Το μετέωρο βήμα της Τουρκίας μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης

May 14, 2023 στις κατηγορίες ΑΜΥΝΑ - ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ,

–Αγωνία για το αν θα αμφισβητηθεί το αποτέλεσμα και για την αντίδραση του ηττημένου

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Μάχη χωρίς αύριο είναι οι σημερινές εκλογές στην Τουρκία, καθώς ο Ερντογάν αγωνίζεται με κάθε μέσο να διασώσει και να εδραιώσει το καθεστώς που έχτισε τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενώ η ενωμένη αντιπολίτευση γνωρίζει ότι αυτή είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία για να αποτρέψει την εμπέδωση του αυταρχισμού στην Τουρκία και τον αναπροσανατολισμό της προς την Ανατολή.

Η αγωνία για την επόμενη ημέρα της κάλπης (ακόμη κι αν χρειαστεί δεύτερος γύρος) είναι μεγάλη και για τους δύο πρωταγωνιστές. Ο Ερντογάν και ένας τεράστιος κύκλος ανθρώπων που στη διάρκεια της διακυβέρνησής του κατέλαβαν κάθε θέση στον κρατικό μηχανισμό αλλά και στην οικονομία γνωρίζουν ότι αν κερδίσει η αντιπολίτευση, θα ελεγχθούν και πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν διώξεις, ενώ θα χάσουν την αποκλειστική νομή της εξουσίας και της οικονομίας. Και ο ίδιος ο Ερντογάν και ο στενός περίγυρός του φοβούνται μήπως έρθουν και πάλι στην επιφάνεια οι υποθέσεις διαφθοράς που είχαν αρχίσει να αποκαλύπτονται το 2015 και τον οδήγησαν στο στήσιμο της απόπειρας πραξικοπήματος προκειμένου να εξοντώσει τους αντιπάλους του.

Ο φόβος όλου αυτού του περίγυρου του Ερντογάν γίνεται μεγαλύτερος από το ενδεχόμενο αποκατάστασης των Γκιουλενιστών, οι οποίοι από στενοί του σύμμαχοι βρέθηκαν τελικά στο στόχαστρο και χαρακτηρίζονται τρομοκράτες, έχοντας υποστεί βάναυσες διώξεις. Σε αυτούς περιλαμβάνονται χιλιάδες αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και της Αστυνομίας, δικαστικοί και κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι διψούν για εκδίκηση…

Όμως και η αντιπολίτευση ζει με τον φόβο της επόμενης ημέρας, καθώς μια νίκη του Ερντογάν θα τον οδηγήσει σε ακόμη πιο αυταρχική στροφή, εξαντλώντας πια κάθε δυνατότητα που θα έχει προκειμένου να εξοντώσει πολιτικά τους μεγάλους αντιπάλους του καθεστώτος του, που είναι πια οι δήμαρχοι της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, και φυσικά τον νυν αντίπαλό του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Ο Ερντογάν έχει δώσει ήδη δείγμα γραφής, καθώς κατηγορεί πλέον ευθέως τον Κιλιτσντάρογλου ότι συναλλάσσεται με το PKK προκειμένου να εξασφαλίσει ψήφους και είναι προφανές ότι, σε περίπτωση που θα έχει το προβάδισμα ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Ερντογάν θα αποδώσει αυτήν τη «νίκη» στη σύμπραξη με την τρομοκρατία και συνεπώς θα την απονομιμοποιήσει.

Ο ίδιος ο τούρκος Πρόεδρος δήλωσε ότι «δεν θα παραδώσει τη χώρα στα χέρια των τρομοκρατών», χωρίς βεβαίως να εξηγήσει με λεπτομέρειες τι εννοεί. Οι αναλυτές προβληματίζονται για το αν αυτό αποτελεί ένα πρώτο μήνυμα πλήρους αμφισβήτησης του αποτελέσματος, εφόσον δεν τον ευνοεί, και κυρίως άρνησης παράδοσης της εξουσίας. Ο κ. Ερντογάν έχει… εμπειρία από τέτοιες διαδικασίες, καθώς στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση στον Δήμο της Κωνσταντινούπολης η Εφορευτική Επιτροπή, που ελεγχόταν από τον ίδιο, ακύρωσε την νίκη Ιμάμογλου και οδήγησε σε επανάληψη των εκλογών, όπου, παρά τις λυσσώδεις προσπάθειες του Ερντογάν, νικητής αναδείχθηκε και πάλι ο Ιμάμογλου.

Όμως, ο Ερντογάν παίζει δυνατά ένα ακόμη χαρτί με το οποίο προσπαθεί προεκλογικά να αποδυναμώσει τον Κιλιτσντάρογλου και μετεκλογικά να αμφισβητήσει ενδεχόμενη εκλογή του προς το… συμφέρον του έθνους!

Όλο αυτό το διάστημα, ο Ερντογάν αλλά και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, όπως ο υπουργός Εσωτερικών Σοϊλού και ο υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου, κατηγορούν τον Κιλιτσντάρογλου και την αντιπολίτευση ότι κινούνται ως υποχείρια της Δύσης προκειμένου να ανατρέψουν το έργο Ερντογάν, που «αναδεικνύει την Τουρκία σε σημαντική περιφερειακή δύναμη, ανεξάρτητη από τις διαθέσεις των ξένων, που θέλουν να την κρατήσουν περιορισμένη και ελεγχόμενη…».

Αφορμή έχουν δώσει οι δηλώσεις του Κιλιτσντάρογλου για αποκατάσταση των σχέσεων με τη Δύση, οι οποίες έχουν πληγεί από τις πολιτικές Ερντογάν. Όμως, οι δηλώσεις του ηγέτη της αντιπολίτευσης περί επανεξέτασης της στρατιωτικής εμπλοκής της Τουρκίας στη Συρία και στη Λιβύη προκάλεσαν ακόμη περισσότερες αντιδράσεις από την κυβέρνηση, καθώς τον κατηγόρησαν ότι έχει πρόθεση να εγκαταλείψει δύο κρίσιμες επιχειρήσεις, η πρώτη για την αντιμετώπιση του PKK και η δεύτερη για την εξασφάλιση της «Γαλάζιας Πατρίδας» και της επιρροής της Τουρκίας στην Αφρική.

Ο Σοϊλού μάλιστα, επανειλημμένα τις τελευταίες ημέρες, επιτέθηκε στην αντιπολίτευση λέγοντας ότι λειτουργεί ως όργανο των Αμερικανών, ενώ υπενθύμισε ότι ο Μπάιντεν παλιότερα είχε δηλώσει πως «ο αυταρχικός τούρκος ηγέτης πρέπει να ανατραπεί μέσω εκλογών από την αντιπολίτευση».
Εκεί που δεν φαίνεται να υπάρχει διάσταση, αλλά μάλλον σύγκλιση θέσεων είναι σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Κιλιτσντάρογλου, εδώ και χρόνια, από τότε ακόμα που ανέλαβε την ηγεσία του CHP, ήταν σφοδρός επικριτής του Ερντογάν για την… ήπια στάση του έναντι της Ελλάδας. Μάλιστα, αυτός πρώτος είχε καταθέσει ερωτήσεις στη Βουλή εναντίον της κυβέρνησης, κατηγορώντας την ότι επί της θητείας της και λόγω της δικής της αδράνειας η Ελλάδα «άρπαξε» (!) μια σειρά νησιών του Αιγαίου από την Τουρκία…

Εξάλλου, και οι «γκρίζες ζώνες» μπήκαν στο τραπέζι από το κεμαλικό κατεστημένο, εκφραστής του οποίου είναι ο Κιλιτσντάρογλου, ενώ και η εισβολή στην Κύπρο αποφασίστηκε και εκτελέστηκε υπό τις διαταγές του Μπουλέντ Ετσεβίτ, του οποίου θαυμαστής και πολιτικός συνεχιστής είναι ο κ. Κιλιτσντάρογλου. Η αντιπολίτευση, στην οποία, να υπενθυμίσουμε, συμμετέχει και η ακραία εθνικίστρια Ακσενέρ, υποστηρίζει σθεναρά το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» αλλά και τη λύση των δύο κρατών στην Κύπρο.

Σε περίπτωση νίκης του Κιλιτσντάρογλου υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος για την Ελλάδα: Χωρίς να αλλάξει τίποτα από τον τουρκικό αναθεωρητισμό, η αλλαγή ύφους και το χαμήλωμα των τόνων από τον Κιλιτσντάρογλου θα διευκολύνει τις σχέσεις του με τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και την Ουάσινγκτον, που θα αναζητήσουν τρόπους ενίσχυσής του. Σε αυτό το περιβάλλον, θα είναι πολύ πιο δύσκολο για την Ελλάδα να πείσει εταίρους και συμμάχους για αποφασιστική στήριξη στην αντιμετώπιση του τουρκικού επεκτατισμού, ενώ θα κλιμακωθούν οι πιέσεις για έναρξη εφ’ όλης της ύλης διαλόγου με μια «δυτικόστροφη» τουρκική κυβέρνηση, φέροντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την Αθήνα.

Αλλά και σε περίπτωση επανεκλογής του Ταγίπ Ερντογάν οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες, καθώς ο τούρκος ηγέτης, με μεγαλύτερη αλαζονεία πλέον, θα επιδιώξει να επιβάλει τους όρους του και να προωθήσει αυτό που περιγράφει ως «Αιώνα της ισχυρής Τουρκίας», η οποία φυσικά δεν αντέχει να περιορίζεται από την Ελλάδα και «όσες ξένες δυνάμεις τη στηρίζουν»!

Φαίνεται ότι οι εκλογές στην Τουρκία, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε λύσεις, αλλά αντιθέτως θα αφήσουν ανοικτούς λογαριασμούς τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με τη Δύση και τον στρατηγικό προσανατολισμό της.