Θ. Ψαλτοπούλου στο “Π”: Πώς συσχετίζεται η κατανάλωση αναψυκτικών με την παχυσαρκία μεταξύ των εφήβων

Της
ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΥ
Παθολόγου, Καθηγήτριας Επιδημιολογίας
και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ

Η κατανάλωση αναψυκτικών, ιδιαίτερα αναψυκτικών με ζάχαρη, σχετίζεται με την αύξηση βάρους. Τις τελευταίες δεκαετίες, η κατανάλωση αναψυκτικών έχει αυξηθεί τόσο σε χώρες υψηλού εισοδήματος όσο και σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Επιπλέον, ο επιπολασμός του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες έχει επίσης αυξηθεί. Μια μελέτη σε ενήλικες, που χρησιμοποιεί δεδομένα από 75 χώρες, έδειξε ότι κάθε αύξηση κατά 1% στην κατανάλωση αναψυκτικών συσχετίστηκε με αύξηση 4,8% στην παχυσαρκία. 

Η παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής (Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου συνοψίζει τα ευρήματα από μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «JAMA». Ο κύριος στόχος των ερευνητών αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει τη συσχέτιση μεταξύ του επιπολασμού των εφήβων μαθητών που καταναλώνουν αναψυκτικά μία φορά ή περισσότερες φορές την ημέρα και του επιπολασμού της παχυσαρκίας σε 107 χώρες και περιοχές, χρησιμοποιώντας συγκεντρωτικά δεδομένα από έρευνες σε σχολεία.

Αυτή η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από τρεις έρευνες σε σχολεία: Την Global School-Based Student Health Survey (GSHS), τη European Health Behavior in School-Aged Children (HBSC, Europe) και τη Youth Education Risk Behavior Survey (YRBS, US). Αυτές οι έρευνες διεξήχθησαν με αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού και συλλέχθηκαν δεδομένα τόσο για την κατανάλωση αναψυκτικών όσο και για το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία.

Χρησιμοποιώντας αντιπροσωπευτικά δεδομένα εφήβων μαθητών από 107 χώρες και περιοχές, οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι υπάρχει μια στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της καθημερινής κατανάλωσης αναψυκτικών και του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας μεταξύ των εφήβων που πηγαίνουν σχολείο.

Τα ευρήματα αυτά υποστηρίχθηκαν επίσης από προοπτικές μελέτες κοόρτης και τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές σε παιδιά και εφήβους.

Έχουν προταθεί διάφοροι πιθανοί μηχανισμοί που διέπουν τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αναψυκτικών και της ανάπτυξης παχυσαρκίας. Ένας πιθανός μηχανισμός είναι ότι η κατανάλωση αναψυκτικών, τα οποία συνήθως περιέχουν υψηλά επίπεδα προστιθέμενης ζάχαρης, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική πρόσληψη ενέργειας και έτσι να αυξήσει το βάρος. Επιπλέον, τα αναψυκτικά μπορούν να μειώσουν το αίσθημα κορεσμού και να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη πρόσληψη θερμίδων στα επόμενα γεύματα, γεγονός που μπορεί κατά συνέπεια να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.

Πρόσθετες στρατηγικές, όπως η μείωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών (ζωικών) και θερμίδων και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, είναι επίσης απαραίτητες για την αποτελεσματική μείωση του βάρους της παχυσαρκίας στον πληθυσμό.

Συμπερασματικά, οι ερευνητές σε αυτήν τη μελέτη διαπίστωσαν ότι υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του επιπολασμού της καθημερινής κατανάλωσης αναψυκτικών και του επιπολασμού της παχυσαρκίας μεταξύ των εφήβων που πηγαίνουν σχολείο σε όλες τις χώρες και ότι η κατανάλωση αναψυκτικών αντιπροσώπευε περίπου το 12% της διακύμανσης στο ποσοστό παχυσαρκίας. Σε συνδυασμό με τα στοιχεία από προοπτικές μελέτες κοόρτης και τυχαιοποιημένες δοκιμές, τα ευρήματα της μελέτης υποστηρίζουν ότι η μείωση της κατανάλωσης αναψυκτικών θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τον περιορισμό της πανδημίας του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας μεταξύ των εφήβων.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ