Μεγάλες ελλείψεις σε 300 φάρμακα πρώτης ανάγκης
–Ασθενείς καθυστερούν τη θεραπεία τους γιατί δεν βρίσκουν τα φάρμακά τους!
–Μπαλάκι οι ευθύνες μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Περίπου 300 φάρμακα που σχετίζονται με τη θεραπεία σημαντικών παθήσεων απουσιάζουν από τα ράφια των φαρμακείων, με αποτέλεσμα χιλιάδες ασθενείς να αναγκάζονται να διακόπτουν ή να αλλάζουν τη θεραπεία τους, πολλές φορές μάλιστα με κίνδυνο της ζωής τους. Συγκεκριμένα, οι ελλείψεις αφορούν φάρμακα (τα περισσότερα αναντικατάστατα) για τον σακχαρώδη διαβήτη, την υπέρταση, την καρδιά, το αναπνευστικό, αλλά και αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη.
Το ζήτημα των ελλείψεων φαρμάκων υφίσταται χρόνια. Όμως από τον Ιούλιο του 2022 ο αριθμός των σκευασμάτων που βρίσκονται σε έλλειψη αυξήθηκε σημαντικά, με τις εκτιμήσεις των φορέων των φαρμακοποιών –οι οποίοι έχουν άμεση επαφή με το πρόβλημα– να κάνουν λόγο για 300 – 400 σκευάσματα. Αν και η αντίδραση του πρώην υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη ήταν άμεση, με επαφές με τους εμπλεκόμενους φορείς (φαρμακευτικές επιχειρήσεις, φαρμακοποιούς, φαρμακαποθήκες κ.λπ.) και με αναγγελία κάποιων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος, βρισκόμαστε σήμερα πάλι στο σημείο… μηδέν.
Οι εμπλεκόμενοι φορείς συνεχίζουν να επιρρίπτουν τις ευθύνες ο ένας στον άλλον, ενώ το υπουργείο Υγείας εδώ και έναν χρόνο φαίνεται ανίκανο να δώσει λύση, ώστε ο πολίτης να βρίσκει τα φάρμακά του την ώρα που τα χρειάζεται. Εύλογα, λοιπόν, γεννώνται τα εξής ερωτήματα: Γιατί υπάρχουν συνεχείς ελλείψεις στα συγκεκριμένα φάρμακα; Φταίει η πολιτική που ακολουθεί το υπουργείο Υγείας στον τομέα της τιμολόγησης των φαρμάκων; Ποια συμφέροντα κρύβονται τελικά πίσω από αυτήν την ιστορία;
ΕΟΦ: Τέσσερα μέτρα προς αντιμετώπιση των ελλείψεων
Στις αρχές του Ιουλίου ο ΕΟΦ ανακοίνωσε ότι η πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΦ για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και την προάσπιση της προστασίας της δημόσιας υγείας και των ελλήνων ασθενών εστιάζεται αρχικά σε τέσσερα κύρια μέτρα που καλύπτουν το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας:
1. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν εναλλακτικά σκευάσματα ενθαρρύνεται η κάλυψη των αναγκών με γενόσημα φάρμακα.
2. Η απαγόρευση των εξαγωγών αποτελεί μέτρο που εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα τα οποία εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται ελλειπτικά ή δυσεύρετα για τον έλληνα ασθενή.
3. Αποφασίστηκε οι φαρμακευτικές εταιρείες να αυξήσουν σημαντικά το επόμενο χρονικό διάστημα τις ποσότητες των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, κάτι που άλλωστε αποτελεί και υποχρέωσή τους.
4. Οι φαρμακαποθήκες υποχρεώνονται να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα φάρμακα που λείπουν σε πραγματικό χρόνο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμη η εκτίμηση του φαινομένου και η ανεύρεση λύσεων. Για τον λόγο αυτό αναπτύχθηκε ειδική πλατφόρμα, που έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία.
Επίσης, με απόφαση του υπουργείου Υγείας, η χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή σε περιορισμένη διάθεση θα γίνεται από τα φαρμακεία στους ασθενείς μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά βάσει των ενδείξεων και από τις ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται.
Στα τέλη του Ιουλίου ο ΕΟΦ ανακοίνωσε νέα λίστα απαγόρευσης εξαγωγών, στην οποία περιλαμβάνονται περίπου 200 φάρμακα. Το μέτρο έχει προσωρινό χαρακτήρα και θα επικαιροποιείται από τον ΕΟΦ με βάση τις εκάστοτε συνθήκες, με στόχο την προστασία της υγείας των ασθενών και την προάσπιση της δημόσιας υγείας.
ΣΦΕΕ: Αυτές είναι οι αιτίες για τις ελλείψεις φαρμάκων!
Σχετικά με την ανακοίνωση του ΕΟΦ για το θέμα των ελλείψεων, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ) επισημαίνει μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Το θέμα των ελλείψεων των φαρμάκων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, με πολλές διαστάσεις. Η ευρωπαϊκή στρατηγική του φαρμάκου, που συζητείται εδώ και δύο – τρία χρόνια στις Βρυξέλλες, έχει θέσει το ζήτημα της έλλειψης φαρμάκων στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών της, χωρίς όμως να προτείνει βιώσιμες και ουσιαστικές λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Στην Ελλάδα το θέμα είναι ακόμα πιο πολύπλοκο, διότι, εκτός από την έλλειψη πρώτων υλών και δραστικών ουσιών, που επηρεάζει τα εργοστάσια, υπάρχει και το ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών πρωτότυπων κυρίως φαρμάκων, το οποίο οφείλεται στις πολύ χαμηλές τιμές σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σαν ΣΦΕΕ, έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για το θέμα των παράλληλων εξαγωγών, με κυρίαρχη την περισσότερη διαφάνεια στη διακίνηση των φαρμάκων σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας και κυρίως στους χονδρεμπόρους. Η σημαντική αύξηση των αποθεμάτων των φαρμάκων, εάν δεν εξασφαλίζεται η διαφάνεια και ο έλεγχος στην αλυσίδα διανομής, δεν θα μειώσει τις ελλείψεις στη χώρα μας και θα επιφέρει δραματική αύξηση του κόστους στη βιομηχανία».
ΦΣΘ: Ακόμη πιο δύσκολη η κατάσταση το καλοκαίρι
Όπως επισημαίνει ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, αυτήν τη στιγμή λείπουν από τα ράφια των φαρμακείων περίπου 300 σκευάσματα. Μάλιστα, εντείνεται η ανησυχία ότι η κατάσταση θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο, καθώς, λόγω του καλοκαιριού, οι εταιρείες κλείνουν για διακοπές και είναι ορατός ο κίνδυνος τα αποθέματα που υπάρχουν να μην επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες.
«Οι ελλείψεις φαρμάκων είναι ένα χρόνιο πρόβλημα που αφορά κατά κύριο λόγο σκευάσματα πολυεθνικών εταιρειών, τα οποία πωλούνται στη χώρα μας σε τιμές πολύ πιο χαμηλές σε σύγκριση με το εξωτερικό, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα το εξαγωγικό ενδιαφέρον τους. Αποτέλεσμα είναι να εξάγονται σε άλλες χώρες με στόχο το κέρδος, αφήνοντας ακάλυπτους τους έλληνες ασθενείς και θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Δυστυχώς κάποιοι επιμένουν να ξεχνούν ότι το φάρμακο δεν είναι εμπόρευμα, αλλά αγαθό. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που η τιμολόγησή του δεν ακολουθεί τους κανόνες της αγοράς», επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο ΦΣΘ.
ΠΦΣ: Να μην αποθεματοποιούνται τα εν λόγω σκευάσματα!
Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) απέστειλε λίστα με 120 σκευάσματα, τα οποία ο ΕΟΦ συμπεριέλαβε στην απαγόρευση των εξαγωγών. Τα σκευάσματα αυτά, σύμφωνα με τον ΠΦΣ, αποδείχθηκε τελικά ότι εξάγονταν σε μεγάλες ποσότητες σε χώρες του εξωτερικού με σκοπό την αποθεματοποίηση φαρμάκων, όπως αντιβιοτικά, αναπνευστικά κ.λπ., λόγω και της αυξημένης ζήτησης κατά τους χειμερινούς μήνες στις χώρες αυτές.
Ο ΠΦΣ δήλωσε ότι «η απόφαση αυτή του υπουργού Υγείας μας ικανοποιεί, αφού, πέραν της διεύρυνσης λίστας απαγόρευσης εξαγωγών φαρμάκων, η επιβολή ηλεκτρονικής διαδικασίας δήλωσης αποθεμάτων από πλευράς φαρμακαποθηκών είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και επιβεβλημένη, ώστε να υπάρχει στενή επιτήρηση και έλεγχος σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα του φαρμάκου και τα εν λόγω σκευάσματα να μην αποθεματοποιούνται, αλλά να φτάνουν και να διατίθενται στον έλληνα ασθενή».
Φαρμακαποθηκάριοι: Κινδυνεύουμε να κλείσουμε
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκαρίων, σε ανοιχτή επιστολή προς τον πρόεδρο του ΕΟΦ Δημήτρη Φιλίππου, με αφορμή τις συνεχείς απαγορεύσεις παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων, επισημαίνει τον κίνδυνο κλεισίματος των φαρμακαποθηκών, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με τους φαρμακαποθηκάριους, οι νόμιμες εξαγωγές τους έχουν μειωθεί από 400 εκατ. ευρώ το 2020 σε 200 εκατ. (κατ’ εκτίμηση) το 2022. Για τον λόγο αυτό ρωτούν τον κ. Φιλίππου γιατί σταμάτησε ο ΕΟΦ να δημοσιεύει τα στοιχεία των εξαγωγών και των πωλήσεων φαρμάκων στη συνολική αγορά, καθώς επίσης ποιος δεν θέλει να φανεί η απώλεια, κατά το ΙΟΒΕ, άνω των 400 εκατ. στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας.
Επιπλέον, επισημαίνουν ότι στη λίστα απαγόρευσης περιλαμβάνονται περισσότερα από 55 προϊόντα για τα οποία έχουν ενημερώσει τον ίδιο τον πρόεδρο αλλά και την αρμόδια υπηρεσία του ΕΟΦ ότι πλεονάζουν στα ράφια τους, με κίνδυνο να λήξουν, και διερωτώνται ποιον εξυπηρετεί η απαγόρευση εξαγωγής προϊόντων που είναι σε υπερεπάρκεια και, για να τα πουλήσουν, αναγκάζονται να τα εκποιούν με έκπτωση 4%.
