Τι έγινε στις εκλογές; Η ήττα της Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ και το μέλλον της πραγματικής Αριστεράς (Μέρος 2ο) – Του Ν. Στραβελάκη
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Την περασμένη εβδομάδα κατέθεσα τη γνώμη μου για τα αίτια της ήττας της Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Το βασικό μου συμπέρασμα ήταν ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου και ιδιαίτερα μετά την ήττα στις εκλογές του 2019, προσπάθησε να εμφανιστεί σαν μια «ελίτ της διανόησης» απέναντι στην «ελίτ του πλούτου» που αντιπροσωπεύει η ΝΔ.
Πλασάροντας την εικόνα της ελίτ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης απώλεσε το εργατικό και κοινωνικό του πρόσωπο, κάτι που οδήγησε στην εκλογική του κατάρρευση. Οι εργαζόμενοι και οι νεολαίοι δεν ψάχνουν να ακολουθήσουν μια διαφορετική ελίτ, με κοινωνικές ευαισθησίες, ψάχνουν μια Αριστερά εργατική και ριζοσπαστική, με την οποία να μπορούν να ταυτιστούν. Άλλωστε, η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε σε ένα πρόγραμμα κάλυψης των λαϊκών αναγκών, ενάντια στη μνημονιακή λιτότητα.
Όμως η γραμμή της αριστερής – προοδευτικής κυβέρνησης που προώθησε ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε παταγωδώς να πραστατεύσει και να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες ακόμα και το διάστημα κατά το οποίο κυβέρνησε (2015 – 2019). Αυτός ήταν και ο λόγος που οι μισοί ψηφοφόροι από αυτούς που απώλεσε στράφηκαν σε δυνάμεις που προπαγανδίζουν τη συνδικαλιστική δράση ως βασικό μοχλό αναδιανομής του εισοδήματος στον καπιταλισμό.
Αυτός δεν είναι κάποιος ευσεβής πόθος των δυνάμεων της πραγματικής Αριστεράς. Είναι αυτό που μας διδάσκει η επιστημονική έρευνα για την εισοδηματική ανισότητα.
Η τριακονταετία 1950 – 1980 ήταν από τις περιόδους μεγαλύτερης εισοδηματικής ισότητας. Ένα διάστημα κατά το οποίο οι εργαζόμενοι καρπώνονταν το σύνολο σχεδόν της ανόδου της παραγωγικότητάς τους. Αυτό το εξασφάλιζε η δύναμη των συνδικάτων και η μαζική συμμετοχή των εργαζομένων σε αυτά. Η διάλυση και ο εκφυλισμός των συνδικάτων, με την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, είναι και η βασική αιτία της τρομακτικής ανισότητας που επικράτησε μετά το 1980.
Ο σημερινός κόσμος μοιάζει με εκείνον των αρχών του 20ού αιώνα. Οι εργαζόμενοι ελάχιστα έχουν κερδίσει από τον πλούτο που έχει συσσωρεύσει η ανθρωπότητα για κοντά έναν αιώνα. Αυτή δεν είναι μια διαπίστωση μόνο των ετερόδοξων οικονομολόγων. Είναι, αντίθετα, μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που όλοι οι οικονομολόγοι συμφωνούν στο ότι στον σύγχρονο καπιταλισμό οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Είναι και το κεντρικό ζήτημα που απασχολεί τους εργαζομένους και τη νεολαία μετά από 12 χρόνια λιτότητας, στη διάρκεια των οποίων οι πραγματικοί μισθοί στην Ελλάδα μειώθηκαν πάνω από 30% και οι εργασιακές σχέσεις κατεδαφίστηκαν.
Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα για την πραγματική Αριστερά. Στόχος της πρέπει να είναι να φέρει όσο το δυνατόν περισσότερους εργαζομένους και νεολαίους στις κάλπες, ώστε η κυβέρνηση που θα προκύψει από αυτές να είναι όσο το δυνατόν πιο αδύναμη. Για να το καταφέρει αυτό θα πρέπει να πείσει ότι μπορεί να οργανώσει την αντεπίθεση των εργαζομένων απέναντι στη νέα λιτότητα που απεργάζεται η ΝΔ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως φάνηκε και στην εαρινή έκθεση της Κομισιόν…
Μια αδύναμη κυβέρνηση θα δώσει φτερά στις εργατικές διεκδικήσεις την επόμενη των εκλογών της 25ης Ιουνίου. Αυτό από τη μια θα κόψει την όρεξη της ΝΔ και της ΕΕ για αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, όπως τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, η ιδιωτικοποίηση της υγείας και των δημοσίων αγαθών, όπως το νερό, και από την άλλη θα ανεβάσει την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων, ώστε να προχωρήσουν σε διεκδικητικούς αγώνες για υψηλότερους μισθούς και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.
Είκοσι μέρες μας χωρίζουν από τις εκλογές. Είναι σαφές ότι η Νέα Δημοκρατία δεν επιθυμεί καμιά συζήτηση για την πολιτική που θα εφαρμόσει την επομένη των εκλογών. Οι δυνάμεις της πραγματικής Αριστεράς πρέπει από σήμερα να αναδείξουν τη νέα λιτότητα που θέλει να επιβάλει το σύμφωνο σταθερότητας και την προσπάθεια χάραξης των ΑΟΖ στο Αιγαίο και στη Κρήτη από τις πολυεθνικές, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να πάμε στις εκλογές με το χαζοχαρούμενο κλίμα των περιοδειών και των «τυχαίων συναντήσεων» του κ. Μητσοτάκη. Καλό μας αγώνα.
