Μονοπάτια Κατανόησης
Συγγραφέας
ΦΩΚΑΣ Σ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Στα Μονοπάτια Κατανόησης παρουσιάζεται μια ολιστική προσέγγιση σχετικά με το βασικό ερώτημα “πώς κατανοούμε;”. Σε αυτήν την άκρως διεπιστημονική προσπάθεια, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η διαλεύκανση θεμελιωδών νευρωνικών μηχανισμών, από το συνεχές των ασυνειδήτων διαδικασιών και συνειδητών εμπειριών, μέχρι την ανάλυση μηχανισμών μνήμης και μάθησης σε μοριακό επίπεδο. Βασικό συστατικό στοιχείο αυτής της καινοτόμου προσέγγισης αποτελεί η εισαγωγή της έννοιας των μεταναπαραστάσεων, στην οποία εντοπίζεται το κύριο χαρακτηριστικό της νοητικής μας υπεροχής σε σχέση με τους εξελικτικούς μας προγόνους.
Απόσπασμα εκ του Προλόγου του κ. Αθανάσιου Φωκά
Ελπίζω ότι τα Μονοπάτια Κατανόησης θα προσφέρουν στον αναγνώστη την ικανοποίηση, που απορρέει από την κατανόηση της προέλευσης των σκέψεων, των συναισθημάτων και των πράξεών μας. Η κατανόηση αυτή γεννά θαυμασμό για τη σοφία και την ομορφιά της φύσης, και ιδιαίτερα για το μεγαλύτερο επίτευγμά της, τη δημιουργία του ανθρωπίνου εγκεφάλου. Γράφοντας το βιβλίο ένιωσα βαθιά ευγνωμοσύνη για το προνόμιο του να μπορώ να απολαμβάνω μια πληθώρα σύνθετων και πολύπλευρων δημιουργημάτων της φύσης και της ανθρωπότητας. Ελπίζω ότι ο αναγνώστης θα νιώσει παρόμοια συναισθήματα. Η ενοποίηση και η αναλογική σκέψη αποτελούν κεντρικά θέματα του βιβλίου. Αναφορικά με αυτές τις έννοιες, αξίζει να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση του μοντέλου που ενοποιεί τις τέσσερις βασικές δυνάμεις της φύσης, τη βαρυτική, την ηλεκτρομαγνητική, την ασθενή και την ισχυρή, εξακολουθεί να αποτελεί το ‘Ιερό Δισκοπότηρο’ της Φυσικής. Κατ’ αναλογίαν, είναι φυσικό να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις βιολογικές και πολιτιστικές ‘δυνάμεις’ που υπαγορεύουν την ανθρώπινη εξέλιξη. Στο βιβλίο γίνεται προσπάθεια διερεύνησης αυτής της ενοποίησης.
Αναλύοντας βασικούς νευρωνικούς μηχανισμούς, γίνεται σαφές ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει προδιάθεση να αναζητεί τη γνώση και την ομορφιά, χωρίς την τεχνητή διάκριση ανάμεσα σε επιστήμες, γράμματα και τέχνες. Θεωρώ ότι η αναζήτηση αυτή απαιτεί μια ενοποιητική, διεπιστημονική, ολιστική προσέγγιση. Η ανάγκη για μια τέτοια προσέγγιση απορρέει από την κατανόηση ότι «τα πάντα σχετίζονται με τα πάντα». Ίσως κανείς δεν εξέφρασε αυτή την πραγματικότητα πιο εύγλωττα από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο οποίος αποτελεί την ενσάρκωση της διεπιστημονικότητας: «Μελέτησε την επιστήμη της τέχνης, μελέτησε την τέχνη της επιστήμης. Ανακάλυψε τις αισθήσεις σου, κυρίως μάθε πώς να βλέπεις.
Συνειδητοποίησε ότι τα πάντα συνδέονται με τα πάντα». Βασική προϋπόθεση μιας διεπιστημονικής προσέγγισης της γνώσης και του πολιτισμού είναι η κατανόηση του γεγονότος ότι η ζωή μάς παρέχει γενναιόδωρα πολλές πηγές ευχαρίστησης και ικανοποίησης, πέραν της χρηστικότητας, αποτελεσματικότητας, ισχύος και ομορφιάς των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Πράγματι, στη ζωή υπάρχει κι εκείνο που, σύμφωνα με τον Ludwig Wittgenstein, «δεν μπορεί να ειπωθεί».
Είναι αυτό που δεν είναι μόνο άρρητο, αλλά και γενικότερα μη αλγοριθμικό. Είναι πνευματικό, με την έννοια της πνευματικότητας ως πρόσβασης σε αισθήματα και άλλες δημιουργικές δυνατότητες που ενυπάρχουν στον εξαιρετικά πλούσιο και μυστηριώδη κόσμο του ασυνειδήτου. Πιστεύω, ότι η ζωή μας είναι ελλιπής χωρίς αυτό τον ανεξερεύνητο κόσμο ομορφιάς και δυνητικής ευδαιμονίας.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο καθηγητής Αθανάσιος Φωκάς είναι κάτοχος πτυχίου Αεροναυπηγικής από το Imperial College (1975), διδακτορικού διπλώματος στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το California Institute of Technology (1979) και πτυχίου Ιατρικής από το Πανεπιστήμιο του Miami (1986).
Το 2002 αναγνωρίσθηκε από το Πανεπιστήμιο του Cambridge η σπουδαιότητα των μη‐γραμμικών φαινομένων με την ίδρυση έδρας Μη‐Γραμμικής Επιστήμης, της οποίας πρώτος κάτοχος είναι ο συγγραφέας.
Το 2000, με αφορμή τον εορτασμό της χιλιετίας, τιμήθηκε με το βραβείο Naylor, το υψηλοτέρου κύρους βραβείο στο πεδίο των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Θεωρητικής Φυσικής του Ηνωμένου Βασιλείου (το 1999, τιμήθηκε με αυτό ο Stephen Hawking, ενώ το 1995 είχε τιμηθεί ο Sir Roger Penrose). Άλλες διακρίσεις περιλαμβάνουν το Αριστείο των Θετικών Επιστημών από την Ακαδημία Αθηνών, το Guggenheim Fellowship, και το Αριστείο του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Είναι μέλος εξεχόντων Ακαδημιών και Ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ακολούθων: τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών, Διακεκριμένο Μέλος του κολλεγίου Clare Hall του Πανεπιστημίου του Cambridge, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, και Διακεκριμένο Μέλος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ιατρικής και Βιολογικής Μηχανικής. Έχει λάβει επίτιμα διδακτορικά από οκτώ πανεπιστήμια.
Το 2005 του απονεμήθηκε το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και το 2010 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής του Ελληνισμού.
Είναι συγγραφέας η συν‐συγγραφέας πέντε μονογραφιών και περίπου τετρακοσίων επιστημονικών άρθρων και έχει συν‐συντάξει οκτώ βιβλία.
Έχει συμπεριληφθεί από το ISI Web of Sciences στον κατάλογο των επιστημόνων με τις περισσότερες αναφορές.
Οι δημοσιεύσεις του καλύπτουν ένα εντυπωσιακά μεγάλο εύρος επιστημονικών κλάδων, όχι μόνο στα Μαθηματικά, στη Φυσική, στις Επιστήμες του Μηχανικού, στη Βιολογία και στην Ιατρική, αλλά και στις ανθρωπιστικές επιστήμες, όπως στη Φιλοσοφία και την Τέχνη.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ BROKEN HILL PUBLISHERS LTD
Κατηγορία: Ψυχολογία
ISBN: 9789925350995