Πώς κατέρρευσε ο πολιτισμός στην κοιλάδα του Ινδού
Πριν από 4.000 χρόνια, ο επεκτεινόμενος πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού κυριαρχούσε στην περιοχή της σημερινής Ινδίας και του Πακιστάν.
Ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού (2600 π.Χ. – 1500 π.Χ.), δημιουργήθηκε κατά μήκος του ποταμού Ινδού στην ινδική υποήπειρο. Τα αρχαιολογικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι πιθανώς επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τον ινδουιστικό πολιτισμό. Ξεχασμένος από την Ιστορία, ως την ανακάλυψή του το 1920, τούτος ο πολιτισμός ταξινομείται μαζί με τους συγχρόνους του, τον μεσοποταμιακό και τον αιγυπτιακό, ως ένας από τους τρεις αρχαιότερους πολιτισμούς πάνω στον πλανήτη, λαμβάνοντας υπ′ όψιν τα στοιχεία της εμφάνισης πόλεων, της γεωργίας, της αρχιτεκτονικής και της γραφής.
Αν και θεωρείται ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς του κόσμου και αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας, πολλά για την αρχαία αυτή κοινωνία παραμένουν άγνωστα. Οι κοινωνικές και πολιτικές δομές του πολιτισμού του Ινδού, για παράδειγμα, είναι άγνωστες, σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα. Οι αρχαιολόγοι και οι ιστορικοί δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα για τη γλώσσα, το σύστημα μέτρησης βάρους και για τα τεχνουργήματα της εποχής. Ωστόσο, ένα μυστήριο παραμένει το μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα: Πώς, πότε και γιατί εξαφανίστηκε ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού;
Οι ειδικοί συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι μια ξηρασία έπληξε την κοιλάδα του Ινδού πριν από περίπου 4.200 χρόνια, αλλά ο ακριβής χρόνος και το μέγεθος αυτής της ξηρασίας παραμένουν άγνωστα, όπως αναφέρουν οι ερευνητές σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 4 Απριλίου στο περιοδικό «Communications Earth & Environment».
Οι απαντήσεις σε αυτά τα δυσεπίλυτα ερωτήματα κρύβονταν στο σπήλαιο Νταραμτζάλι στα Ιμαλάια… Κοντά στο μακρινό τέλος του ρηχού σπηλαίου, οι ερευνητές εντόπισαν έναν σταλαγμίτη με έναν αποκαλυπτικό συνδυασμό χαρακτηριστικών. Ο σχηματισμός του σπηλαίου βρισκόταν σε έναν βιότοπο ευπρόσβλητο στις καιρικές συνθήκες, αλλά αρκετά προστατευμένο ώστε να σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της αρχαίας περιόδου.
Με βάση τις πολυεπίπεδες στρώσεις ορυκτών στον σταλαγμίτη, οι ερευνητές ανακατασκεύασαν ιστορικά πρότυπα βροχοπτώσεων που άρχισαν πριν από 4.200 χρόνια, σύμφωνα με τη μελέτη. Τα αποτελέσματά τους προσέφεραν μια ελαφρώς διαφορετική και πολύ πιο λεπτομερή εικόνα της αρχαίας ζωής από εκείνη που ξέραμε ως τώρα. Αντί για μια και μοναδική μεγάλη ξηρασία που διήρκεσε περίπου 100 – 200 χρόνια, οι ερευνητές εντόπισαν τρεις μεγάλες περιόδους ξηρασίας μεταξύ 4.200 και 3.900 ετών πριν, με κάθε περίοδο να διαρκεί 25 με 90 χρόνια. «Βρίσκουμε σαφείς ενδείξεις ότι αυτό το διάστημα δεν ήταν μια βραχυπρόθεσμη κρίση, αλλά μια προοδευτική μεταμόρφωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στις οποίες ζούσαν οι άνθρωποι του Ινδού», δήλωσε ο συνσυγγραφέας της μελέτης Κάμερον Πέτρι από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ σε Δελτίο Τύπου της 24ης Απριλίου.
«Κατά τη διάρκεια αυτών των ξηρών περιόδων, τόσο οι καλοκαιρινές όσο και οι χειμερινές βροχοπτώσεις μειώθηκαν», αναφέρει η μελέτη και προσθέτει: «Η ξηρασία επηρέασε αρνητικά την πρόσβαση στο νερό για τους οικισμούς των Ινδών, καθώς και τις προβλέψεις για τις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες των ποταμών για τις απαραίτητες καλλιέργειες».
«Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι σε μια περίοδο 200 ετών οι αρχαίοι κάτοικοι έλαβαν διάφορα μέτρα για να προσαρμοστούν και να παραμείνουν ανθεκτικοί απέναντι σε αυτό το νέο περιβάλλον», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Αλένα Γκίσε. «Οι μεγάλες μεγαλουπόλεις του Ινδού, όπως η Χαράπα, άρχισαν να παρακμάζουν καθώς οι άνθρωποι μετακινήθηκαν σε μικρότερους και πιο ευέλικτους αγροτικούς οικισμούς», τονίζουν οι ερευνητές.
«Οι βιοτεχνικές δραστηριότητες και η καινοτομία στα αστικά κέντρα των Ινδών και οι ανταλλαγές και το εμπόριο σε μεγάλες αποστάσεις επίσης μειώθηκαν. Περίπου 300 χρόνια μετά την τελική ξηρή περίοδο, πριν από περίπου 3.600 χρόνια, ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού εξαφανίστηκε εντελώς», αναφέρει η μελέτη. Και καταλήγει: «Οι ερευνητές σημείωσαν τη σημασία της μελέτης άλλων σπηλαιολογικών σχηματισμών για την περαιτέρω κατανόηση αυτού του τελικού σταδίου παρακμής».
Το σπήλαιο Νταραμτζάλι βρίσκεται περίπου 290 μίλια βορειοανατολικά από το Νέο Δελχί και στην περιοχή των ινδικών Ιμαλαΐων, Ουταρανχάλ, κοντά στα σύνορα Ινδίας – Νεπάλ – Κίνας.
