Η μείωση του μέσου μισθού, οι εργασιακές σχέσεις και οι εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη – Του Ν. Στραβελάκη
–Είναι τραγικό να μη γνωρίζει ο πρωθυπουργός της χώρας πόσος είναι ο μέσος μισθός
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου δημοσιοποιήθηκε η ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση της μισθωτής εργασίας το 2022. Η έκθεση πιστοποιεί αυτό που οι περισσότεροι μισθωτοί καταλαβαίνουν στην τσέπη τους. Ότι οι πραγματικοί μισθοί συνεχίζουν να μειώνονται. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι το 2022 ο μέσος πραγματικός μισθός στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 7,4%, ενώ η φορολογική επιβάρυνση για έγγαμο ζευγάρι με παιδί αυξήθηκε 1,5%.
Ο κ. Μητσοτάκης ενοχλήθηκε από την κατεδάφιση του αφηγήματός του και από τις διεθνείς εκθέσεις και αμφισβήτησε τα στοιχεία, χωρίς να μας εξηγήσει όμως πού βασίζει την αμφισβήτησή του. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, η αδυναμία προβολής επιχειρημάτων από την πλευρά του απερχόμενου πρωθυπουργού οφείλεται στο ότι απλούστατα δεν είχαν διαβάσει τη μελέτη ούτε ίδιος ούτε οι συνεργάτες του. Αυτό προκύπτει από τις προεκλογικές εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ και του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ στο τέλος της επόμενης τετραετίας (Ertnews, 26/4/2023).
Το πόσο σοβαρός είναι ο κ. Μητσοτάκης και οι εξαγγελίες του φαίνεται από το ότι του διέφυγε ότι ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Ελλάδα το 2022 είναι 1.423 ευρώ. Συγκεκριμένα, η προαναφερθείσα μελέτη του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι το μέσο ετήσιο εισόδημα από μισθούς το 2022 είναι 19.912 ευρώ, διαιρώντας με 14 μισθούς δίνει μέσο μισθό 1423 ευρώ (Αν κάνω τη διαίρεση με 12 μήνες, τότε βγάζει μέσο μηνιαίο εισόδημα από μισθούς 1.659 ευρώ, οπότε πάμε για μείωση.) Άρα, ο κ. Μητσοτάκης θα προσφέρει στον μέσο μισθωτό κάπου 80 ευρώ τον μήνα αύξηση σε βάθος τετραετίας. Δηλαδή, σωρευτική αύξηση τετραετίας 5,5% ή 1,37% κατ’ έτος, έναντι του σημερινού του ονομαστικού εισοδήματος. Μας υποχρέωσε.
Είναι τραγικό, αν μη τι άλλο, ο επί τέσσερα έτη πρωθυπουργός της χώρας να αγνοεί πόσος είναι ο μέσος μισθός στη χώρα. Σαν να μην έφτανε αυτό, αμφισβητεί τη μελέτη του ΟΟΣΑ, την οποία δεν έχει διαβάσει ούτε ο ίδιος ούτε οι υπόλοιποι φωστήρες που τον περιτριγυρίζουν. Όλα αυτά δείχνουν πόσο ενδιαφέρουν τον ίδιο και την κυβέρνησή του οι μισθωτοί και τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα.
Αλλά, θα μου πείτε ότι αυτά είναι γνωστά, και όντως είναι. Όμως η ανάλυση των δεδομένων είναι αποκαλυπτική.
Κατ’ αρχάς, δεν μειώθηκε μόνο ο μέσος πραγματικός μισθός αλλά και ο μέσος κατώτατος μισθός. Συγκεκριμένα, ο ονομαστικός κατώτατος μισθός τον Μάιο του 2022 αυξήθηκε κατά 7,5% (μεσοσταθμικά στο σύνολο του έτους κάπου 5%). Αυτό σημαίνει ότι ο πραγματικός κατώτατος μισθός μειώθηκε κατά 3,9% (5% ονομαστική αύξηση μείον 8,9% πληθωρισμός).
Να σημειώσω, επίσης, ότι για τα μεσαία και τα κατώτερα εισοδήματα η πραγματική μείωση του μισθού είναι σημαντικά μεγαλύτερη από αυτή που προκύπτει αφαιρώντας την ονομαστική αύξηση από τον μέσο πληθωρισμό. Ο λόγος είναι ότι οι δαπάνες σπιτιού και διαβίωσης, που απορροφούν το σύνολο σχεδόν του εισοδήματος των μισθωτών, παρουσιάζουν αυξήσεις 30% και 10% αντίστοιχα. Άρα, η επίπτωση του πληθωρισμού σε αυτά τα εισοδήματα είναι σημαντικά μεγαλύτερη του μέσου αποπληθωριστή του ΑΕΠ, που για το 2022 έχει υπολογιστεί στο 8,9%.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι και η απόκλιση της αύξησης του κατώτερου από τον μέσο μισθό. Ενώ ο κατώτερος μισθός αυξήθηκε μεσοσταθμικά κάπου 5%, ο μέσος μισθός αυξήθηκε μόλις 1,5%. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Από τη μια, λόγω των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, όλο και λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό. Οι περισσότεροι προσλαμβάνονται σε σχέση μερικής απασχόλησης, λαμβάνοντας αποδοχές πολύ χαμηλότερες. Επιπλέον, επειδή έχουν καταργηθεί οι τριετίες, οι παλαιότεροι εργαζόμενοι δεν επωφελούνται από την αύξηση του κατώτατου μισθού και οι αποδοχές τους παραμένουν αμετάβλητες.
Συνολικά, οι μισθωτοί έχουν υποστεί την τελευταία 12ετία της κρίσης και των Μνημονίων μειώσεις της τάξης του 40%. Απέναντι σε αυτήν την κατεδάφιση του εισοδήματος και των εργασιακών τους σχέσεων, οι εργαζόμενοι έχουν να ελπίζουν μόνο στη συνδικαλιστική τους οργάνωση και δράση. Αν περιμένουν από την «κοινωνική πολιτική» του κ. Μητσοτάκης και του επίσημου πολιτικού συστήματος γενικότερα, μόνο εισοδηματικές απώλειες θα μετράνε, όπως κάνουν μέχρι τώρα.
