Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Τουρκία – Υπέρμετρη η κάλυψη και η προβολή τους από τα ελληνικά ΜΜΕ
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Η διεξαγωγή εκλογών –προεδρικών ή κοινοβουλευτικών– σε μία χώρα, ακόμη και μακρινή, είναι λογικό να προκαλεί γενικότερο ενδιαφέρον ιδιαίτερα των γειτονικών και όμορων χωρών, επειδή από τα αποτελέσματά τους μπορεί να κριθεί ο βαθμός συνεργασίας και ανάπτυξης των διμερών και πολυμερών σχέσεων.
Το ενδιαφέρον είναι εντονότερο όταν μεταξύ των κομμάτων ή υποψηφίων προέδρων που μετέχουν στις εκλογές εκφράζονται ακραίες ιδεολογικές θέσεις, που, αν συγκεντρώσουν την προτίμηση των ψηφοφόρων, μπορεί να επηρεάσουν την πολιτική συμπεριφορά της χώρας και τις σχέσεις της με άλλες χώρες, γειτονικές ή μη. Εύλογο και αυταπόδεικτο το ενδιαφέρον για τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή 14 Μαΐου στην Τουρκία, με τα γνωστά αποτελέσματα. Ουδείς εκ των δύο υποψηφίων για την Προεδρία, ο εν ενεργεία Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και ο Κεμαλιστής Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, συγκέντρωσε το απαιτούμενο ποσοστό του 50% και πλέον των ψήφων και πλέον και η αναμέτρηση μεταξύ τους θα κριθεί στις επαναληπτικές, που θα διεξαχθούν την 28η Μαΐου.
Τα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης, κυρίως τα τηλεοπτικά αλλά και ο γραπτός Τύπος, ασχολήθηκαν ευρύτατα με τις τουρκικές εκλογές, τόσο προεκλογικά όσο και με τα αποτελέσματα των εκλογών, με απευθείας συνδέσεις με ανταποκριτές σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη και σχολιασμό από αναλυτές και άλλους γνώστες της τουρκικής πολιτικής ζωής. Ασφαλώς, ο σχολιασμός πριν και μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων δεν περιοριζόταν μόνο σε επίπεδο ανταποκριτών και μεμονωμένων αναλυτών αλλά και σε ευρύτερες συζητήσεις υπό μορφή πάνελ, με τη συμμετοχή περισσότερων προσώπων.
Κατανοητό το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, προς ενημέρωση των πολιτών, αν ληφθεί υπόψη και η παραβατική συμπεριφορά του καθεστώτος Ερντογάν και γενικότερα της Τουρκίας έναντι της Ελλάδος, με απειλές και αμφισβητήσεις κυριαρχικών ελληνικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και τη δημιουργία τεχνητών εντάσεων που μπορούν να καταλήξουν σε πρόκληση θερμών επεισοδίων. Η υπέρμετρη όμως κάλυψη και η προτεραιότητα που δόθηκε και εξακολουθεί να δίνεται στα αποτελέσματα των τουρκικών εκλογών και γενικότερα την ειδησεογραφία σε σχέση με ό,τι συμβαίνει –ακόμα και σε καθημερινή βάση– στην Τουρκία, έχει και την αρνητική της πλευρά. Μπορεί να επιδράσει στις αντιλήψεις των πολιτών έναντι της γειτονικής Τουρκίας, να δημιουργήσει αισθήματα ηττοπάθειας και προκατάληψης. Αλλά και οι ξένοι παρατηρητές, διπλωματικές αρχές, ανταποκριτές πρακτορείων ειδήσεων κ.ά., μπορεί να οδηγηθούν σε εσφαλμένα συμπεράσματα και εκτιμήσεις για τις σχέσεις Ελλάδος – Τουρκίας και να τις αποδώσουν σε ιστορικές προκαταλήψεις και συμπλέγματα. Να ισχύει πάντα το «παν μέτρον άριστον».
Συγκρατημένες, όπως ταίριαζε στις περιστάσεις, ήταν οι δηλώσεις και τα σχόλια των εκπροσώπων των κοινοβουλευτικών κομμάτων και άλλων πολιτικών προσώπων. Αποφυγή περιττών σχολίων, εν αναμονή και των επαναληπτικών εκλογών της 28ης Μαΐου. Στο ίδιο περίπου πνεύμα και περιεχόμενο οι δηλώσεις και τα σχόλια του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, όπως και του εκπροσώπου της Ρωσικής Προεδρίας Πεσκόφ, ο οποίος εξέφρασε και επανέλαβε την προθυμία της Μόσχας να συνεχιστεί η ρωσοτουρκική συνεργασία με όποιον εκλέξει ο τουρκικός λαός. Φειδωλές και οι δηλώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία άσκησε κριτική για την επιλεκτική ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, εν αναμονή, ίσως, και της Έκθεσης του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη), που εποπτεύει τη διενέργεια των εκλογών στις χώρες-μέλη του Οργανισμού.
Τα τεκταινόμενα στην Τουρκία, η ιδεολογία των κομμάτων που μετέχουν στη Βουλή και οι προσωπικές αντιλήψεις των εκάστοτε ηγετών της μας ενδιαφέρουν, όπως και όλο τον Δυτικό Κόσμο. Η Τουρκία είναι σχετικά μεγάλη χώρα, πληθυσμιακά και εδαφικά, με σημαντική γεωπολιτική θέση. Βέβαια, η ανάπτυξη της τεχνολογίας και τα υπερσύγχρονα πολεμικά μέσα έχουν μειώσει σε σημαντικό βαθμό τη σπουδαιότητα της στρατηγικής της θέσης. Η σχετική μείωση της έχει αντισταθμιστεί από τα επενδεδυμένα συμφέροντα πολλών δυτικών χωρών, λόγω και του πληθυσμιακού μεγέθους.
Χαρακτηριστική η περίπτωση της Ισπανίας, η πολιτική τοποθέτηση της οποίας έναντι της Άγκυρας επηρεάζεται από σημαντικές και ουσιαστικές επενδύσεις στη γείτονα χώρα. Βέβαια, σε πολιτικό επίπεδο, οι δύο χώρες συνέκλιναν σε πολλές επιλογές λόγω της αντιμετώπισης κοινών προβλημάτων, όπως το Κουρδικό και το θέμα των Βάσκων. Η σημασία της Τουρκίας για τον Δυτικό Κόσμο δεν πρέπει ούτε να υπερεκτιμηθεί ούτε, όμως, και να υποτιμηθεί. Διαθέτει πολλά πλεονεκτήματα αλλά και εγγενείς αδυναμίες. Είναι μια χώρα που πολιτιστικά και θρησκευτικά βρίσκεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Το θρησκευτικό στοιχείο είναι εκείνο που προκαλεί τις περισσότερες επιφυλάξεις όσον αφορά τη συμπερίληψή της στον Δυτικό Κόσμο, με πλήρη ένταξη στην ΕΕ. Ο μακαριστός Πάπας Βενέδικτος είχε εκδηλώσει δημοσίως τις επιφυλάξεις του στο να καταστεί η Τουρκία πλήρες μέλος της ΕΕ. Θα αλλοιωθεί, όπως είχε πει, η πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητα και παράδοση της Ευρώπης.
Σε λιγότερο από δέκα μέρες, ο τουρκικός λαός θα έχει επιλέξει τον Πρόεδρό του. Ασφαλείς προβλέψεις για την ανάδειξη του νικητή δεν μπορούν να γίνουν. Προφανώς, θα βαρύνει και η ψήφος των οπαδών του εθνικιστικού κόμματος των «Γκρίζων Λύκων» του Σινάν Ογάν, που κλίνουν υπέρ του Ερντογάν.
Στην Ελλάδα οι απόψεις διίστανται σε ό,τι αφορά το ποιος θα ήταν προτιμότερο να εκλεγεί. Ο Ταγίπ Ερντογάν, οι πολιτικές πεποιθήσεις και θέσεις του οποίου έναντι της Ελλάδος είναι γνωστές, ή ο κεμαλιστής, φιλοδυτικός Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου; Πιστεύω ότι η ορθότερη τοποθέτηση είναι εκείνη του wait and see (βλέπε και περίμενε), που λένε οι φλεγματικοί Αγγλοσάξονες. Προτιμότερος θα ήταν εκείνος που θα πρέσβευε και θα ακολουθούσε την οδό του διαλόγου για την επίλυση των διαφορών με την Ελλάδα, με βάση, ασφαλώς, τις προβλέψεις του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών. Το επιβάλλει η αρχή της καλής γειτονίας, αρκεί να το ενστερνισθούν οι τούρκοι πολιτικοί ηγέτες και να αντιληφθούν ότι το αυτοκρατορικό οθωμανικό παρελθόν –όπως και το παρελθόν άλλων αυτοκρατοριών– ανήκει πλέον στην Ιστορία.
