Θ. Φωτίου στο “Π”: Οι κατοικίες των πολιτών στον διπλό κίνδυνο των πλειστηριασμών και της στεγαστικής κρίσης
Της
ΘΕΑΝΩΣ ΦΩΤΙΟΥ
Βουλευτού Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ,
Αναπληρώτριας Τομεάρχου για την Κοινωνική Αλληλεγγύη
Μετά την πρωτοφανή ταχύτητα έκδοσης της απόφασης του Αρείου Πάγου, οι πλειστηριασμοί κατοικίας μπήκαν σε νέα φάση.
Επιταχύνονται οι πλειστηριασμοί 700.000 κατοικιών που αφορούν «κόκκινα» δάνεια τα οποία πουλήθηκαν από τις τράπεζες σε funds (υπολογίζονται σε 111 δισ.) χωρίς να απαιτείται υποχρεωτική διαπραγμάτευση μεταξύ funds και δανειοληπτών, όπως ίσχυε με τον νόμο του 2015 του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε και να υπάρχει απαγόρευση των πλειστηριασμών αν πρόκειται για πρώτη κατοικία, όπως την προστάτευε ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019. Αυτά κατήργησε από τον Οκτώβριο του 2020 ο πτωχευτικός νόμος του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος μάλιστα διεύρυνε την πιθανότητα να χάνει κανείς το σπίτι του για οφειλές στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία.
Σε όλη τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε προστασία της πρώτης κατοικίας. Ο «νόμος Σταθάκη» διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής του «νόμου Κατσέλη». Όσο κι αν επιχειρεί η κυβέρνηση της ΝΔ να προπαγανδίσει ότι επί ΣΥΡΙΖΑ έγιναν πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, ο ελληνικός λαός γνωρίζει καλά ότι αυτό δεν ισχύει. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, άλλωστε, δήλωνε στη Βουλή (30/4/2020) πως είχε προβλεφθεί η διατήρηση του πλαισίου προστασίας της πρώτης κατοικίας που υπήρχε επί ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019. Με τον δικό του πτωχευτικό νόμο καταργήθηκε η προστασία της πρώτης κατοικίας, που ορίζει ότι και φυσικά πρόσωπα μπορούν να χάσουν την κατοικία τους, όχι μόνο λόγω των «κόκκινων» στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων αλλά και για χρέη στην Εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία.
Μέσα στην τετραετία Μητσοτάκη δημιουργήθηκε μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων, ύψους 39 δισ., που βρίσκονται στις τράπεζες . Αυτή η πολύπλοκη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί δεν αντιμετωπίζεται πλέον με επιμέρους λύσεις. Απαιτεί κατάργηση του πτωχευτικού νόμου και αντικατάστασή του από ένα συνολικό πλαίσιο προστασίας των δανειοληπτών και όσων χρωστούν στο Δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία) αλλά και της πρώτης κατοικίας.
Αυτό το τεράστιο πρόβλημα είναι από τα μεγάλα διακυβεύματα των εκλογών. Ξέρουμε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα, αφού μεθόδευσε βήμα βήμα τη μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου του ελληνικού λαού διότι τα 4/5 κατά την Τράπεζα της Ελλάδος είναι η κατοικία. Γι’ αυτό η μόνη λύση είναι να ψηφίσει τώρα η Βουλή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την παύση των πλειστηριασμών και ο λαός με την ψήφο του να αποφασίσει πώς θα λυθεί το πρόβλημα.
Αν, όμως, οι πλειστηριασμοί και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η ορατή όψη του προβλήματος, υπάρχει και η αόρατη όψη του, που τροφοδοτεί την πρώτη και λέγεται στεγαστική κρίση.
Σε στεγαστική κρίση βρίσκεται ένα νοικοκυριό όταν ξοδεύει πάνω από το 40% των εισοδημάτων του σε ενοίκιο, δάνειο, ρεύμα, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση ή ψύξη.
Στην Ελλάδα, με το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης (74%), το παράδοξο είναι ότι κατά τη Eurostat το 32% των νοικοκυριών βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 10%. Το παράδοξο αυτό είναι ερμηνεύσιμο από τα πολύ χαμηλά εισοδήματα, την ανελέητη εξάπλωση του Airbnb και την έλλειψη οποιασδήποτε στεγαστικής πολιτικής στη χώρα.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει μια σειρά μέτρων για την αύξηση των εισοδημάτων και τη μείωση των δαπανών για την ενέργεια, την κίνηση και τα τρόφιμα και κυρίως για ένα ισχυρό δημόσιο και δωρεάν κοινωνικό κράτος πρόνοιας, με εξασφάλιση του κοινωνικού μισθού, δηλαδή των παροχών και των υπηρεσιών στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της ασφάλισης και της πρόνοιας, που αν δεν παρέχονται δωρεάν στον πολίτη πρέπει να τις πληρώνει από την τσέπη του.
Η στεγαστική κρίση, όμως, πλήττει κυρίως τους νέους, οι οποίοι είναι εγκλωβισμένοι στο παιδικό τους δωμάτιο και χρειάζονται ενίσχυση, ενώ απαιτούνται και μέτρα που θα βάλουν φρένο στη «φούσκα» των ακινήτων, δηλαδή υπερτιμημένες τιμές ενοικίων και αγοράς, που αυξήθηκαν κατά 32% μεσοσταθμικά σε μία διετία. Οι προτάσεις μας είναι συγκεκριμένες, κοστολογημένες και υλοποιήσιμες:
1.Έλεγχος και κανόνες για τη βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb: Δεν επιτρέπονται σε νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις) βραχυχρόνιες μισθώσεις. Επιτρέπονται σε φυσικά πρόσωπα για δυο τρία ακίνητα ανά ΑΦΜ ιδιοκτήτη ή / και διαχειριστή.
2.Αυξημένη επιδότηση ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια 24 – 44 ετών.
Επιδοτούνται 150.000 νοικοκυριά (400.000 μέλη) με διπλάσιο επίδομα από το σημερινό (από 70 σε 140 ευρώ τον μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και από 175 σε 350 ευρώ τον μήνα για ζευγάρι με δύο παιδιά).
3.Νέα κοινωνική στεγαστική πολιτική. Νέος νόμος-πλαίσιο για τη στέγη και κεντρική διοικητική δομή του κράτους (υφυπουργείο στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων) για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών στέγης.
4.Δημιουργία Τράπεζας Στέγης από:
α. Κενά, ανεκμετάλλευτα κτίρια του Δημοσίου, των δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού (σωματεία, ιδρύματα, κληροδοτήματα κ.λπ.). Προορίζονται για αγορά ή ενοικίαση.
β. Κενά, εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών σε διάφορους δήμους (κατοικίες ή άλλων χρήσεων, εφόσον μετατρέπονται εύκολα σε κατοικίες). Προορίζονται για αγορά ή ενοικίαση.
γ. Κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα διατεθούν στην Τράπεζα Στέγης προς ενοικίαση σε μειωμένες τιμές για 3, 5 ή 8 χρόνια, χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων με:
– φοροελαφρύνσεις,
– εξασφάλιση 12 ενοικίων τον χρόνο,
– ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό,
– ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη,
– ανακαίνιση και παράδοση σε καλή κατάσταση μετά τη λήξη της παραχώρησης.
5.Ειδικά μέτρα στην Τράπεζα Στέγης μέσω ψηφιακού συστήματος που λειτουργεί σε κάθε δήμο και στο κεντρικό κράτος και περιλαμβάνει: μητρώα κατοικιών, μητρώα δικαιούχων, online αντιστοίχιση δικαιούχων – κατοικιών.
6.Δέσμευση 6 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης για τη δημιουργία Προσιτής Οικονομικά Στέγης (ΠΟΣ) και κοινωνικής κατοικίας.
Μόνο με το ολοκληρωμένο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τόσο για τους πλειστηριασμούς όσο και για τη στεγαστική πολιτική μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η στεγαστική κρίση, που αποτελεί μια βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας.
