Το Μεταναστευτικό είναι πάντα παρόν – Του Π. Αδαμίδη
Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, Αν. Καθηγητή Κοινοτικού Δικαίου,
Διεθνών Σχέσεων και Προμηθειών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
Δείχνει να είναι μακρινό το καλοκαίρι του 2015 και οι πικρές εμπειρίες του. Τότε που ένα ποτάμι ανθρώπων, σε διαρκή ροή, διέτρεξε τη λεγόμενη «οδό των Δυτικών Βαλκανίων» και κατέκλυσε τη Βορειοδυτική Ευρώπη.
Σημείο εισόδου και κατά κανόνα διέλευσής του ήταν τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Απόληξή του, κατά τον σχεδιασμό των δουλεμπορικών κυκλωμάτων και διακινητών, που δελέαζαν αναρίθμητους απελπισμένους, ήταν τα γαλαντόμα σε επιδοματική πολιτική κράτη του Ευρωπαϊκού Βορρά και οι ευκαιρίες ζωής της «πλούσιας Δύσης». Όχι ότι η χώρα μας, είτε λόγω αδυναμίας των διερχομένων είτε κατόπιν απόφασής τους, δεν απετέλεσε προσωρινό και σε πλείστες όσες περιπτώσεις μόνιμο καταφύγιό τους, με συνακόλουθη επιβάρυνση και δοκιμασία του κοινωνικού μας ιστού.
Έκτοτε υπήρξαν ουσιώδεις αλλαγές. Η γενεσιουργός αιτία του προσφυγικού ρεύματος, επ’ αφορμή της οποίας και μυριάδες άλλοι υποψήφιοι οικονομικοί μετανάστες προσκολλήθηκαν, ο πόλεμος δηλαδή στη Συρία και η φρικαλέα δράση του ISIS, εξέλιπε. Ικανοί τεχνοκράτες και ειδικοί από την Αυστρία αξιοποιήθηκαν από τη Γερμανία, την κραταιά πολιτική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την τότε καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και συνήφθη συμφωνία με τον τούρκο Πρόεδρο, για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών στο Αιγαίο. Μια σωτήρια παρέμβαση, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ασθμαίνουσα, με ανεπαρκή πρόσωπα σε κρίσιμες θέσεις, αδυνατούσε να δώσει λύση.
Και ενώ ένα μέτωπο φαίνεται να έχει τεθεί υπό έλεγχο, οι αιτίες που προκαλούν τις μετακινήσεις πληθυσμών, όπως και οι συνέπειες των μετακινήσεων, κάθε άλλο παρά εξαλείφθηκαν. Η λεγόμενη «οδός της Κεντρικής Μεσογείου», με βάση τις αναφορές της Frontex, του αρμόδιου δηλαδή ευρωπαϊκού οργανισμού, παρουσιάζει αύξηση ροής σε ποσοστό που υπερβαίνει το 200%. Οι εξελίξεις πρόδηλα στην αφρικανική ήπειρο, τόσο σε σχέση με τη διαρκή αναταραχή στις χώρες του Σαχέλ αλλά και την εμφύλια σύγκρουση στο Σουδάν όσο και σε σχέση με τα ανυπέρβλητα οικονομικά προβλήματα και τη σιτοδεία στην Υποσαχάρια Αφρική, θεριεύουν σε διάρκεια το μεταναστευτικό ρεύμα.
Αλλά και οι συνέπειες του Μεταναστευτικού είναι μια βραδυφλεγής βόμβα στην περιφέρεια και στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα 3,6 εκατομμύρια σύρων προσφύγων που διαβιούν στην Τουρκία έχουν αποτελέσει θεματική διαρκούς κριτικής σε βάρος του τούρκου Προέδρου. Υπάρχει η αντίληψη ότι το φτηνό εργατικό δυναμικό που προσφέρουν κατακρημνίζει τα ημερομίσθια και επιτείνει το φάσμα της ανεργίας για πολλούς Τούρκους. Την ίδια ώρα, ο διεκδικητής Κιλιτσντάρογλου διαρρηγνύει τα ιμάτιά του, τονίζοντας ότι οι σύροι πρόσφυγες είναι κίνδυνος για την αγνότητα των κορασίδων της Τουρκίας και οι βασικοί υπαίτιοι για την έξαρση της εγκληματικότητας. Σε απάντηση, ο τούρκος Πρόεδρος χρησιμοποιεί το θέμα ως πρόσχημα για την εμπέδωση της τουρκικής ζώνης ελέγχου στην κατά τα άλλα συριακή επικράτεια, όπου, κατά τα λεγόμενά του, έχει οικοδομήσει χιλιάδες κατοικίες και έχει εγκαταστήσει εκατοντάδες χιλιάδες εκ των σύρων προσφύγων. Την ίδια στιγμή, επικαλούμενος τις υπηρεσίες που «προσφέρει» στο Προσφυγικό και με την απειλή «να ανοίξει την κάνουλά του», διεκδικεί διαρκώς κονδύλια στήριξης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανοχή στην παραβατική δράση του σε βάρος Ελλάδας και Κύπρου. Ένα απτό αποτέλεσμα των μακροχρόνιων συνεπειών του Μεταναστευτικού.
Βέβαια, διαρκή προβλήματα από την εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες της Ένωσης. Το Βέλγιο αντιμετωπίζει την απροθυμία του Μαρόκου, όπως λέγεται, να συνεργαστεί στον επαναπατρισμό των Μαροκινών που απελαύνονται. Ως αιτία φέρεται η εμπλοκή του Μαρόκου, κατά τα λεγόμενα των Βελγικών Αρχών, στην υπόθεση χρηματισμού στελεχών και θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απόκτηση επιρροής. Μια άλλη διάσταση του σύνθετου καμβά των διεθνών σχέσεων, στις οποίες το Μεταναστευτικό έχει θέση καταλύτη. Τα δύσκολα –και ως χώρα– τα έχουμε μπροστά μας.
