Η διεθνής πολιτική κρίση, με επίκεντρο την Ουκρανία, εξελίσσεται και σε οικονομική κρίση

Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ  ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.

O μεγάλος και ολέθριος Πελοποννησιακός Πόλεμος δεν άρχισε απευθείας μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας. Άρχισε από την Κέρκυρα, που ήταν σύμμαχος των Αθηναίων. Αργότερα, επεκτάθηκε σ’ ολόκληρο τον Ελληνικό κόσμο, μέχρι τη Μεγάλη Ελλάδα και τη Θράκη.

Η Ουκρανία είναι σήμερα το πεδίο που παίζει τον ρόλο της Κέρκυρας στον σημερινό παγκόσμιο ανταγωνισμό για την ηγεμονία. Ο Αμερικανός στρατηγιστής και σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Προέδρου Κάρτερ, Μπρεζίνσκι, στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Σκακιέρα», εκτιμούσε ήδη από τη δεκαετία του ’90 ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να «μετακομίσει» γεωπολιτικά στη Δύση, μέσα στην επόμενη δεκαπενταετία. Υπεστήριζε επίσης ότι η Ρωσία, χωρίς την Ουκρανία, δεν θα μπορούσε να διεκδικεί πλέον θέση υπερδυνάμεως, ισότιμης με εκείνης των ΗΠΑ, και ότι θα αποδεχόταν αναγκαστικά μια θέση περιφερειακής μόνο δυνάμεως.

Η «προφητεία» του Μπρεζίνσκι έγινε πραγματικότητα όταν, το 2014, η πορτοκαλί επανάσταση στην πλατεία Μεϊντάν του Κιέβου ανέτρεψε τον Πρόεδρο Γιαννουκόβιτς, που εθεωρείτο φιλορώσος. Ο τελευταίος, για να αντιμετωπίσει το εθνικιστικό αίσθημα, που τον κατηγορούσε ως άνθρωπο της Μόσχας, αποστασιοποιήθηκε από τους Ρώσους, γεγονός που επιτάχυνε την ανατροπή του.

Η Ρωσική πλευρά δεν είχε αντιληφθεί το στρατηγικό βάθος των όσων εξελίσσονταν στην πλατεία Μεϊντάν και τον βαθμό αναμείξεως των Δυτικών δυνάμεων, μ’ επικεφαλής τη Μ. Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Πολωνία. Οι τελευταίες είχαν αρχίσει ήδη από το 2014 τη στρατιωτική τους εμπλοκή στην Ουκρανία, με αξιοποίηση, κατά πρώτο λόγο, των έξαλλων εθνικιστών, πολιτικών α­πογόνων των συνεργατών των Ναζί στην Ουκρανία, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που είναι γνωστοί με το όνομα των ταγμάτων Αζόφ και του Δεξιού Τομέα. Οι Ουκρανοί αυτοί υπερεθνικιστές δεν έχουν κανένα πρόβλημα να κάνουν σημαία τους και να επιδεικνύουν τα σύμβολα των SS.

Οι παραστρατιωτικές αυτές ομάδες, φανατικές και ακραίες, έγιναν η αιχμή του δόρατος στο νέο καθεστώς, που διαδέχθηκε τον Γιαννουκόβιτς. Οι Ρώσοι αντέδρασαν σε περιορισμένη κλίμακα το 2014, με στόχο να περιφρουρήσουν τα ύψιστα στρατηγικά τους συμφέροντα στην Κριμαία και στο Ντονμπάς, με τις λιγότερες δυνατές ζημιές, που δεν θα υποθήκευαν οριστικά τις σχέσεις Ουκρανών και Ρώσων.
Η περιορισμένη αυτή επέμβα­ση των Ρώσων, που άφησε το φιλο-Δυτικό καθεστώς στη θέση του, έδωσε τη δυνατότητα και τον χρόνο στους Δυτικούς να παρέμβουν ουσιαστικά και να κάνουν πράξη την πρώτη φάση της οργανώσεως και του εξοπλισμού του Ουκρανικού στρατού και της κατασκευής οχυρωματικών έργων στο Ντονμπάς.

Η ποιοτική αναβάθμιση του Ουκρανικού στρατού φάνηκε κατά τη νέα στρατιωτική επέμβαση των Ρώσων, η οποία δεν κατόρθωσε να επιτύχει τους στόχους που είχε θέσει στην αρχή. Η παραπλάνηση, που είναι, δυστυχώς, βασικό στοιχείο σε κάθε πόλεμο, δεν απουσίασε, βεβαίως, και από το μέτωπο της Ουκρανίας. Σε πρώτη φάση, είχε μορφή διπλωματική. Οι Συμφωνίες του Μινσκ, που είχαν υπογραφεί μεταξύ Ρωσίας, Γαλλίας και Γερμανίας, καλλιέργησαν την εντύπωση στον Ρώσο ηγέτη Πούτιν ότι οι δύο μεγάλες αυτές Ευρωπαϊκές Δυνάμεις και πρωταγωνιστικά μέ­λη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως θα βοηθούσαν να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση στην Ουκρανία, με βάση την ουδετερότητα της μη ένταξής της στο ΝΑΤΟ και ορισμένες εδαφικές αναπροσαρμογές.

Όταν ρωτήθηκε, εκ των υστέρων, η πρώην Καγκελάριος Μέρκελ για τις Συμφωνίες του Μινσκ και το γεγονός ότι δεν τηρήθηκαν, δήλωσε ευθέως ότι ο στόχος ήταν να κερδηθεί χρόνος για την προετοιμασία της Ουκρανίας να αντιμετωπίσει μια νέα Ρωσική επίθεση.

Παρόμοια παραπλάνηση έγινε, αργότερα, και στο στρατιωτικό επίπεδο, με δήλωση των ΗΠΑ και άλλων Δυτικών χωρών ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επενέβαινε σε περίπτωση Ρωσικής επεμβάσεως. Επισήμως, το ΝΑΤΟ, πράγματι, δεν επενέβη. Προσφέρει όμως μαζική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην κυβέρνηση Ζελένσκι, η οποία μάλιστα κλιμακώνεται συνεχώς με την προσφορά ολοένα και πιο εξελιγμένων και βαρέων όπλων.

Μέρος μιας άλλης παραπλανήσεως είναι και ο ίδιος ο Ουκρανός Πρόεδρος Ζελένσκι, ο οποίος είχε προβληθεί ως φιλορώσος και ειρηνοποιός και είχε ψηφισθεί από τους Ρωσικούς πληθυσμούς της Ανατολικής Ουκρανίας.

Με τα δεδομένα αυτά, η σημερινή κατάσταση είναι σε πλήρες αδιέξοδο. Η άνευ όρων συμπαράταξη της Ευρώπης με την πολιτική των Αγγλοσαξώνων, Μ. Βρετανία – ΗΠΑ, η γεωπολιτική πτυχή της οποίας προεβλήθη με τη συμφωνία AUKUS, δεσμεύει και καθηλώνει τη Δύση σε μια αδιάλλακτη θέση. Αυτό παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία επαναθέτει σε πρώτη θέση το ΝΑΤΟ και τον Ατλαντισμό στην Ευρώπη και επαναφέρει δυναμικά τον Αμερικανικό γεωπολιτικό και στρατηγικό έλεγχο της Ευρώπης από τις ΗΠΑ.

Η κοινή Δυτική θέση δεν ομολογεί, βεβαίως, τον υποκείμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό για την ηγεμονία, ο οποίος εξελίσσεται σήμερα, με τεράστιες ανθρωποθυσίες, στην Ουκρανία, αλλά καταγγέλλει τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία είναι ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα.

Η Ρωσία προβάλλει για την Ουκρανία μια άλλη θεώρηση, μέσα από το πρίσμα της ιστορικής προοπτικής και των δημογραφικών και πολιτιστικών δεδομένων, που συνδέουν την Ουκρανία με τον Ρωσικό κόσμο, αλλά και μέσα από το πρίσμα γεωπολιτικών δυνάμεων, που συνδέονται με τη στρατηγική α­σφάλεια της ίδιας της Ρωσίας.

Γνωρίζουμε, βεβαίως, ιδιαίτερα εμείς οι Έλληνες, ότι ο εκχριστιανισμός των Ρώσων, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη διαμόρφωση της γλώσσας και της θρησκευτικής και πολιτιστικής τους ταυτότητας, έγινε στο Κίεβο, τον 10ο αιώνα. Το Κίεβο ήταν τότε η πρωτεύουσα του πρώτου Ρωσικού κράτους.

Προβάλλονται, βεβαίως, ισχυρισμοί για την παρουσία και τον ρόλο ευγενών και πολεμιστών από τις Σκανδιναβικές χώρες, ιδιαίτερα τη Σουηδία. Το γεγονός όμως αυτό δεν άλλαξε το πληθυσμιακό υπόστρωμα, που έδωσε την ιστορική ταυτότητα στην πόλη και στο κράτος του Κιέβου.

Δεν μπορεί επίσης να αμφισβητήσει κανείς την παρουσία συμπαγών Ρωσικών πληθυσμών, ιδιαίτερα στην Ανατολική Ουκρανία, όπως επίσης τη σημασία της Ουκρανίας στην πλάστιγγα των γεωπολιτικών και στρατηγικών ισορροπιών μεταξύ των υπερδυνάμεων.

Το θέμα της Ουκρανίας επιβάλλει, επομένως, πολύ σοβαρή και υπεύθυνη αντιμετώπιση από όλους τους πρωταγωνιστές, γιατί μπορεί να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για έναν πολύ μεγαλύτερο ακόμη πόλεμο, που έχει στο βάθος της προοπτικής του τον κίνδυνο προσφυγής σε πυρηνικά όπλα.

Η κατάρρευση τραπεζών στις ΗΠΑ σηματοδοτεί ήδη την εξέλιξη της διεθνούς πολιτικής κρίσεως, με αφορμή την Ουκρανία, σε οικονομική επίσης κρίση, που δεν είναι άσχετη με την πρώτη. Λίγο πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κανείς δεν ανάμενε την έκρηξή του. Ξέσπασε όμως, γιατί αυτοί που μπορούσαν να τον εμποδίσουν απέτυχαν να δράσουν εγκαίρως και αποφασιστικά.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: gr.hellomagazine.com