Δένδιας για Τουρκία: «Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι, όμως προσεκτικοί και όχι αφελείς-Αν συμβεί κάτι στην Κύπρο θα δηλητηριάσει και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις»
«Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι, όμως προσεκτικοί και όχι αφελείς» σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό «Σκάι» νωρίτερα σήμερα.
«Είναι λάθος η Ελλάδα να μην τείνει χείρα ανάλογη με αυτήν που αυτήν τη στιγμή τείνει η Τουρκία, θα ήταν εγκληματικό να το αγνοήσουμε», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών και σημείωσε πως είναι λίγες οι πιθανότητες να τα καταφέρουμε, αλλά είναι εθνική υποχρέωση να το επιχειρήσουμε.
«Από εκεί και πέρα, οποιοσδήποτε διεθνής παράγοντας θα πει “τι άλλο περιμένεις; Εσύ δεν ήθελες να μην σε απειλούν και να μην σε προκαλούν;”», πρόσθεσε.
«Τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Τουρκίας συγκλίνουν με τα συμφέροντα της Ελλάδας. Αν η ηγεσία πλέον έχει καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα θα ήταν θετικό», επεσήμανε ο κ. Δένδιας και συμπλήρωσε: «Πιστεύω ότι στην παρούσα συγκυρία είναι πιθανό και καθόλου βέβαιο να έχει δει η Τουρκία τα γεωπολιτικά της συμφέροντα με διαφορετικό μάτι. Εμείς έχουμε θέσει ως προϋπόθεση διαλόγου τα ήρεμα νερά, όχι απειλές. Αυτό συμβαίνει σήμερα. Οι βασικές μας γραμμές είναι σταθερές, Διεθνές Δίκαιο, Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτά δεν αλλάζουν».
«Όλα θα φανούν μετά τις εκλογές», υπογράμμισε τονίζοντας πως η Ελλάδα δεν αφίστανται των πάγιων θέσεών της στην εξωτερική πολιτική. Εμείς είχαμε θέσει, όπως υπενθύμισε, ως προϋπόθεση ήρεμα νερά, μη απειλές.
Ο κ. Δένδιας ανέφερε ότι «υπάρχει μία άτυπη κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών που μπορεί μετεκλογικά να οδηγήσει σε προσπάθεια επανέναρξης σοβαρού διαλόγου για να βρούμε λύση στη διαφορά μας».
Πριν τους σεισμούς, όπως σημείωσε, υπήρχε απλώς προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε ακραία ενδεχόμενα κατά την προεκλογική περίοδο, καθώς υπήρχε κίνδυνος ατυχήματος στην προεκλογική περίοδο, ο οποίος θα έμπαινε στο επίπεδο του δημοσίου διαλόγου και θα μπορούσε να οδηγήσει σε οτιδήποτε. Δεν υπήρχε κλίμα για σοβαρό διάλογο γιατί είχαμε θέσει ως όρο να σταματήσει η τουρκική προκλητικότητα.
Δεν σημαίνει, διευκρίνισε, ότι η Τουρκία υπέκυψε στον όρο μας, έδειξε μόνη της μετά τη συγκεκριμένη επίσκεψη μία πλήρη αλλαγή υποδείγματος.
Για την προσφυγή στη Χάγη, ο υπουργός Εξωτερικών σχολίασε ότι προϋποθέτει συνεννοήσεις και κατανοήσεις.
«Δεν έχω δει κάτι χειρότερο στη ζωή μου στην Αντιόχεια… Μετά την τραγική επίσκεψη είναι γεγονός ότι πράγματι άλλαξαν όλα, η Τουρκία όχι μόνο δεν παραβιάζει στο Αιγαίο ή δεν κάνει υπερπτήσεις, δεν έχει πτητική δραστηριότητα στο Αιγαίο», επεσήμανε για την περίοδο μετά τους σεισμούς.
Η απόφαση προέρχεται από την τουρκική κορυφή, σύμφωνα με τον κ. Δένδια, ο οποίος υπογράμμισε πως απέναντι σε αυτήν τη συμπεριφορά η Ελλάδα έχει υποχρέωση να δείξει ότι την αντιλαμβάνεται και ότι είναι και η ίδια έτοιμη να προσέλθει σε μία έντιμη συζήτηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε και στην προσωπική σχέση που έχει με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον οποίο γνωρίζει 17 χρόνια.
«Είχα και έχω πάντα την άνεση να τον καλέσω στο κινητό του», ανέφερε σημειώνοντας πως υπήρξε μία τεράστια δυσκολία τη στιγμή που ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, απαγόρευσε κάθε επαφή μετά την ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Κογκρέσο.
«Μου διέκοψε την πάγια αίσθηση που είχα ότι μπορώ με ένα τηλεφώνημα, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το τυχαίο», τόνισε χαρακτηριστικά.
– «Η Κύπρος δεν κείται μακράν»
Όσον αφορά την Κύπρο, ο κ. Δένδιας επεσήμανε ότι «θα ήταν ευχής έργον να μην υπάρξει κάποια συμπεριφορά από την τουρκική πλευρά στην Κύπρο που να αναιρεί το εξαιρετικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στα ελληνοτουρκικά». «Η Κύπρος δεν κείται μακράν, αν συμβεί κάτι στην Κύπρο είναι προφανές ότι θα δηλητηριάσει και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς σχετικά με τις επικείμενες τουρκικές εκλογές, απάντησε: «Η Ελλάδα, όπως και η Τουρκία φαντάζομαι, συζητά πάντα με τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Η Ελλάδα θα είναι έτοιμη να συζητήσει με την τουρκική πλευρά με όποια κυβέρνηση επιλέξει η τουρκική κοινωνία. Εμείς πιστεύουμε θα κερδίσουμε τις εκλογές, θα έχουμε κυβέρνηση με τον ίδιο πρωθυπουργό και με όποιον επιλέξει υπουργό Εξωτερικών θα έχει στόχο να συζητήσει με την τουρκική πλευρά».
Επίσης, ξεκαθάρισε ότι συζήτηση για τον ενεργειακό πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να γίνει ερήμην της Κύπρου.
Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως τη Μεγάλη Παρασκευή θα βρεθεί στην Ίμβρο. «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης πηγαίνει κάθε 10 χρόνια στην Ίμβρο. Θα ήθελα να είμαστε μαζί στον Επιτάφιο», υπογράμμισε.
Όπως σημείωσε, είναι άξια σπουδής η περίπτωση της Ίμβρου, ο ελληνισμός Ίμβρου, καθώς έχει διπλασιαστεί από 300 σε σχεδόν 600 άτομα, με σχεδόν 60 παιδιά στο σχολείο. «Πρέπει να ενθαρρύνουμε τον Πατριάρχη στο έργο του», τόνισε. «Είχαμε αμέριστη διευκόλυνση των τουρκικών Αρχών για να πάω. Η Τουρκία θέλησε να βοηθήσει, όχι να εμποδίσει το ταξίδι μου», διευκρίνισε.
Ακόμη, ο κ. Δένδιας είπε πως αύριο πρόκειται να επισκεφθεί την Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σάμεχ Σούκρι, προκειμένου να συζητήσουν για τη συνεργασία των δύο χωρών σε μία ευρύτερη σειρά θεμάτων.
Αναφερόμενος στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές, επεσήμανε: «Η άποψή μας δεν είναι η απλή αναλογική, προτιμάμε κυβερνήσεις αυτοδύναμες και προτείνουμε ως πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτή είναι η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας. Η πρότασή μας είναι συνολική».
Σχολιάζοντας την τροπολογία για τον αποκλεισμό του κόμματος Κασιδιάρη, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε πως θα ήθελε να υπάρχει «συλλογική απάντηση του ελληνικού πολιτικού συστήματος στην απειλή».
«Καταλαβαίνω ότι παραμονές εκλογών οτιδήποτε μπαίνει στην προκρούστεια κλίνη των κομμάτων της αντιπολίτευσης», σημείωσε και κατέληξε: «Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί το νεοναζιστικό ιδεολόγημα με κοινά μέσα».
Σημεία συνέντευξης, Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια στον τ/σ ΣΚΑΙ, στην εκπομπή «Σήμερα» (10.04.2023)
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εδώ είμαστε και καλωσορίζουμε τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κύριο Νίκο Δένδια. Καλώς ήρθατε κύριε Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα και στους δύο.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Χρόνια και ζαμάνια έχουμε να σας δούμε στο στούντιο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μερικά χρόνια ναι. Προσπαθούσα να θυμηθώ πόσα χρόνια έχω να βγω.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι τον προσανατολισμό.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αλλά, όσο να ‘ναι έρχονται εκλογές, είναι καλό μερικά πράγματα να λεχθούν.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλό είναι, ως Υπουργός Εξωτερικών που δεν είναι στα τηλεοπτικά στούντιο, αλλά είναι στις αποστολές του.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αναρωτιόμουν αλήθεια κύριε Υπουργέ, πριν μπούμε έτσι στα βαριά, πόσες μέρες το μήνα είστε εκτός Ελλάδας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Περίπου τέσσερις ημέρες την εβδομάδα.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Τέσσερις την εβδομάδα;
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα, επιστρέφετε Αθήνα μόνο για να αλλάξετε βαλίτσα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εντάξει και για να πάρω τις οδηγίες μου, να ενημερώσω.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Είναι και ο Μανώλης Κωστίδης κοντά μας και μαθαίνουμε Κύριε Υπουργέ ότι θα είστε και εσείς.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Καλημέρα, κύριε Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα, κύριε Κωστίδη.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Θα βρεθείτε έτσι και αλλιώς, πότε; Μ. Παρασκευή;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Κάπου θα βρεθούμε νομίζω.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έτσι ελπίζω.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Στην Ίμβρο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Στην Ίμβρο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, θα σας τα είπε ο κύριος Κωστίδης όμως, πηγαίνει κάθε 10 χρόνια στην Ίμβρο και θα ήθελα αυτή τη φορά να είμαστε μαζί στον Επιτάφιο.
Επίσης, η Ίμβρος είναι μια περίπτωση, « άξια σπουδής», διότι ο ελληνισμός της Ίμβρου ξέρετε έχει διπλασιαστεί. Δεν παρακολουθεί το ανάλογο της συρρίκνωσης στην Τουρκία.
Ήταν 300 άτομα. Αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν 600 άτομα. Υπάρχει ένα σχολείο με σχεδόν 60 παιδιά.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Έχει δουλέψει ο Πατριάρχης πολύ για αυτά εκεί.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει λοιπόν πολύ μεγάλη σημασία να το ενθαρρύνουμε και θα ήθελα να πω, γιατί θέλω να είμαι και σε αυτό απολύτως ειλικρινής, ότι είχαμε την αμέριστη διευκόλυνση των Τουρκικών αρχών για να πάω στην Ίμβρο. Την αμέριστη διευκόλυνση.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μεγαλύτερη από άλλες φορές;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν έχω πάει άλλη φορά στην Ίμβρο για να πω, για να έχω αναλογίες, όμως είδα πόσο συνολικά η Τουρκία θέλησε να βοηθήσει στο ταξίδι μου και όχι να εμποδίσει το ταξίδι μου.
Καταλαβαίνω ξέρετε, δεν είναι και δύσκολο.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μας βάζετε κατευθείαν στην άλλη σελίδα που λέμε κύριε Υπουργέ. Που έχει αλλάξει, συζητάγαμε με τον Μανώλη πριν για την Αντιόχεια. Είναι δυο μήνες μετά από αυτές τις καταστροφές εκεί.
Βρεθήκατε από την πρώτη στιγμή εκεί. Από τότε που άλλαξαν όλα για την Τουρκία και για το εσωτερικό της, αλλά απ’ ότι φαίνεται και για πολλές πτυχές της εξωτερικής πολιτικής. Τουλάχιστον δείχνει έτσι. Δεν ξέρουμε πόσο είναι, δεν ξέρουμε τι είναι αυτή η σελίδα.
Πάντως φαίνεται να γράφουμε κάτι καινούριο με την Τουρκία κύριε Υπουργέ έτσι;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι, επίσης όμως προσεκτικοί και όχι αφελείς. Το ίδιο ισχύει και για την Τουρκία. Η Τουρκία δεν είναι αφελής, προφανώς. Ούτε αφίσταται των μακροπρόθεσμων συμφερόντων της.
Όμως, διατηρώ την ελπίδα, όχι μόνο εξαιτίας της φυσικής καταστροφής και της δικής μας συμπεριφοράς, η οποία ούτως ή άλλως ούτε διεκδίκησε, ούτε διεκδικεί κανένα αντάλλαγμα.
Ξεχωρίζω απολύτως το ανθρωπιστικό από το γεωπολιτικό. Υποχρέωσή μας είναι να σταθούμε δίπλα στο συνάνθρωπο. Όμως, από εκεί και πέρα έχω πάντα την αίσθηση ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Τουρκίας συγκλίνουν με τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Ελλάδος.
Εάν τώρα η Τουρκική ηγεσία στην παρούσα συγκυρία έχει καταλήξει και η ίδια στο ίδιο συμπέρασμα, αυτό θα είναι απολύτως ενθαρρυντικό.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εσάς σας πείθει αυτή η στάση κύριε Υπουργέ; Έχετε πολύ μεγάλη εμπειρία, τους ξέρετε όλους πια, έχετε και φιλικές σχέσεις με πολλά στελέχη. Σας πείθει αυτή η στάση;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πιστεύω, κατ’ αρχάς ότι αυτό είναι το μακροπρόθεσμο συμφέρον της Τουρκίας. Πιστεύω ότι αυτό και όχι το προηγούμενο, εξυπηρετεί τα συμφέροντα της τουρκικής κοινωνίας, του τουρκικού κράτους.
Όλα από εκεί και πέρα θα φανούν. Πότε θα φανούν; Αμέσως μετά τις εκλογές των δύο χωρών. Εάν αυτό το κλίμα συνεχίσει και εμβαθυνθεί, τότε …
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Μπορώ να κάνω μία ερώτηση; Συγγνώμη, επειδή είμαι σε απόσταση σας διέκοψα, αλλά έχετε τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου μπροστά σας που πράγματι τα προηγούμενα χρόνια ναι μεν σας έλεγε συνέχεια, ο φίλος μου, ο φίλος μου ο Δένδιας, αλλά γνωρίζουμε το τι συνέβη και στην εξωτερική και στα αμυντική πολιτική της Τουρκίας και τις απειλές της.
Τώρα, σας λέει κάποια πράγματα. Τον πιστεύετε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ναι, ακριβώς αυτό μου ελέχθη πριν. Πιστεύω ότι στην παρούσα συγκυρία είναι πιθανόν, καθόλου βέβαιο, η Τουρκία να έχει δει τα γεωπολιτικά της συμφέροντα με ένα πιο καθαρό μάτι. Από εκεί και πέρα όμως όλα αυτά θα φανούν μετά τις εκλογές.
Η Ελλάδα δεν αφίσταται των παγίων θέσεων στην εξωτερική της πολιτική, εμείς πάντα είχαμε θέσει ως προϋπόθεση του διαλόγου τα ήρεμα νερά, τις μη απειλές, αυτό συμβαίνει σήμερα. Από την άλλη, οι βασικές μας γραμμές είναι γνωστές, το Διεθνές Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, δεν τις κρύψαμε ποτέ, δεν τις αλλάξαμε ποτέ.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Τι συζητάμε εμείς κύριε Υπουργέ; Ένα λεπτό γιατί εδώ ακούμε πληροφορίες, φήμες, έτσι ή αλλιώς ότι δεχόμαστε πίεση και εμείς και οι Τούρκοι από άλλες δυνάμεις τέλος πάντων να καθίσουμε σε ένα τραπέζι και να βρούμε κάποια λύση σε κάποια ζητήματα, να βάλει και η Ελλάδα λίγο νερό στο κρασί της, η Τουρκία τέλος πάντων να διαφοροποιήσει τη στάση της σε κάποια ζητήματα. Τέτοιο θέμα υπάρχει; Δεχόμαστε όντως πιέσεις ή αν θέλουμε θα καθίσουμε στο τραπέζι;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Στη δική μου Υπουργία, γι’ αυτό μπορώ να μιλήσω, δεν υπήρξε τέτοιο φαινόμενο.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καμία πίεση;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν υπήρξε τέτοιο φαινόμενο και θα σας πω γιατί δεν υπήρξε τέτοιο φαινόμενο. Διότι ήταν τέτοια η μορφή και το λεκτικό της απειλής, που δεν μπορούσε κανείς να σου πει κάτι. Δε θέλω να τα θυμίσω γιατί θα επαναφέρω ένα κλίμα…
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μα είναι πολύ πρόσφατα, είναι πολύ νωπά, τα θυμόμαστε όλοι.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τα θυμόμαστε όλοι. Σε αυτό το πλαίσιο τι να έρθει να σου πει ο Αμερικανός ή τι να έρθει να σου πει ο Γερμανός ή τι να έρθει να σου πει ο Βρετανός;
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εδώ όμως ακριβώς επειδή είναι πολύ νωπά κύριε Υπουργέ αυξάνεται και η καχυποψία.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σωστά, σωστά.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δηλαδή η επιφυλακτικότητα. Γιατί μέχρι λίγο πριν το σεισμό, είχαμε τα βεληνεκή, τους χάρτες, το πολεμικό παιχνίδι, παίζανε πόλεμο κάθε μέρα, ο tyfun που θα ερχόταν στην Ελλάδα και αυτό μετά το σεισμό και την ακαριαία αντίδραση της Ελλάδας άλλαξε άρδην.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι γεγονός ότι μετά από αυτήν την επίσκεψη στην Αντιόχεια, την τραγική επίσκεψη, δεν έχω δει κάτι χειρότερο στη ζωή μου, οφείλω να σας πω, πράγματι άλλαξαν όλα. Η Τουρκία πλέον όχι μόνον δεν παραβιάζει στο Αιγαίο ή δεν κάνει υπερπτήσεις, δεν έχει πτητική δραστηριότητα.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σε ένδειξη καλής θέλησης;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προφανώς.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ή γιατί συνειδητοποίησε ότι όλο αυτό δεν οδηγεί πουθενά και άρα αποφάσισε να αλλάξει ρότα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ίσως και τα δύο. Ένα πράγμα είναι βέβαιον, ότι αυτό προέρχεται απολύτως από την τουρκική κορυφή, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να έχει ληφθεί αυτή η απόφαση σε οποιοδήποτε κατώτερο επίπεδο, καμία.
Από εκεί και πέρα, αν μου επιτρέπετε να πω, η Ελλάδα τι έχει υποχρέωση να κάνει; Έχει υποχρέωση απέναντι σε αυτή τη συμπεριφορά, να δείξει ότι την αντιλαμβάνεται και είναι και η ίδια έτοιμη να προσέλθει σε μία έντιμη συζήτηση.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σε ποια συζήτηση όμως; Ξέρετε γιατί σας το ρωτώ; Προχθές ο κύριος Kalin, για να πάρουμε ως μέτρο εν πάση περιπτώσει συζήτησης τον εξ απορρήτων του κυρίου Erdogan.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τον ξέρω τον κύριο Kalin.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι φυσικά. Πάμε σε έναν διμερή διάλογο, χωρίς την παρουσία τρίτων, Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ουάσιγκτων και τα λοιπά να συζητήσουμε και να δούμε πού μπορούμε να φτάσουμε.
Για ποιο πράγμα θα συζητήσουμε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπάρχουν πάγιες αρχές.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και είπε και κάτι ο κ. Kalin να συμπληρώσω σε αυτό, συγγνώμη κύριε Υπουργέ. Ότι είχε ξεκινήσει αυτή η συζήτηση από πριν. Αυτό το μορατόριουμ ας το πούμε. Όντως υπήρχε πριν τους σεισμούς; Υπήρχε πριν κάτι, ήταν η συνάντηση Kalin – Μπούρα; Ήταν κάτι άλλο; Είχατε συζητήσει εσείς;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι. Υπήρχε μια, ας την ονομάσουμε, προσπάθεια κάποιας δημιουργίας κατανοήσεων για το προεκλογικό διάστημα.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Για την περίοδο αυτή.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γιατί θυμάστε την τεράστια αγωνία, φαντάζομαι ανάλογη υπήρχε και από την Τουρκία. Τι θα γίνει στις εκλογές.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αν θα έχουμε πολεμικό επεισόδιο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Φανταστείτε, θυμάστε συζήτηση να μην υπάρχει υπηρεσιακός Υπουργός γιατί μπορεί να συμβεί κάτι. Τραγική συζήτηση στη βάση της. Αν την σκεφτεί κανείς.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ένα λεπτό. Εκείνη την περίοδο εμείς σοβαρά θεωρούσαμε ότι μπορεί να είχαμε ακόμα και πολεμικό επεισόδιο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα όταν υπήρχαν παραβιάσεις, υπερπτήσεις σωρηδόν κάθε μέρα, δεν υφίστατο ενδεχόμενο ενός ατυχήματος; όχι υπό την έννοια ότι η Τουρκία θα αποφάσιζε στα μέσα της προεκλογικής περιόδου να επιτεθεί στην Ελλάδα. Προς Θεού.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ως ατύχημα λέτε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αλλά ένα ατύχημα.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Το είχατε συζητήσει αυτό με τους Τούρκους;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προφανώς. Μέσα στην προεκλογική περίοδο, ένα ατύχημα, το οποίο δεν το καταλαβαίνουμε μάλιστα, μπαίνει στο επίπεδο του δημόσιου διαλόγου σε προεκλογική περίοδο, μπορεί να οδηγήσει σε οτιδήποτε.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εσείς κύριε Υπουργέ συμβάλατε σε αυτό το μορατόριουμ; Και με ποιον τρόπο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό. Κατ’ αρχήν, δεν θα το έλεγα μορατόριουμ. Γιατί μορατόριουμ έχει μια άλλη έννοια. Θα έλεγα ότι εδώ πλέον υπάρχει μία άτυπη κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία μπορεί μετά τις εκλογές να οδηγήσει σε μια προσπάθεια επανέναρξης ενός σοβαρού διαλόγου για να βρούμε λύση στη διαφορά μας.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Επομένως έγινε πριν τους σεισμούς αυτό και εξελίχθηκε μετά τους σεισμούς;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι. Παρότι δεν έχει έννοια να τα πολυψάχνουμε, πριν από τους σεισμούς υπήρχε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε απλώς τα ακραία ενδεχόμενα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Δεν υπήρχε κλίμα για να μιλάμε για ένα σοβαρό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τη διαφορά μας. Γιατί; Γιατί εμείς είχαμε θέσει έναν όρο. Το θυμάστε.
Ποιος ήταν ο όρος; Να σταματήσει η προκλητικότητα. Μετά, αυτό άλλαξε χωρίς να σημαίνει ότι η Τουρκία υπέκυψε στον όρο μας. Δεν λέω αυτό. Η Τουρκία μόνη της αμέσως μετά τη συγκεκριμένη επίσκεψη, έδειξε μια πλήρη αλλαγή παραδείγματος.
Από εκεί και πέρα η Ελλάδα …
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αυτό τι σημαίνει τώρα για εμάς, κύριε Υπουργέ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι απλό. Είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με τους πάγιους όρους.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Με ποιους όρους όμως. Γιατί εκεί όπως θα μας πει ο Μανώλης, εκεί είναι το casus belli, εκεί είναι η γαλάζια πατρίδα κάθε μέρα. Εμείς θα κάτσουμε στο τραπέζι με αυτά επάνω;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με συγχωρείτε. Η Ελλάδα προσέρχεται σε διάλογο με την πάγια αρχή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Διεθνές Δίκαιο, Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτό είναι.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ερώτηση. Υπάρχει περίπτωση όλη αυτή η αποκλιμάκωση της έντασης, οι κινήσεις καλής θέλησης, προσέγγισης και τα λοιπά να έχουν μια παγίδα από πίσω; Ποια δηλαδή; Να φτάσουμε σε ένα διάλογο, να μας βάλουν ή να επιχειρήσουν να βάλουν αυτά που έχουνε βάλει κατά καιρούς μέχρι πολύ πρόσφατα, εμείς να τα αρνηθούμε και να μας πούνε ότι εσείς προκαλείτε το ρήγμα, επιστρέφουμε στα παλιά.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, αυτό δεν υπάρχει πιθανότητα να γίνει, δηλαδή δεν υπάρχει πιθανότητα να χρεωθούμε ζημιά από κάτι τέτοιο, διότι από την αρχή, ξαναλέω, έχουμε ξεκαθαρίσει ποιές είναι οι παράμετροι με τις οποίες προσερχόμαστε. Άρα, λοιπόν δεν μπορεί κανείς να σου πει εκ των υστέρων ότι κοίτα να δεις εσύ φταις γι’ αυτό.
Και αν μου επιτρέψετε να σας αντιστρέψω το επιχείρημα. Θα ήταν εγκληματικό λάθος η Ελλάδα να μην τείνει χείρα ανάλογη της χείρας φιλίας, που αυτή τη στιγμή τείνει αυτή η Τουρκία.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αυτό σε τι επίπεδο το νοιώθετε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ δεν πιθανολογώ, δεν ξέρω τι θα γίνει, θέλετε να βάλω πιθανότητες; Λίγες βάζω να τα καταφέρουμε, αλλά είναι εθνική μας υποχρέωση να το επιχειρήσουμε και εγκληματικό να το αγνοήσουμε…
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί αυτή είναι η θέση μας.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ακριβώς και εγκληματικό να το αγνοήσουμε, διότι αν το αγνοήσουμε από κει και πέρα πραγματικά τότε ο οποιοσδήποτε διεθνής παράγων θα σου πει καλά τι άλλο περίμενες; Εσύ δεν μου έλεγες ότι θέλεις ένα διάστημα να μη σε προκαλούν, να μη σε απειλούν; Στο δίνουν κι εσύ αρνείσαι να συζητήσεις;
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι αλλά πώς θα γίνει, στην πράξη κύριε Υπουργέ αυτό θα γίνει σε τι επίπεδο; Θα γίνει σε επίπεδο ΜΟΕ; Θα γίνει σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών μετά τις εκλογές αν είστε εσείς Υπουργός πάλι αν κερδίσει η παράταξή σας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό θα το κρίνει τότε ο Πρωθυπουργός ποιος θα είναι, δε θα το κρίνω εγώ.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Όχι λέω σε ποιο επίπεδο θα γίνει ο διάλογος, πως το φαντάζεστε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχω μία σαφή αντίληψη στο τι θα μπορούσε να βελτιωθεί ως προς τον τρόπο, που τώρα γίνονται οι διερευνητικές. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί στις διερευνητικές έχουν γίνει 63 γύροι, 64 γύροι και δεν έχουν καταλήξει πουθενά.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι ακριβώς.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν πάμε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και στον 65ο εκεί θα λυθεί; Αλλά αυτό θα πρέπει να λεχθεί ως εισήγησή μου στον Πρωθυπουργό και αναλόγως ποιος θα είναι ο Υπουργός, που θα το χειριστεί μετά.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Επειδή έχετε πει κάτι το οποίο μας ακούστηκε πολύ-πολύ ενδιαφέρον και προφανώς κάτι εννοείτε πολύ περισσότερο από αυτό, ως επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, λέτε ότι έχετε στο μυαλό σας τα επόμενα βήματα ή την επόμενη ρότα που μπορεί να έχει όλη αυτή η διπλωματική προσπάθεια. Αυτό σημαίνει ότι στο δικό σας το μυαλό, μετά τις εκλογές θα πρέπει να αλλάξουμε πίστα, θα πρέπει να κάνουμε κάτι άλλο στην προσπάθεια..
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχω στο μυαλό μου κάποιες διαφοροποιήσεις της διαδικασίας, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν πιθανόν, αν και η Τουρκία θέλει, σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα στη διαφορά μας.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σε σχέση με αυτά που γίνονται τώρα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σε σχέση με αυτά που έγιναν τώρα.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Έλα Μανώλη.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Βασικά, δύο μικρά ερωτήματα. Το ένα είναι αυτό ισχύει με τη σημερινή τουρκική Κυβέρνηση που είπατε κύριε Δένδια, αν αλλάξει η κυβέρνηση θα ισχύουν αυτά από την τουρκική πλευρά αναρωτιέστε;
Και το δεύτερο είναι, επειδή ακούγονται πολλά για την Κύπρο και λόγω των δύο γύρων εκλογών που έχουμε εδώ μήπως για να προκαλέσει για να φέρει πιο κοντά τους εθνικιστές.. κάνει μια κίνηση σχετικά με την Κύπρο και θα ξέρετε το σενάριο που ακούγεται, εκεί δεν θα επηρεάσει αυτό τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα ξεκινήσω από το δεύτερο και θα πάω στο πρώτο. Θα ήταν ευχής έργο και το έχω διατυπώσει με κάθε τρόπο που μπορώ, να μην υπάρξει κάποια συμπεριφορά από την τουρκική πλευρά στην Κύπρο, η οποία να αναιρεί το εξαιρετικό κλίμα, το οποίο έχει δημιουργηθεί στα ελληνοτουρκικά.
Διότι κακά είναι τα ψέματα, μην γελιόμαστε, εγώ πάντα λέω η Κύπρος δεν κείται μακράν. Και εάν συμβεί κάτι στην Κύπρο, είναι προφανές ότι θα δηλητηριάσει και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Το δεύτερο θέμα είναι ότι η Ελλάδα, όπως και η Τουρκία φαντάζομαι, συζητά πάντα με τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Άρα λοιπόν η Ελλάδα θα είναι έτοιμη να συζητήσει με οποιαδήποτε κυβέρνηση κρίνει η τουρκική κοινωνία, ο τουρκικός λαός ότι την εκπροσωπεί.
Εμείς από την πλευρά μας πιστεύουμε ότι θα κερδίσουμε τις εκλογές, θα έχουμε μια νέα κυβέρνηση με τον ίδιο Πρωθυπουργό. Από εκεί και πέρα αυτή η κυβέρνηση με τον όποιο ο Πρωθυπουργός επιλέξει ως Υπουργό Εξωτερικών, θα είναι έτοιμη να συζητήσει με την τουρκική πλευρά.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εμάς ο στόχος μας, κύριε Υπουργέ, είναι οι απευθείας συνομιλίες; Γιατί μέχρι τώρα λέμε πάμε στη Χάγη, οι Τούρκοι δεν κάθονται λέμε πάμε Χάγη. Τι συζητάμε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Και η Χάγη όμως προϋποθέτει συνεννοήσεις και κατανοήσεις. Δηλαδή αύριο το πρωί δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, με το υπάρχον πλαίσιο δεν μπορούμε να πάμε στη Χάγη.
Υπάρχουν οι επιστολές μας, οι ορθές επιστολές μας, αναφέρομαι στην επιστολή Βενιζέλου, την τελευταία του 2015 η οποία είναι μια ορθή επιστολή.
Άρα λοιπόν στο υπάρχον πλαίσιο, πρέπει πάλι να έχουμε κατανοήσεις για να πάμε στη Χάγη. Το ίδιο ισχύει με την Αλβανία, έτσι;
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Το ίδιο ισχύει με το casus belli κύριε Υπουργέ πάνω από το κεφάλι μας; Το έχουμε αυτό από το 1995 παντρευτεί, είναι ένα θέμα που δημιουργεί προβλήματα στην Ελλάδα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν θέσαμε, δεν έθεσε καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα την προκαταβολική άρση του casus belli ως όρο. Από εκεί και πέρα όμως, η συμπεριφορά που δείχνει ότι ίσως το casus belli είναι μια παρελθούσα πρακτική, την οποία η Τουρκία δεν τη φέρνει μπροστά μας κατ’ ανάγκη σήμερα, αυτό έχει τεθεί σαν απαραίτητη προϋπόθεση και σήμερα νομίζω εκπληρώνεται.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Πρόσφατα την επανέφερε, το επαναδιατύπωσε με αφορμή την επέκταση ή μη των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προ της ύφεσης. Μα με συγχωρείτε, εγώ επί τρία χρόνια εξηγώ παντού ότι αυτό είναι κάτι το απαράδεκτο. Και πρώτα από όλα, το εξηγώ στην ίδια την Τουρκία και το είπα μέσα στην Τουρκία. Δεν κρυβόμαστε. Και η Τουρκία καταλαβαίνει τι της λέμε.
Άρα λοιπόν, η διατύπωση το 1995, που θα αξίζει κάποια στιγμή να τη διαβάσετε και ολόκληρη, δηλαδή την απόφαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, είναι ας πούμε χαρακτηριστικό διότι έχει αίσθηση ενοχής η τουρκική εθνοσυνέλευση κατά την ταπεινή μου γνώμη όταν το διατυπώνει, στο τέλος γράφει με «πνεύμα φιλίας». Δηλαδή υπάρχει θέμα μέσα στην ίδια την παράγραφο, υπάρχει η εγγενής αντίφαση.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Κύριε Υπουργέ, είπατε πριν, είπαμε και το συζητάμε όλα αυτά τα χρόνια για το θέμα των χωρικών υδάτων. Η Ελλάδα διατηρεί αυτό το δικαίωμα, το ξέρουμε και λέει παντού ότι όταν θέλει θα το χρησιμοποιήσει.
Αυτό για την Ελλάδα είναι δεδομένο; Είναι 12 μίλια ή μέχρι τα 12 μίλια; Γιατί ακούμε και τέτοιες απόψεις.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, το μέχρι τα 12 μίλια δεν είναι ελληνική θέση, είναι ακριβώς η διατύπωση της UNCLOS. Η UNCLOS λέει μέχρι τα 12 μίλια. Αυτό λέει.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η αποκλιμάκωση της έντασης και η διαφαινόμενη προσέγγιση, να το πούμε έτσι, μας δεσμεύει ως προς το χρόνο της απόφασης; Δηλαδή μπορεί όλο αυτό να μας κάνει να παγώσουμε την ενδεχόμενη σκέψη μας, να προχωρήσουμε σε επέκταση όπως οφείλουμε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Νομίζω ότι η επέκταση είναι μονομερές δικαίωμα της Ελλάδος και έχουμε πει ότι θα το εξασκήσει όταν αυτό είναι το εθνικό συμφέρον. Και αυτή η διατύπωση, που είναι η διατύπωση της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, είναι η ίδια διατύπωση διαχρονικά όλων των ελληνικών κυβερνήσεων.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Στα εσωτερικά. Επειδή, κύριε Υπουργέ, εσείς αντιμετωπίσατε την εξωτερική πολιτική και την αμυντική τα τελευταία χρόνια που έλεγε: «και μια νύχτα ξαφνικά θα έρθουμε στα νησιά». Και μάλιστα με τον πιο επίσημο τρόπο, από την κορυφή.
Σήμερα, οι κάτοικοι των νησιών να κοιμούνται ήσυχοι; Έχει αλλάξει αυτή η πολιτική της Τουρκίας πιστεύετε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Νομίζω, κοιτάξτε, πάλι δεν έχει έννοια να μιλήσω για πάγιες κατευθύνσεις. Όμως, στην παρούσα χρονική συγκυρία και με στενό χρονικό ορίζοντα, μέχρι τις εκλογές, νομίζω ότι παρέλκει πραγματικά ακόμα και να το συζητήσουμε.
Είναι τέτοια η τουρκική συμπεριφορά, που καθιστά οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό, ως κάτι που να προέρχεται από ένα μακρύτερο? παρελθόν, από ό,τι πραγματικά προέρχεται.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Η αντιπολίτευση, η στάση της αντιπολίτευσης βοηθάει, κύριε Υπουργέ, στο έργο σας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Της ελληνικής;
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εδώ στην Ελλάδα εννοώ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ένα πράγμα για το οποίο είμαι υπερήφανος ως Υπουργός της Κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι το εξής: καταφέραμε αυτά τα χρόνια σε ένα μεγάλο βαθμό η εξωτερική πολιτική να είναι εκτός της τοξικότητας του πολιτικού διαλόγου.
Και αυτό είναι σημαντικό διότι στην Ελλάδα λέω πάντα διχαζόμαστε για θέματα εξωτερικής πολιτικής, από την Επανάσταση του 1821. Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο το 1826 να την καίει και εμείς να έχουμε εμφύλιο πόλεμο 50 χιλιόμετρα μακριά, αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό κόμμα. 1914-1915, 1920-1922, 1944-1949, πάντα διχαζόμασταν για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Προδότες, μειοδότες, αυτά δεν έχουν ακουστεί αυτά τα τέσσερα χρόνια.
Και θα ήθελα να πιστώσω στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι δεν άφησε με τη συμπεριφορά της να υπάρχει τοξικό κλίμα στην εξωτερική πολιτική.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και στην αντιπολίτευση επομένως το πιστώνετε.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Προφανώς, διότι υπήρξε σε ένα μεγάλο βαθμό ανταπόκριση. Αυτό έχει να κάνει με την ενημέρωση, έχει να κάνει με τη συζήτηση, έχει να κάνει με τους συναδέλφους, που εκπροσωπούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε αυτές τις ενημερώσεις.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και με εσάς, σε τελική ανάλυση.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ εκτελώ αυτό που η κυβέρνηση μου λέει.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αύριο έχουμε μία σημαντική επίσκεψη στην Ελλάδα, κύριε Υπουργέ. Πρέπει να περιμένουμε κάτι; Εσείς έχετε δηλώσει ότι είναι και φίλος σας ο κύριος Shoukry ο Αιγύπτιος Υπουργός.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα είναι φίλος μου. Πολλούς φίλους έχω θα μου πείτε. Αλλά είναι σημαντικό, ξέρετε, να έχεις φίλους.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Και ο κύριος Cavusoglu είναι φίλος σας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Και ο Cavusoglu.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι φίλος σας ο κύριος Cavusoglu, με προσωπικές σχέσεις;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα, είναι φίλος μου o κύριος Cavusoglu, τον ξέρω 17 χρόνια. 17 χρόνια. Το έλεγα και στις πιο σκληρές στιγμές. Το έλεγε και ο ίδιος. Μου τα έσερνε μεν αλλά στο τέλος προσέθετε: Ο Δένδιας είναι φίλος.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Στις δύσκολες στιγμές, όταν κλείσατε την πόρτα, αν μπορείτε να το πείτε αυτό, είχατε την άνεση ή συζητήσατε σε εκείνο το επίπεδο που έλεγε, «θα κάνουμε πόλεμο»; Θα φτάσουμε εκεί;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είχα την άνεση και έχω την άνεση πάντα να τον καλέσω στο κινητό του. Η δύσκολη στιγμή ήταν όταν …
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Φτάσατε σε αυτό το σημείο να μιλήσετε οι δυο σας για το ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τον έχω καλέσει. Όχι, τώρα μη σας πω τι, αλλά υπήρχε μια..
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μιλάμε για αυτό που πέρασε τώρα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπήρξε μια τεράστια δυσκολία τη στιγμή που ο Πρόεδρος Erdogan..
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Ποια ήταν η δύσκολη στιγμή;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Απαγόρευσε κάθε επαφή.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Και δεν μιλάγατε ούτε μεταξύ σας;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εκεί ήταν δύσκολο. Θα σας πω κάποτε.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Κόπηκε και .. μεταξύ σας δηλαδή;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν ποτέ γράψω ένα βιβλίο, θα γράψω την ιστορία αυτής της μικρής περιόδου.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Φοβηθήκατε ότι μπορεί να πάμε σε κλιμάκωση.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μεταξύ σας σε τι επίπεδο μιλάτε; Δηλαδή, λέτε, Μεβλούτ; Νίκο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα έτσι. Πώς αλλιώς;
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όταν απαγόρευσε ο Erdogan κάθε επαφή, φοβηθήκατε ότι εκεί μπορεί να πάμε σε κλιμάκωση επικίνδυνη;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό από εκεί και πέρα είχε την εξής τραγικότητα. Αν συνέβαινε το παραμικρό, δεν υπήρχε κανένας να το αντιμετωπίσει.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δεν υπήρχε επαφή καθόλου ε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Το παραμικρό..
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό πότε ήτανε κύριε Υπουργέ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τώρα χρονικά, με συγχωρείτε, δεν μπορώ να σας το προσδιορίσω ακριβώς. Θυμάστε, όταν, όχι, μετά την ομιλία του Πρωθυπουργού στο Κογκρέσο… Τότε.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αυτό ήταν καταλυτικό κύριε Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό, εκεί, μου διέκοψε την πάγια αίσθηση που είχα, ότι μπορώ με ένα τηλεφώνημα, τουλάχιστον, να αντιμετωπίσουμε το τυχαίο.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Η Τουρκία κύριε Υπουργέ, επειδή είπατε τώρα και θυμηθήκαμε τα των Ηνωμένων Πολιτειών, τι βλέπετε εσείς να γίνεται με τα εξοπλιστικά. Έχουμε ένα μεγάλο θέμα εκεί με την Τουρκία και με τη στάση Μenendez, με τη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, με τα F-16, τα F-35, που πήγανε περίπατο έτσι και αλλιώς. Τι βλέπετε εσείς;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ο Γερουσιαστής Μenendez είναι φίλος της Ελλάδας, αλλά κυρίως ενδιαφέρεται και ορθώς για τα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτό είναι ένα θέμα μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Ελλάδα δεν έχει δημόσιο λόγο ως προς αυτό το θέμα και ορθώς δεν έχει. Απόψεις έχει. Εγώ λέω πάντα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ακολουθήσουν τα δικά τους συμφέροντα.
Ποια είναι τα δικά τους συμφέροντα; Είναι να μην υπάρχουν συγκρούσεις στην περιοχή και οι δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ να μην έχουν…
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Έχει εξαρχής ο Μenendez όμως τη γνώμη του τηv κρίση του, την έχει συνδέσει και με την απειλή σε βάρος της Ελλάδας. Αν λοιπόν μετά από αυτήν την …
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κάντε ένα βήμα πιο πάνω. Διότι προσλαμβάνει ότι η απειλή εις βάρος της Ελλάδος είναι απειλή των συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ορκιστεί ο Γερουσιαστής Μenendez. Όχι στο ελληνικό σύνταγμα και στην Ελληνική σημαία. Μην ξεγελιόμαστε για αυτό ξέρετε. Δεν χρειάζονται συναισθηματισμοί.
Ξαναλέω, είναι φίλος της Ελλάδας. Αλλά είναι πάνω από όλα Αμερικανός Γερουσιαστής.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Προστατεύει επομένως τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Μία κουβέντα για τον κύριο Shoukry δεν μας είπατε, αν πρέπει να περιμένουμε και κάτι ακόμα. Ποιο είναι το νόημα της επίσκεψης;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με τον κύριο Shoukry έχουμε, με την Αίγυπτο έχουμε, διότι ούτε αυτό το προσωποποιώ, διότι ο Πρωθυπουργός έχει μια πολύ καλή σχέση με τον Πρόεδρο Sisi.
Έχουμε καταφέρει να έχουμε μία σχέση στρατηγική. Είναι τεράστιο κεκτημένο αυτό για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Οι επαφές μας είναι διαρκείς, συνεχείς, άρα, θεωρώ ότι δεν περιμένω οτιδήποτε πάρα πολύ σημαντικό, αλλά μια συνέχεια της ταύτισης απόψεων σε μία ευρύτερη σειρά θεμάτων στην περιοχή μας.
Και ξαναλέω, το λέω αυτό διότι εμπίπτει στην προηγούμενη συζήτηση. Οι συνεννοήσεις και οι στρατηγικές σχέσεις της Ελλάδας δεν είναι σχέσεις εναντίον της Τουρκίας.
Είναι σχέσεις που δείχνουν στην Τουρκία τι σχέσεις θα μπορούσε να έχει μαζί μας, υπό καθεστώς ομαλοποίησης των σχέσεών μας.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μπορεί να κοπιάσει.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Βεβαίως. Παράδειγμα είναι, δεν είναι εχθρικός συνασπισμός.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα, το αίτημα της Τουρκίας προκειμένου να μπει στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής κι αν αυτό εξαρτά ή οδηγεί ή είναι πιλότος για την αποκλιμάκωση..
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Βεβαίως να μπει αλλά με συγχωρείτε, πρέπει να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία αλλιώς πώς θα αναγνώσουμε τον ενεργειακό χάρτη; Θα βγάλουμε την Κύπρο από τη μέση και θα πάμε σε ένα χάρτη που εκεί θα είναι θάλασσα;
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Τα συζητήσατε και στην τριμερή αυτά κύριε Υπουργέ προχθές με την Κύπρο και το Ισραήλ;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τα ενεργειακά ήταν τεράστιο κομμάτι της συζήτησής μας με τους συναδέλφους τον κύριο Κόμπο και τον κύριο Cohen.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Λοιπόν απελευθερώνουμε το Μανώλη να πούμε και δυο λόγια για τα εξοπλιστικά κύριε Υπουργέ.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Καλημέρα και δίνουμε ραντεβού στην Ίμβρο με τον κύριο Υπουργό.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τη Μεγάλη Παρασκευή κύριε Κωστίδη.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Καμιά λαμπάδα και κανένα τσουρέκι να μας φέρει θα λέγαμε αλλά εντάξει..
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι θα σας φέρω ό,τι θέλετε, με μεγάλη χαρά.
Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Θα φέρει, θα φέρει, θα στείλουμε εμείς Μανώλη μέσω του Υπουργού. Καλημέρα να είσαι καλά.
Μ. ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Να είστε καλά.