Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος παρέχουν ουσιαστική στήριξη στους καπνιστές!
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, η Παρασκευή Κατσαούνου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, υπεύθυνη Μονάδας Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Α’ ΚΕΘ ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», τόνισε ότι επείγει να προτεραιοποιήσουμε την εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους και τη στήριξη των Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, καθώς η πανδημία είχε δυσμενείς επιπτώσεις και στους δύο αυτούς τομείς.
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του 2020, το 42% των Ελλήνων κάνει χρήση καπνικών προϊόντων και το 17% είναι πρώην καπνιστές, ποσοστά πολύ υψηλότερα από των Ευρωπαίων, που είναι 22% και 27% αντίστοιχα. Ιδιαίτερα δημοφιλή φαίνεται να είναι και τα νεότερα καπνικά προϊόντα, ηλεκτρονικό και θερμαινόμενο τσιγάρο, καθώς σύμφωνα με την ίδια πηγή το 17% και το 9% τα έχουν δοκιμάσει, ποσοστά που πιθανότατα έχουν αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια.
Καθοριστικής σημασίας είναι η γνώση των επιπτώσεων του καπνίσματος στην υγεία των ατόμων. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση καπνού είναι η πρώτη αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί, με το 27% των καρκίνων να αποδίδεται στο κάπνισμα και 16 τύπους καρκίνων να σχετίζονται με το κάπνισμα, με κορυφαίο τον καρκίνο του πνεύμονα (80% – 90% των καρκίνων του πνεύμονα σχετίζονται άμεσα με τη χρήση καπνού) και άλλους καρκίνους (ουροδόχου κύστεως, παγκρέατος, ωοθηκών). Ακόμα και κακοήθειες στα παιδιά σχετίζονται με την έκθεσή τους σε παθητικό κάπνισμα, τόσο κατά την εγκυμοσύνη όσο και μετά τη γέννησή τους.
Οι επιπτώσεις είναι εξίσου δυσμενείς για πλειάδα ασθενειών, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, ο σακχαρώδης διαβήτης κ.ά. Συγκεκριμένα, το 90% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου σε άντρες κάτω των 50 ετών έχει ως κύριο αίτιο το κάπνισμα. Σε καμία, όμως, περίπτωση τα παραπάνω δεν πρέπει να αποτελούν στίγμα για τους καπνιστές, οι οποίοι ως εξαρτημένοι από τη νικοτίνη αποτελούν θύματα.
Όπως επισημαίνει η κ. Κατσαούνου, η διακοπή του καπνίσματος είναι ιδιαίτερα δύσκολη (αναφερόμενα ποσοστά επιτυχίας 3% – 5%) όταν γίνεται μεμονωμένα και με ατομική και μόνο προσπάθεια. Επιπλέον, ακόμη και οι λίγοι που τα καταφέρνουν και δηλώνουν αποφασισμένοι να παραμείνουν μακριά από το τσιγάρο συχνά υποτροπιάζουν. Τα ποσοστά αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλά ακόμη και όταν υπάρχει ιατρικός λόγος που επιβάλλει τη διακοπή του καπνίσματος, όπως στους εμφραγματίες (14%).
Η μεγάλη δυσκολία στη διακοπή του καπνίσματος δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως αδιαφορία των καπνιστών για την υγεία τους ή ανοησία. Απλώς αναδεικνύει ουσιαστικά την εντονότατη ψυχολογική και σωματική εξάρτηση που προκαλεί το τσιγάρο, με συνέπεια να απαιτεί, όπως όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες, όχι μόνο ισχυρότατη βούληση αλλά και εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια για να επιτευχθεί η απεξάρτηση.
Σε αυτό το σημείο τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορούν να βοηθήσουν, όχι κάνοντας αντικαπνιστική εκστρατεία και στείρα κινδυνολογία για τις ασθένειες που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά παρέχοντας ουσιαστική, οργανωμένη, συστηματική, επιστημονική και συνεχή στήριξη. Έχει υπολογιστεί ότι μόνο το 10% των καπνιστών που αποπειρώνται να διακόψουν το κάπνισμα αναζητεί βοήθεια, παρότι αυτό δεκαπλασιάζει την πιθανότητα επιτυχίας. Τα ποσοστά επιτυχούς διακοπής αυξάνονται σημαντικότατα στα Ειδικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος και φτάνουν έως το 64% στα ιατρεία του ΕΚΠΑ.
