Εκεί που ο πολιτισμός συναντά την ανάπτυξη
Τον τρόπο με τον οποίο ο πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα στον δρόμο για την ανάπτυξη απασχόλησε πάνελ στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, έκανε εκτενή αναφορά στο Evia Film Project, στην πρώτη ενέργεια του φεστιβάλ εκτός των ορίων της συμπρωτεύουσας, που έχει στόχο την ενίσχυση της πληγείσας από τις πυρκαγιές περιοχή, σημειώνοντας ότι γρήγορα το project εξελίχθηκε σε πόλο για το πράσινο σινεμά, μιας και όλες οι ενέργειες έχουν σχέση με το περιβάλλον. Κάλεσε, μάλιστα, τον κόσμο να το παρακολουθήσει φέτος από τις 20 έως τις 24 Ιουνίου στην Αγία Άννα «για να δούμε όλοι πώς μπορούμε να βρούμε τη χαμένη ισορροπία με τη φύση».
Σε ερώτηση της συντονίστριας και επικεφαλής Ερευνών του Οργανισμού ΔιαΝέοσις, Φαίης Μακαντάση, για τον τριπλασιασμό των ξένων παραγωγών στην Ελλάδα, ο κ. Ανδρεαδάκης είπε ότι οι Έλληνες τεχνικοί δουλεύουν πυρετωδώς, ενώ, όπως είπε, σε 1-2 βδομάδες θα ξεκινήσει κολοσσιαίο γύρισμα στην Κέρκυρα, βασισμένο στην τελευταία ραψωδία της Οδύσσειας με πρωταγωνιστές τον Ρέιφ Φάινς και τη Ζιλιέτ Μπινός, γεγονός που θα αποτελέσει μεγάλη διαφήμιση για το νησί και θ’αφήσει χρήματα στη χώρα μας. Επεσήμανε, μάλιστα, ότι έχει εξαγγελθεί η ίδρυση εκπαιδευτικού φορέα για την κατάρτιση των τεχνικών στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στην ανάγκη στρατηγικής σύνδεσης του πολιτισμού με άλλους τομείς, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και ο τουρισμός, ώστε αυτές οι συνέργειες να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές αναφέρθηκε ο Χρήστος Καρράς, Ιδρυτικός Διευθυντής της Carras Consulting- Synergies for Culture. Όπως είπε, μετά το σοκ της πανδημίας προέκυψαν πολλές πρωτοβουλίες για να εξεταστούν εργασιακές και ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο, ενώ, σύμφωνα με μελέτη της ΔιαΝέοσις για τον πολιτισμό, που αναμένεται να παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα, ως σημαντικότερα προβλήματα στον χώρο αναδεικνύονται οι περιφερειακές ανισότητες, η συμμετοχή και το έλλειμμα πληροφόρησης. Γι’αυτό τον λόγο, ο κ. Καρράς πρότεινε τη δημιουργία Παρατηρητηρίου Πολιτισμού.
Για μετατόπιση του ενδιαφέροντος των μουσείων από τα αντικείμενα στους ανθρώπους τα τελευταία χρόνια, γεγονός που έχει επηρεάσει και τα ελληνικά μουσεία, έκανε λόγο η Σοφία Χανδακά, Γενική Συντονίστρια του CoMuseum και επιμελήτρια του Τμήματος των Πολιτισμών του Κόσμου στο Μουσείο Μπενάκη, αποδίδοντας αυτή την αλλαγή στην ανάγκη των μουσείων να έχουν επαφή με το κοινό τους και να απαλλαγούν από την έννοια του ελιτίστικου φορέα. Όπως είπε, αυτή η αλλαγή φαίνεται και από τον επικαιροποιημένο ορισμό των μουσείων που συμπεριλαμβάνει τις έννοιες της προσβασιμότητας, της αειφορίας και της ποικιλομορφίας με έμφαση στη συμμετοχή των κοινοτήτων.
«Τα μουσεία πλέον πραγματεύονται τρέχουσες προκλήσεις, όπως η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, το επείγον της κλιματικής αλλαγής και συχνά παίρνουν θέση», διευκρίνισε η κα Χανδακά. Συγκεκριμένα για το Μουσείο Μπενάκη είπε ότι είναι πρωτοπόρο στον σχεδιασμό προγραμμάτων για ευάλωτες ομάδες, όπως το «Ώρα για μουσείο» που απευθύνεται σε ασθενείς με άνοια και τους φροντιστές τους.
Να αλλάξουν επιχειρηματικό μοντέλο και να γίνουν κλιματικά ουδέτερες, χρησιμοποιώντας υλικά που μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κάλεσε τις πολιτιστικές επιχειρήσεις ο καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Κωνσταντίνος Καρτάλης, καθώς η κλιματική κρίση επηρεάζει πλέον και τον πολιτισμό. Ωστόσο, επεσήμανε ότι δεν υπάρχει ένα σχέδιο – φασόν που μπορεί να ακολουθήσουν όλοι ανεξαιρέτως, αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψη τα τοπικά χαρακτηριστικά, καθώς ο νότος της Ευρώπης έχει κυρίως αρχαιολογικούς χώρους, ενώ ο βορράς φρούρια και κήπους. Όπως είπε, στο πανεπιστήμιο δημιουργούνται χάρτες τρωτότητας. Μάλιστα, έχει ήδη ολοκληρωθεί η έρευνα για περισσότερους από 10 χώρους, επισημαίνοντας πάντως τον κίνδυνο, στην προσπάθεια προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, να καταλήξεις να κάνεις κάτι που θα πλήξει τον χώρο.
Φωτο από αριστερά: O καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Κωνσταντίνος Καρτάλης, ο Χρήστος Καρράς, Ιδρυτικός Διευθυντής της Carras Consulting- Synergies for Culture, η επικεφαλής Ερευνών του Οργανισμού ΔιαΝέοσις, Φαίης Μακαντάση, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, η Σοφία Χανδακά, Γενική Συντονίστρια του CoMuseum και επιμελήτρια του Τμήματος των Πολιτισμών του Κόσμου στο Μουσείο Μπενάκη