Ολοκληρωτικός ο πόλεμος στην Ουκρανία – Του Π. Αδαμίδη

June 12, 2023 στις κατηγορίες ΑΠΟΨΕΙΣ,Αρθρογράφοι,γράφουν,ΕΥΡΩΠΗ - ΚΟΣΜΟΣ,

Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, Αν. Καθηγητή Κοινοτικού Δικαίου,
Διεθνών Σχέσεων και Προμηθειών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Αρχικά, αυτό που διαπίστωσε η διεθνής κοινότητα ήταν πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια πλήρους κλίμακας επίθεση, με τρεις διαφορετικές «αιχμές» (από Βορρά, Νότο και Ανατολικά) και με τη χρησιμοποίηση στρατευμάτων που επί μήνες συγκεντρώνονταν στο Ντονμπάς και στη Λευκορωσία.

Ακόμα και ο ίδιος ο χαρακτηρισμός που η ρωσική πλευρά αρχικά υιοθέτησε («ειδική στρατιωτική επιχείρηση») δεν υποβάθμιζε το μέγεθος των δυνάμεων που χρησιμοποιούσε, αλλά υποδήλωνε, ως ευσεβή –όπως αποδείχθηκε– πόθο, τον βαθμό δυσκολίας και διάρκειας της επίθεσής της. Μια χειρουργική επέμβαση, όπως προσδοκούσαν οι Ρώσοι, που δεν είχαν ωστόσο «διαβάσει» καλά τα δεδομένα και βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε έναν πόλεμο διαρκείας, με δυσθεώρητες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές.

Η καταστροφή του φράγματος στη Νόβα Καχόβκα σηματοδοτεί την είσοδο του πολέμου σε μια νέα διάσταση. Προσδίδει πλέον παραμέτρους Αρμαγεδδώνα, καθώς επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν όρια. Και η πορεία αυτή τείνει στην ολοκληρωτική καταστροφή. Η διερεύνηση των συνθηκών μέσα στις οποίες πραγματοποιήθηκε, από ανθρώπινο χέρι, η καταστροφή θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα ειδικών. Αποτελεί αναγκαία συνθήκη διαφάνειας, αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας. Έννοιες που κατά τη διάρκεια του πολέμου πραγματικά «βιάζονται», αλλά συνιστούν σε κάθε περίπτωση παρακαταθήκη για να βρεθούν οι υπαίτιοι και οι εγκληματίες όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Μια θεμελιώδης μέριμνα για να αποτραπούν μιμητές στο «χρηματιστήριο» της διαστροφικής βίας. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης εύλογα θα κληθεί να αναλάβει τον ρόλο του.

Από πλευράς συνεπειών, οι πρώτες διαπιστώσεις και προβλέψεις σοκάρουν. Δεκαοκτώ κυβικά χιλιόμετρα ύδατος συγκρατούσε το φράγμα. Η στάθμη του νερού, μετά την καταστροφή του, ανέρχεται από 4 έως και 11 μέτρα. Καταγράφονται πνιγμοί ανθρώπων και άλλων έμβιων όντων, ενώ χιλιάδες είναι οι εγκλωβισμένοι. Ακόμη, εκτιμάται ότι έχουν εκλυθεί 600 – 800 τόνοι πετρελαίου, με τελική απόληξη τη Μαύρη Θάλασσα. Θα δημιουργηθούν συνθήκες ερήμου ή βάλτων στις περιοχές που πλημμύρισαν, ενώ οι καλλιέργειες, σε βάθος χρόνου, θα καταστραφούν. Καίριο και αυτό το πλήγμα για την τοπική οικονομία αλλά και για την επιβίωση των κατοίκων, με διεθνείς συνέπειες, στο μέτρο που υπονομεύεται ο ρόλος της Ουκρανίας ως σιτοβολώνα της Ευρώπης.

Τα κατακλυσμιαία, γραμματικά και ουσιαστικά, πλήγματα στον άμαχο πληθυσμό εύλογα αποτιμώνται σε πρώτο χρόνο ως έγκλημα πολέμου. Η καταστροφή δεν προήλθε από φυσικά αίτια αλλά από ανθρώπινο χέρι, που ανατίναξε το φράγμα. Η καταστροφή δεν μπορεί να δικαιολογηθεί για την εξυπηρέτηση κανενός εμφανούς στρατιωτικού σκοπού και, σε κάθε περίπτωση, κανενός σκοπού, με την έκταση της βίας που χρησιμοποιήθηκε. Δεν είναι τυχαίο που κανείς δεν θέλησε να χρεωθεί την ευθύνη της καταστροφής.

Ακόμα και το επιχείρημα περί προσπάθειας να δυσχερανθεί η ουκρανική αντεπίθεση δεν μπορεί να μετριάσει την ευθύνη των υπαιτίων. Η τακτική της «καμένης» ή της «πλημμυρισμένης γης» δεν αποτελεί δικαιολογία εξιλέωσης και μέσο της πολεμικής προσπάθειας. Έχει οριστεί ως έγκλημα πολέμου και δεν μπορεί να ερμηνευθεί ή να προσαρμοστεί στα συμφέροντα ή στις δικαιολογίες των υπαιτίων. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε στην παραδοχή ως κανονικότητας ενός αμέσως επόμενου σοκ. Αυτού, δηλαδή, της καταστροφής του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Η ολοκληρωτική φάση του πολέμου δεν θα έχει μόνο παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες. Απαιτείται συντονισμένη δράση.