Το επικοινωνιακό σόου με τους Βαλκάνιους
–Και η, χωρίς ανταλλάγματα, πιο βαθιά εμπλοκή στον πόλεμο της Ουκρανίας
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Η διαβαλκανική συνάντηση που οργανώθηκε στην Αθήνα, με τη συμμετοχή των δύο κορυφαίων θεσμικών παραγόντων της ΕΕ και guest star τον ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι, αποδείχθηκε περισσότερο κίνηση εντυπωσιασμού και προσπάθεια φτιασιδώματος της εικόνας της κυβέρνησης παρά ουσιαστικού περιεχομένου κίνηση αποκατάστασης του ρόλου της Ελλάδας στα Βαλκάνια.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το κύρος της οποίας έχει τρωθεί σε λιγότερους από δύο μήνες από τη θριαμβευτική επανεκλογή της, με την πλήρη κατάρρευση του λεγόμενου επιτελικού κράτους, επεδίωξε με την υποτιθέμενη πρωτοβουλία της συνάντησης να ενισχύσει επικοινωνιακά το προφίλ της αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού.
Δυστυχώς, ο ρόλος της Ελλάδας στα Βαλκάνια έχει ακυρωθεί ήδη από την εποχή των Μνημονίων, όταν το Βερολίνο φρόντισε με κάθε τρόπο να διαλύσει τον ισχυρό οικονομικό ιστό που είχε στήσει η χώρα μας στα Βαλκάνια με μοχλό τις επενδύσεις ελληνικών εταιρειών, αλλά κυρίως με τα δεκάδες υποκαταστήματα ελληνικών τραπεζών, που έλεγχαν τις οικονομίες των βαλκανικών χωρών. Έτσι, το ξεπούλημα των ελληνικών τραπεζικών παραρτημάτων και η αποεπένδυση ελληνικών εταιρειών αποδυνάμωσε το ισχυρό αποτύπωμα που είχε δημιουργήσει επί δύο δεκαετίες η χώρα μας. Συγχρόνως, η αποδυνάμωση του ελληνικού brand name την περίοδο των Μνημονίων επέφερε και τη μείωση της πολιτικής – διπλωματικής επιρροής της Ελλάδας στα Βαλκάνια. Οι κινήσεις για αναζήτηση ρόλου στα Βαλκάνια είναι σωστή επιλογή, όταν γίνεται όμως συστηματικά, με σχέδιο και συγκεκριμένους στόχους.
Η συνάντηση των Αθηνών ανέδειξε και τα προβλήματα που υπάρχουν ακόμη στη γειτονιά μας, από τα οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να αποστασιοποιηθεί. Η μη πρόσκληση του αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα, με αφορμή την όξυνση στις σχέσεις λόγω της παράνομης συνεχιζόμενης φυλάκισης του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη, αφήνει υποχρεωτικά ένα σοβαρό κενό σε οποιαδήποτε προσπάθεια άσκησης βαλκανικής πολιτικής, καθώς η Ελλάδα όχι μόνο περιορίζει τις πρωτοβουλίες της στην εκτός Αλβανίας περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά συγχρόνως βλέπει το κύρος της να πλήττεται από το γεγονός ότι δεν έχει την πειθώ να υποχρεώσει την αλβανική κυβέρνηση, η οποία εμφανίζεται ως προγεφύρωμα της Άγκυρας αλλά και του Βερολίνου και της Ρώμης, να αποδεχθεί το αυτονόητο σε ό,τι αφορά την υπόθεση Μπελέρη. Αλλά και στο επίσης σημαντικό θέμα της συμφωνίας για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ανέχεται τον εμπαιγμό όλα αυτά τα χρόνια του αλβανού πρωθυπουργού, χωρίς να μπορεί να του ασκήσει αποτελεσματική πίεση, ώστε να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που ο ίδιος ανέλαβε.
Αλλά και με τη Βόρεια Μακεδονία, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας συμμετείχε στο δείπνο στο Μέγαρο Μαξίμου, είναι προφανές ότι υπάρχει ένα πάγωμα στις σχέσεις, καθώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία φυσικά έσπευσε να υιοθετήσει, όταν ήρθε στην εξουσία, την προδοτική, όπως τη χαρακτήριζε, Συμφωνία των Πρεσπών, αρνείται πεισματικά να επικυρώσει στην Βουλή τα συνοδευτικά πρωτόκολλα της Συμφωνίας, αφήνοντας έτσι μια μαύρη τρύπα στις διμερείς σχέσεις. Και αυτό γίνεται για μικροκομματικούς λόγους, και φυσικά υπό τον φόβο του πολιτικού κόστους και τις απειλές του Αντώνη Σαμαρά και ομάδας βουλευτών, που έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα ψηφίσουν οτιδήποτε αναφέρεται στη Συμφωνία των Πρεσπών. Έτσι, βρίσκουν ευκαιρία τα Σκόπια και παγιώνουν τις συστηματικές παραβιάσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών, με την κυβέρνηση στην Αθήνα να παρακολουθεί αδρανής και σιωπηλή.
Με το Κόσοβο, παρά τα μεγάλα ανοίγματα που έχει κάνει η Ελλάδα, παραμένει το αγκάθι της αναγνώρισης, για λόγους αρχής και συνέπειας στη θέση ότι δεν αναγνωρίζονται αποσχιστικές οντότητες (κάτι που έχει άμεση συνάφεια με το ψευδοκράτος), και εκ των πραγμάτων οι δυνατότητες παρέμβασης και επιρροής είναι μικρές και περιορισμένες.
Η Βοσνία – Ερζεγοβίνη, που φυτοζωεί με τη διαρκή αναζωπύρωση των εθνοτικών συγκρούσεων, ελάχιστα έχει να περιμένει από την Ελλάδα, ενώ η παλιά ελληνοσερβική σχέση έχει αποδυναμωθεί λόγω και της πιο αυτόνομης έναντι της Δύσης πολιτικής του Βελιγραδίου αλλά και λόγω των ανοιγμάτων της Αθήνας προς το Κόσοβο. Σε ό,τι αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, είναι προφανές ότι οι δύο αυτές χώρες, ισότιμοι εταίροι στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, με τη Ρουμανία μάλιστα να επιδεικνύει υψηλούς δείκτες ανάπτυξης και προσέλκυσης επενδύσεων, κάθε άλλο παρά βλέπουν την Ελλάδα σε ρόλο «ευρωπαϊκής ατμομηχανής» για τα Βαλκάνια.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του προσπαθούν να δώσουν μια άλλη διάσταση στη βαλκανική πολιτική, ώστε να αποκτήσει ευρύτερη και πιο στρατηγική διάσταση, εμπλέκοντας και την Ουκρανία, η οποία όμως αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ευρύτερης παρευξείνιας ζώνης.
Έτσι, με την επίσκεψη Ζελένσκι δόθηκε η εντύπωση ότι θα μπορούσε η Ελλάδα να διεκδικήσει έναν σημαντικό ρόλο στο μείζον παγκόσμιο πρόβλημα της εξαγωγής σιτηρών από την Ουκρανία, με την εναλλακτική οδό της μεταφοράς από τη Βάρνα στα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας. Όμως, λίγο μετά την αναχώρηση του κ. Ζελένσκι, ουκρανική πηγή διευκρίνιζε ότι η μόνη εναλλακτική είναι η Τουρκία…
Έτσι, ο ουκρανός Πρόεδρος έκανε ακόμη μια διεθνή παρουσία, ενισχύοντας το προφίλ του, και εξασφάλισε από την Ελλάδα τη δέσμευση για εκπαίδευση ουκρανών πιλότων στα F-16, κάτι που βάζει πιο βαθιά τη χώρα στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Και αυτό, δυστυχώς, χωρίς ορατά ανταλλάγματα και κέρδη για τη χώρα μας. Όσο για την αλληλεγγύη που επέδειξε ο κ. Μητσοτάκης προς την Ουκρανία, δηλώνοντας ότι δεν θα αναγνωριστεί η κατάληψη και προσάρτηση εδαφών της, προκάλεσε εντύπωση το γεγονός ότι ο κ. Ζελένσκι για μια ακόμη φορά απέφυγε εντέχνως τις συγκρίσεις με την, αντίστοιχη της ρωσικής κατοχής, κατοχή της Βόρειας Κύπρου, προφανώς για να μη δυσαρεστήσει τον αγαπητό του εταίρο και σύμμαχο Ταγίπ Ερντογάν.
Όσον αφορά το επικοινωνιακό σόου που στήθηκε επί διήμερο στην Αθήνα, τελικά μάλλον γύρισε μπούμερανγκ, καθώς η κοινή γνώμη κατέγραψε εντελώς αρνητικά την εικόνα του επίσημου δείπνου στο Μέγαρο Μαξίμου, με τον περιχαρή και χαμογελαστό πρωθυπουργό, την ώρα που η χώρα αντιμετώπιζε μια ακόμη σοβαρότατη κρίση με τη μεγάλη πυρκαγιά που απειλούσε τους οικισμούς της Αλεξανδρούπολης. Μια πόλη που η Ελλάδα προωθεί ως κρίσιμο και στρατηγικής σημασίας κόμβο για την προώθηση ενέργειας και ανεφοδιασμού των Βαλκανίων αλλά και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της ίδιας της Ουκρανίας και φιλοδοξεί να τη μετατρέψει σε στρατηγικό κέντρο και για τους Αμερικανούς. Μια μεγάλη πράγματι πυρκαγιά αποκάλυψε, δυστυχώς, για μια ακόμη φορά φέτος, τη γύμνια του κράτους και ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να μετατραπεί σε ανοχύρωτη χώρα, και αυτό φυσικά υπονομεύει τις ευρύτερες προσπάθειες για τη στρατηγική αναβάθμισή της…
