Η Αθήνα απέναντι στην «ισχυρή ομάδα» της Τουρκίας
Ο Μητσοτάκης θέλει συνάντηση με τον Ερντογάν
–Στόχος, ένας «θολός» οδικός χάρτης για τα ελληνοτουρκικά, που δεν οδηγεί πουθενά!
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Έχοντας πια απέναντι την «Dream Team» της τουρκικής διπλωματίας, η Αθήνα πελαγοδρομεί από εκλογές σε εκλογές, ενώ και πάλι η εικόνα για την επόμενη ημέρα των ελληνοτουρκικών παραμένει θολή, όπως και η δυνατότητα μιας νέας κυβέρνησης Μητσοτάκη να αντιμετωπίσει την απειλή της Τουρκίας.
Μια απειλή που παραμένει διαρκώς παρούσα, παρά την τακτική κίνηση αναστολής των επιθετικών ενεργειών στο Αιγαίο και τη μονότονη επανάληψη των απειλών εναντίον της χώρας μας, που τελικά περισσότερα προβλήματα προκαλούσαν στην Άγκυρα παρά στην Αθήνα.
Η ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών από τον ανερχόμενο αστέρα της τουρκικής πολιτικής σκηνής, τον Χακάν Φιντάν, πρώην διοικητή της ΜΙΤ για σχεδόν 13 χρόνια, και η διαδοχή του στις μυστικές υπηρεσίες από τον πιο έμπιστο άνθρωπο του Ερντογάν, τον Ιμπραήμ Καλίν, διαμορφώνει ένα διαφορετικό σκηνικό στην άσκηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και θέτει σοβαρές προκλήσεις για την Ελλάδα.
Από την πρώτη στιγμή, με μοναδική «πηγή» τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος παρέστη στην τελετή «ενθρόνισης» του Ταγίπ Ερντογάν ως προσωπικός καλεσμένος του, αλλά και ορισμένες διαρροές, ακαθόριστης προέλευσης και εγκυρότητας, επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί ένα κλίμα σχεδόν ευφορίας στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τις διαρροές αυτές, τόσο ο Καλίν όσο και ο Φιντάν, στη διάρκεια των συνομιλιών που είχαν με τους Δημήτρη Αβραμόπουλο αλλά και τον υπηρεσιακό υπουργό Εξωτερικών Βασίλη Κασκαρέλη, έστειλαν θετικά μηνύματα στην Ελλάδα. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος μάλιστα σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις τόνισε ότι υπάρχει «παράθυρο ευκαιρίας» το οποίο «πρέπει να εκμεταλλευτούμε»!
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο κ. Μητσοτάκης, επιμένοντας ότι δεν υπάρχει καμιά άλλη διαφορά προς συζήτηση, παρά μόνο αυτή της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών (ευτυχώς, τελευταία διευκρινίζει ότι αφορά μόνο την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα), δήλωσε έτοιμος να συναντηθεί, εφόσον επανεκλεγεί, με τον Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο, στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Μάλιστα έσπευσε να προβλέψει ότι στη συνάντηση αυτή θα μπορούσε να αποφασιστεί ένας οδικός χάρτης για τα ελληνοτουρκικά.
Βεβαίως, από τις δηλώσεις τόσο του Ερντογάν όσο και των νέων υπουργών του είναι σαφές ότι καμιά αλλαγή στάσης δεν προβλέπεται. Αντίθετα, υπήρξε συγχορδία δηλώσεων για την προστασία της «Γαλάζιας Πατρίδας» και για την επέκταση της επιρροής της Τουρκίας. Πιθανότατα, τον πρώτο καιρό, και λόγω ιδιοσυγκρασίας αλλά και επειδή θα κάνει τα πρώτα αναγνωριστικά βήματά του στον κόσμο της διπλωματίας, που δεν έχει σχέση με τον σκοτεινό κόσμο των μυστικών υπηρεσιών, ο Χακάν Φιντάν θα αποφύγει τα ρητορικά ξεσπάσματα του Τσαβούσογλου.
Ο τελευταίος, ως πολιτικός καριέρας, απευθυνόταν και προς το εκλογικό κοινό και ήθελε να δίνει πρωτοσέλιδα, ρόλο στον οποίο τον ανταγωνίστηκε και ο πρώην υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ.
Όμως ο Φιντάν, σε στενή συνεργασία με τον Καλίν, που παραμένει ο πλέον ισχυρός άνδρας στην πυραμίδα εξουσίας της Τουρκίας μετά τον Ερντογάν, θα είναι ίσως πιο πειστικός όταν απευθύνεται στους δυτικούς συνάδελφους του. Πολύ περισσότερο όταν η Τουρκία έστειλε ένα τάγμα καταδρομέων στο Κόσοβο υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ, δείχνοντας ότι όχι μόνο δεν απομακρύνεται από το ΝΑΤΟ, αλλά αποτελεί και μέρος της ραχοκοκαλιάς του.
Εάν μάλιστα στις 12 Ιουνίου, στη συνάντηση που θα γίνει μεταξύ του ΓΓ του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας και της Σουηδίας, δρομολογηθεί η άρση του τουρκικού βέτο, ώστε η Σουηδία να καταστεί μέλος της Συμμαχίας στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους, είναι προφανές ότι και η Τουρκία θα ενισχύσει τη διπλωματική – διαπραγματευτική θέση της έναντι των ΗΠΑ και των Βρυξελλών αλλά και ο ίδιος ο Φιντάν θα πιστωθεί την ευρωπαϊκή στροφή της Τουρκίας.
Με αυτά τα δεδομένα, προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά ο κ. Μητσοτάκης, όταν μιλάει για νέο «οδικό χάρτη» με την Τουρκία. Κανείς δεν εξηγεί πειστικά το τι ανταλλάγματα μπορεί να δοθούν στην Τουρκία προκειμένου να δεχθεί έναν οδικό χάρτη ο οποίος θα αφορά το ένα και μοναδικό ζήτημα που αναγνωρίζει η Ελλάδα ως διαφορά και όχι όλο το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων και αμφισβητήσεων, όπως επιδιώκει η Τουρκία.
Δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών, τα οποία δεν διαψεύστηκαν, κάνουν λόγο για σενάριο υποχώρησης, προσφέροντας θαλάσσιες διόδους στην Τουρκία στο Αιγαίο, εις βάρος των δικαιωμάτων των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, και κλείσιμο του ματιού σε ό,τι αφορά την αποστρατιωτικοποίηση, με τον σιωπηρό περιορισμό των δυνάμεων και εξοπλισμών που σήμερα βρίσκονται στα νησιά. Αν αυτός ο οδικός χάρτης τον οποίο επιδιώκει ο κ. Μητσοτάκης αναφέρεται τυπικά στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και των συζητήσεων για ΜΟΕ, πρόκειται για διαδικασία που έχει ημερομηνία λήξης και μάλιστα σύντομη.
Εκτός και αν επαναληφθεί το σκηνικό της εποχής Σημίτη, όταν η ελληνική πλευρά είχε δεχθεί ως θέμα διαπραγμάτευσης και το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων προκειμένου να πάρει την «έγκριση» της Άγκυρας. Αυτό βεβαίως είναι πέραν κάθε συνταγματικού ορίου και επίσης δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι, αν η Ελλάδα εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας για μια κλιμακωτή επέκταση των χωρικών υδάτων, θα υπάρξει γενική συμφωνία, καθώς θα παραμένει σε εκκρεμότητα η άλλη διεκδίκηση της Τουρκίας που αφορά τις «γκρίζες ζώνες» και την αποστρατιωτικοποίηση!
Συνεπώς, αν δεν υπάρξει μια σημαντική και γενναία υποχώρηση της μίας από τις δύο πλευρές, δεν μπορεί αυτός ο οδικός χάρτης να οδηγήσει πουθενά. Και από τουρκικής πλευράς δεν διαφαίνεται καμιά τέτοια διάθεση, καθώς αυτό το πλαίσιο διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδας έχει καταστεί εθνική πολιτική.
Αυτό το δύσκολο διπλωματικό παζάρι θα εξελίσσεται την ώρα που η Τουρκία θα επιχειρεί τον εξωραϊσμό της εικόνας της στη Δύση, ενώ τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Γερμανοί θα βλέπουν ίσως με συμπάθεια και θα αντιμετωπίζουν ως λογικό το επιχείρημα της Τουρκίας για την εκμετάλλευση της συγκυρίας και την επίλυση όλων των διαφορών με την Ελλάδα, ώστε να μην επιστρέψουμε στις εντάσεις, κάτι που δεν επιθυμούν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ.
Τα δύσκολα για την επόμενη κυβέρνηση θα ξεκινήσουν την επομένη της ορκωμοσίας της, όταν το τραπέζι θα έχει ήδη στρωθεί με τις ευλογίες ΗΠΑ και ΕΕ και απέναντί της δεν θα έχει τους «απόκληρους» της Δύσης, αλλά έναν Ερντογάν πανίσχυρο, με ανανεωμένη τη λαϊκή εντολή, και μια ισχυρή προσωπικότητα με γνώση των γεωπολιτικών παζαριών, τον Χακάν Φιντάν…
