Βασ. Ταλαμάγκας στο “Π”: Αναγκαίο το ελληνικό μακροπολιτικό σχέδιο
Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ
Το μακρινό 2009, οπότε και ανέλαβε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Νταβούτογλου εισήγαγε την έννοια των «μηδενικών προβλημάτων» στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Επρόκειτο για μια φυσική αντανάκλαση της φράσης του Κεμάλ «ειρήνη στο σπίτι, ειρήνη στον κόσμο». Η Τουρκία, στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της, ανέλαβε την ευθύνη να εγκαθιδρύσει έναν τέτοιο χώρο στη γειτονιά της.
Γενικότερα, η θεωρία των «μηδενικών προβλημάτων» αρνείτο το πάγωμα οποιουδήποτε προβλήματος και υποστήριζε την ακούραστη αναζήτηση συμβιβαστικών λύσεων, καλλιεργώντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης. Κάποια στιγμή, ο Νταβούτογλου μπήκε στο περιθώριο, έγινε αντίπαλος του Ερντογάν και τα πράγματα άλλαξαν.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια προωθεί μια διαφορετική πολιτική σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων, σε σχέση με αυτή που ακολουθεί αλλού, παίζοντας ως χαλαρός παίκτης σε χώρες όπως η Σερβία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία και ως ισλαμική δύναμη ή πολιτιστικό σημείο αναφοράς σε χώρες όπου υπάρχουν σημαντικές τουρκικές ή μουσουλμανικές μειονότητες, όπως η Βοσνία, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία.
Η Άγκυρα γνωρίζει καλά την έκκληση που εγείρει η ένταξη στο ΝΑΤΟ σε ορισμένους τομείς και εκμεταλλεύεται σοφά τη διπλή ταυτότητά της ως πρώην οθωμανική δύναμη και μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Από την άποψη της ισορροπίας των επιρροών, η Τουρκία παίζει ένα προσεκτικό παιχνίδι μέσω της διεθνούς συνεργασίας.
Ο στόχος της στην πραγματικότητα είναι να διατηρήσει την ταυτότητα μιας κοινότητας που σχετίζεται με τους ιστορικούς δεσμούς. Ταυτόχρονα, η Άγκυρα, παρά τα προβλήματα στη μητρική της οικονομία, έχει γίνει μια σημαντική πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων στις συγκεκριμένες χώρες, δημιουργώντας οικονομικές σχέσεις μέσω του εμπορίου.
Το εμπόριο μεταξύ της Τουρκίας και της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχει αυξηθεί σχεδόν στο δεκαπλάσιο σε λιγότερο από 20 χρόνια.
Τα Βαλκάνια για την Τουρκία είναι σαφώς ένα από τα εδάφη κεντρικού στρατηγικού ενδιαφέροντος, σύμφωνα με τη φιλοσοφία Ερντογάν, που θέλει να θυμίζει διαρκώς ότι αυτά τα εδάφη είναι εδάφη που παλαιότερα ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό είναι ένα νέο σχέδιο με σαφή μακροπολιτικά χαρακτηριστικά, στην αρχή μιας νέας προεδρικής θητείας.
Η Ελλάδα πρέπει να μελετήσει τον σχεδιασμό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και να χαράξει τη δική της ρότα, ανεξάρτητα από εκλογές και κομματικές αναγνώσεις.
Όλα πρέπει πλέον να γίνονται μακροπολιτικά.
