμείνουν στην εργασία τους, πρέπει να εργάζονται κάτω από ανθρώπινες συνθήκες και να λαμβάνουν ικανοποίηση από το επάγγελμά τους.
Είναι σαφές ότι πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να βελτιωθούν οι εργασιακές συνθήκες για τους επαγγελματίες υγείας στην Ελλάδα. «Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσε να μειωθεί η εξουθένωση των επαγγελματιών υγείας και να αυξηθεί η επαγγελματική τους ικανοποίηση, έτσι ώστε να μειωθούν οι αποχωρήσεις τους από το σύστημα υγείας στην Ελλάδα και να επιτευχθεί η καλύτερη λειτουργία των υπηρεσιών υγείας», καταλήγει η μελέτη.
AΡΗΣ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗΣ
