Κατ. Σακελλαροπούλου: «Μέσα σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών ανακατατάξεων, η Ελλάδα ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση»
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απηύθυνε την εναρκτήρια ομιλία στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, υπογραμμίζοντας, ότι «μέσα σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών ανακατατάξεων, η Ελλάδα ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση», ενώ, αναφερόμενη, στη βελτίωση του κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου, υποστήριξε ότι «φέρνει πιο κοντά τους δύο γειτονικούς λαούς και δημιουργεί ελπίδες για μια νέα, καλύτερη εποχή στις διμερείς σχέσεις».
Με τον Εθνικό Ύμνο, τον οποίο έψαλλε παιδική χορωδία αλλά και την Ωδή στη Χαρά του Μπετόβεν που αποτελεί τον ύμνο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ξεκίνησαν οι εργασίες του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, το οποίο πραγματοποιείται στους Δελφούς μεταξύ 26 και 29 Απριλίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Ανοίγοντας τις εργασίες του Φόρουμ, η ίδια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αναφέρθηκε σε αδρές γραμμές στο διεθνές γεωπολιτικό πλαίσιο στο οποίο λαμβάνει χώρα το 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, χαρακτηρίζοντάς το «διεθνή θεσμό που έχει γίνει σημείο αναφοράς». Η Α.Ε. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «Πλέον βρισκόμαστε σε κόσμο πολυπολικό με εντεινόμενη αταξία. Το παγκόσμιο περιβάλλον ρευστότητας καθιστά αναγκαία τη χειραφέτηση της Ευρώπης και την ανάγκη για ενότητα, αυτονομία και ισχύ για να υπερασπίζεται τις αξίες και τα συμφέροντά της».
Η Δημοκρατία δεν είναι πολίτευμα επανάπαυσης
Παράλληλα, σημείωσε, πριν κλείσει ευχόμενη την επιτυχία των εργασιών του Φόρουμ: «Συνηθίσαμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αναπτύσσεται και ακμάζει στηριγμένη στην οικονομική αλληλεξάρτηση και την ήπια ισχύ. Η ήπια ισχύς χρειάζεται και τη σκληρή. Συνηθίσαμε τον κόσμο να διασυνδέεται, όμως αυτός ο κόσμος στο απόγειο της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχει πια. Οι ροές δεν είναι ανεμπόδιστες. Η προέλευση των εισαγωγών έχει σημασία. Η αλληλεξάρτηση μπορεί να μετατραπεί σε παράγοντα ευπάθειας και όπλο επιθετικό».
Καλωσορίζοντας όσους παίρνουν μέρος στη διοργάνωση, ο Συμεών Τσομώκος, ιδρυτής και Πρόεδρος του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, σημείωσε πως «ζούμε σε μια εποχή που κυριαρχείται από μεγάλες προκλήσεις. Αν κάτι έχει γίνει σαφές μέσα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις είναι το πόσο συνδεδεμένος είναι ο κόσμος. Πόσο οι λύσεις χρειάζονται συζήτηση, συναίνεση, σύνθεση».
Ακόμα, ευχαρίστησε τις 950 διακεκριμμένες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το Εξωτερικό και από 71 χώρες «που τιμούν με την παρουσία τους» το Φόρουμ, τους «25 συνεργαζόμενους φορείς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον αραβικό κόσμο και τις Ηνωμένες Πολιτείες» αλλά και τις εταιρείες – χορηγούς που στηρίζουν τη διοργάνωση. Όπως σημείωσε ο ίδιος εκ μέρους του Φόρουμ, «θεωρούμε πως αν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τους συνηθισμένους τρόπους, αν αγκαλιάσουμε την καινοτομία, τότε ίσως καταφέρουμε σταδιακά να βρούμε τις απαραίτητες λύσεις στα κρίσιμα προβλήματα».
Σε συζήτηση που συντόνισε κατά τη διάρκεια της εναρκτήριας εκδήλωσης του Φόρουμ ο δημοσιογράφος Αλί Ασλάν, ο πρώην πρόεδρος της Γερμανίας, Κριστιάν Βουλφ, μίλησε για τους «δαίμονες του 20ου αιώνα που ακόμα βρίσκονται στο προσκήνιο σε επίπεδο Ευρώπης», εξηγώντας πως «υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να θέσουν σε αμφισβήτηση τα σύνορα». Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως «στον 21ο αιώνα δεν χρειάζονται διαφιλονικίες για τα σύνορα. Είμαστε όλοι ενάντια στους δαίμονες που θέλουν να αλλάξουν πράγματα. Όποιος θέλει να αλλάξει σύνορα στην Ουκρανία ή αλλού θα ακούσει ένα “Όχι” γιατί αυτά είναι ιερά».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία, ανέφερε πως «η Γερμανία συχνά υποδείκνυε στους άλλους τι έπρεπε να κάνουν και τι όχι. Διδάσκεται όμως από τα λάθη της. Είχε εναποθέσει την ασφάλεια στις ΗΠΑ, την ενέργεια στη Ρωσία, όμως προοδεύουμε», ενώ κάλεσε τη χώρα του να αξιοποιήσει το παράδειγμα της Ελλάδας στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
«Όποια και αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι ο άνθρωπος». Με τη ρήση αυτή του Αντρέ Μπρετόν, ο περιφερειάρχης Στερέας Ελλάδας, Φάνης Σπανός ευχήθηκε επιτυχία στις εργασίες του Φόρουμ, καλωσορίζοντας τους προσκεκλημένους. Ο περιφερειάρχης μίλησε ακόμα για «ανθρώπους που κοντοστέκονται μπροστά στην ιλιγγιώδη ταχύτητα που κινείται ο κόσμος για να ενώσουν θέσεις και αντιθέσεις και να αντιμετωπίσουν σοφότεροι όσα τους ανατέθηκαν».
Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Δελφών, Παναγιώτης Ταγκαλής αφού κάλεσε όσους παίρνουν μέρος στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών να επισκεφθούν στον ελεύθερο χρόνο τον Δήμο, σημείωσε πως η διοργανώτρια εταιρεία «δεν επέλεξε τυχαία την περιοχή». Τόνισε ακόμα πως «το Φόρουμ συζητά κορυφαία θέματα. Τεχνητή νοημοσύνη, κλιματική αλλαγή, γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν κορυφαία συνισταμένη τον άνθρωπο και την έννοια της Δημοκρατίας».
Για «θεσμό παγκόσμιας απήχησης» έκανε λόγο η Πρέσβης Καλής Θελήσεως της Unesco, Μαριάννα Βαρδινογιάννη, η οποία στην παρέμβασή της σημείωσε χαρακτηριστικά: «Πιστεύω βαθύτατα πως ο δρόμος για να προχωρήσουμε σε καλύτερο αύριο περνά μέσα από τη συνεργασία και την αλληλεγγύη. Αποτελούμε μέλος μια μεγάλης αλυσίδας και κάθε κρίκος είναι πολύτιμος. Το φετινό Φόρουμ είναι ιδανική ευκαιρία να ενώσουμε τις φωνές μας και να σταλεί από αυτόν τον τόπο ένα δυνατό μήνυμα συνεργασίας, αλληλεγγύης και πάνω από όλα ειρήνης».
Στον σκοπό και το μέλλον του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, όπου και έλαβε χώρα, η εναρκτήρια τελετή του 8ου Οικονομικού Φόρουμ, αναφέρθηκε στον δικό του χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών, Παναγιώτης Ροϊλός. Ο ίδιος μίλησε για τη συνεισφορά της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, οι κινήσεις της οποίας θα επιτρέψουν την ολική ανακαίνιση του Κέντρου, έπειτα από την ένταξη του έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης, κάτι που σύμφωνα με τον ίδιο «θα συμβάλλει αποφασιστικά στον διεθνή του προσανατολισμό».
Ο κ. Ροϊλός, ανακοίνωσε ακόμα πως η μεγαλύτερη προσφορά που έχει λάβει ποτέ το Κέντρο από ιδιωτικό φορέα, εξασφαλίζει το πρόγραμμα των «Δελφικών Διαλόγων» για τουλάχιστον τρία χρόνια, ενώ μίλησε για τη φετινή διοργάνωση που θα λάβει χώρα μεταξύ 21 και 22 Ιουνίου υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας. Όπως σημείωσε ο ίδιος «θα εστιάζουν (σ.σ. οι Δελφικοί Διάλογοι) σε ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα της εποχής “Δημοκρατία και Τεχνολογία”».
Ακολουθεί η ομιλία στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απηύθυνε την εναρκτήρια ομιλία στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών:
«Με ιδιαίτερη χαρά ανοίγω σήμερα τις εργασίες του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ενός διεθνούς θεσμού που έχει γίνει σημείο αναφοράς για την Ελλάδα.
Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιείται σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών ανακατατάξεων, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται ο συνεχιζόμενος, για δεύτερο χρόνο, πόλεμος στην Ουκρανία. Η αντίσταση των Ουκρανών και η σθεναρή υπεράσπιση της εθνικής τους ακεραιότητας συγκινεί τον ελληνικό λαό.
Από την πρώτη στιγμή η Ελλάδα έσπευσε, ως οργανικό μέρος της Ευρώπης και της Δύσης, να υπερασπιστεί τις αξίες του διεθνούς δικαίου ενάντια στον επιθετικό αναθεωρητισμό. Παραμένει δέσμευση της Δύσης η διαρκής υποστήριξη στον ουκρανικό λαό, το μέλλον του οποίου είναι στη δημοκρατική Ευρώπη της ειρήνης και της ευημερίας.
Η ρωσική εισβολή σήμανε τη γεωπολιτική ενηλικίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρώπη συνειδητοποίησε ότι η οικονομική και ενεργειακή αλληλεξάρτηση με αυταρχικά καθεστώτα δεν αρκεί για να διασφαλίσει την ειρήνη. Έτσι, προχωρά ταχέως τόσο στην ενδυνάμωση της θωράκισης και αμυντικής ενοποίησής της, όσο και στην ενίσχυση και διεύρυνση, με δύο νέα μέλη, της βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Είναι προς το συμφέρον των διατλαντικών μας συμμάχων και του ΝΑΤΟ η ανάδειξη ενός ισχυρού, συνεκτικού και αξιόπιστου ευρωπαϊκού πυλώνα στο εσωτερικό μιας αρραγούς Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, ιδίως με δεδομένες τις ανησυχίες για την προσέγγιση της Κίνας με τη Ρωσία.
Από τον διπολικό κόσμο της μεταπολεμικής περιόδου περάσαμε, με το τέλος του ψυχρού πολέμου, σε έναν μονοπολικό κόσμο και πλέον βρισκόμαστε σε έναν κόσμο πολυπολικό, με εντεινόμενη αταξία και με διάτρητο τον ιστό των διεθνών θεσμών, συμφωνιών και κανόνων που διατηρούσαν λειτουργικό το πολυμερές διεθνές σύστημα. Το παγκόσμιο αυτό περιβάλλον ρευστότητας καθιστά ακόμα πιο αναγκαία τη γεωπολιτική χειραφέτηση της Ευρώπης και την ανάγκη για ενότητα, αυτονομία και ισχύ, ώστε η ίδια να είναι σε θέση να υπερασπίζεται αποτελεσματικά τις αξίες και τα συμφέροντά της. Αξίες και συμφέροντα που συναρτώνται με οικουμενικές επιδιώξεις: ένα αποτελεσματικό διεθνές σύστημα για την προστασία των παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, όπως οι διεθνείς συναλλαγές, το διεθνές δίκαιο για την προστασία των συνόρων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ειρηνευτικές αποστολές στα πεδία των συγκρούσεων, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και των πανδημιών, οι διεθνείς συμφωνίες για το κλίμα, όπου η Ευρώπη βρίσκεται στην πρωτοπορία. Εκεί ιδίως, στην αντιμετώπιση δηλαδή της κλιματικής κρίσης, η διακρατική συνεργασία δεν βρίσκεται ακόμη σε επιθυμητό επίπεδο, ενώ τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.
Η αξιακή αυτοπεποίθηση της Ευρώπης δεν πρέπει να μεταβληθεί σε αυτάρεσκη ομφαλοσκόπηση. Εξάλλου είναι αλήθεια πως βρισκόμαστε σε πορεία δημογραφικής συρρίκνωσης, που αν δεν ανασχεθεί θα επηρεάσει καθοριστικά την επιρροή μας στον παγκόσμιο χάρτη. Αναμφισβήτητα, η Ευρώπη είναι μια δύναμη προόδου στον πλανήτη, δεν είναι όμως το κέντρο του κόσμου. 350 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα βρίσκονται σε ανάγκη άμεσης ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ 100 εκατομμύρια παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς για να γλυτώσουν από πολέμους ή κλιματικές και φυσικές καταστροφές, που επιδεινώνονται με ταχύ ρυθμό. Η επισιτιστική κρίση απειλεί τον παγκόσμιο Νότο και η άνοδος των επιτοκίων αυξάνει το βάρος του χρέους των φτωχότερων χωρών. Η Ευρώπη πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα τη νότια γειτονιά της και τη Μεσόγειο, ως πεδίο τεράστιων προκλήσεων και αποσταθεροποίησης, αλλά και ως περιοχή ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων διασύνδεσης και επωφελούς συνεργασίας.
Κυρίες και κύριοι,
“Αλλαγές παραδείγματος”, είναι ο εύστοχος κεντρικός τίτλος του φετινού Φόρουμ των Δελφών. Υποδεικνύει τις βαθιές μεταβολές που συντελούνται όχι μόνο στον κόσμο γύρω μας αλλά και στο πώς τον προσλαμβάνουμε, στις αντιλήψεις και τις κατεστημένες παραδοχές μας. Συνηθίσαμε στη μεταπολεμική εποχή μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αναπτύσσεται και ακμάζει στηριγμένη αποκλειστικά στην οικονομική αλληλεξάρτηση και στην ήπια ισχύ. Όμως αυτή η Ευρώπη δεν είναι πια δυνατή: η ήπια ισχύς χρειάζεται και την σκληρή ισχύ. Συνηθίσαμε στην μεταψυχροπολεμική εποχή τον κόσμο να διασυνδέεται μέσα από παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και ανεμπόδιστες ροές αγαθών, τεχνολογίας, κεφαλαίων. Όμως αυτός ο κόσμος στο απόγειο της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχει πια: οι ροές δεν είναι ανεμπόδιστες, η ασφάλεια των εφοδιαστικών αλυσίδων προηγείται της αποδοτικότητας, η προέλευση των εισαγωγών έχει σημασία, η διεθνής οικονομική αλληλεξάρτηση δεν είναι μόνο συνθήκη συνεργασίας και δύναμη ειρήνης αλλά μπορεί να μετατραπεί και στο ακριβώς αντίθετο, σε παράγοντα ευπάθειας και όπλο επιθετικό. Συνηθίσαμε τέλος την πορεία της ανθρωπότητας, μετά το 1945, μετά το 1989, να κατευθύνεται, παρά τα εμπόδια και τις οπισθοδρομήσεις, προς περισσότερη δημοκρατία και πιο ανοιχτές κοινωνίες. Όμως αυτή η εξελικτική καθολικότητα της προόδου δεν υπάρχει: o αριθμός των δημοκρατιών μειώνεται, ο κόσμος μας γίνεται λιγότερο ελεύθερος και λιγότερο δημοκρατικός, ακόμα και στο εσωτερικό της Δύσης. Αυτές είναι οι θεμελιώδεις μετατοπίσεις που αλλάζουν πρώτα τον πραγματικό κόσμο που μας περιβάλλει, κι έπειτα τα ίδια τα νοητικά πλαίσια, μέσα από τα οποία τον προσεγγίζουμε.
Στο εσωτερικό των κοινωνιών μας, η προστασία της δημοκρατίας είναι διαρκής άσκηση δημόσιας εγρήγορσης. Απέναντι σε οικονομικές κρίσεις που διευρύνουν τις ανισότητες, την ευαλωτότητα και την κοινωνική περιθωριοποίηση. Απέναντι στην δηλητηριώδη μισαλλοδοξία της δημαγωγίας των άκρων, που επιδιώκουν όχι να διορθώσουν και να ξαναχτίσουν, αλλά να ισοπεδώσουν και να γκρεμίσουν. Απέναντι στους ψευδοπροφήτες της παραπληροφόρησης και των fake news, που διαβρώνουν τα θεμέλια της αντικειμενικής πραγματικότητας και της ηθικής της επικοινωνίας στα οποία οικοδομείται η συλλογική συνύπαρξη. Η δημοκρατία δεν είναι πολίτευμα επανάπαυσης, είναι αγωνιστική συνθήκη με φρόνημα αυτοπροστασίας απέναντι στους εχθρούς της.
Η δημοκρατία αυτή απαιτεί την κοινωνική συνοχή. Κι αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο επιβάλλεται η συνέχιση της σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, για την αναχαίτιση των δυνάμεων του στασιμοπληθωρισμού που γεννά η διεθνής οικονομική και ενεργειακή αναταραχή. Προέχει συνεπώς, στη συγκυρία που διανύουμε, η ορθολογική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάπτυξης, με έμφαση στην πράσινη μετάβαση και στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, και εν τέλει στην εδραίωση ενός παραγωγικού προτύπου προσαρμοσμένου στις νέες προκλήσεις. Αυτό προϋποθέτει τη θωράκιση των δημόσιων υποδομών και την αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τον πολίτη, με άλλα λόγια τη μεταρρύθμιση του Κράτους στη βάση του. Όχι μόνον για να μη ξαναζήσουμε εθνικές τραγωδίες και καταστροφές που μας πληγώνουν όλους βαθιά, αλλά για να εναρμονίσουμε την πολιτική της καθημερινότητας με τα στοιχήματα της νέας εποχής, δημιουργώντας ένα δίκτυ ασφαλείας για τους πολλούς, ιδίως τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Κυρίες και κύριοι,
Ως μια χώρα με εμπεδωμένη συμμετοχή και αποδεδειγμένη δέσμευση στην Ενωμένη Ευρώπη και στη Δύση, η Ελλάδα ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση. Ως το ένατο παλαιότερο μέλος της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρωταγωνιστεί στην υποστήριξη της ενταξιακής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων και στην αναβάθμιση της πολιτικής και οικονομικής συνεργασίας όλων των χωρών της ανατολικής Μεσογείου και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ιδιαίτερα θα ήθελα να επισημάνω ότι η βελτίωση του κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου, φέρνει πιο κοντά τους δύο γειτονικούς λαούς και δημιουργεί ελπίδες για μια νέα, καλύτερη εποχή στις διμερείς σχέσεις.
Σε έναν κόσμο τεκτονικών αλλαγών, στον οποίο η πυκνότητα του χρόνου συχνά δοκιμάζει τις δυνατότητές μας να τις προβλέψουμε ή να τις κατανοήσουμε, η Ελλάδα καλείται να συντονιστεί και να αλλάξει και αυτή, προκειμένου να παραμείνει δύναμη ευρωπαϊκής σταθερότητας και συνέπειας στην περιοχή της.
Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας».