Σταϊκούρας: Νομοθετική πρωτοβουλία για τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού

Τη λήψη άμεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Μιχάλη Κατρίνη για το «διαρκώς αυξανόμενο ιδιωτικό χρέος».

Όπως είπε ο κ. Σταϊκούρας, «βελτιώνουμε το υφιστάμενο εργαλείο του εξωδικαστικού μηχανισμού μέσω άμεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας τις επόμενες λίγες εβδομάδες ώστε – μεταξύ άλλων – (α) να υποχρεώνουμε την αιτιολόγηση μη συναίνεσης στην πρόταση ρύθμισης, που παράγει ο αλγόριθμος, τόσο των χρηματοδοτικών φορέων όσο και του οφειλέτη, και να πραγματοποιείται δημόσια ανάρτηση αυτής στην πλατφόρμα, (β) να διευρύνουμε το πεδίο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού, για να μπορούν να εντάσσονται οφειλέτες και με μία μοναδική οφειλή, (γ) να εντάξουμε και νέες κατηγορίες οφειλών που μπορούν να ρυθμιστούν, όπως είναι οι οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση και (δ) να καταργήσουμε την ποινή προεξόφλησης οφειλών προς το δημόσιο αλλά και να μειώσουμε το επιτόκιο ρύθμισης αυτών».

Αναλυτικά ο υπουργός ανέφερε:

Κύριε Συνάδελφε,

Θα ξεκινήσω την τοποθέτησή μου από δύο επισημάνσεις τις οποίες έχω επαναλάβει πολλές φορές, από το βήμα της Βουλής.

Και θεωρώ ότι μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες επί αυτών.

1^η Επισήμανση: Το ιδιωτικό χρέος παραμένει, για περισσότερο από μία δεκαετία, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

2^η Επισήμανση: Σε περιόδους κρίσεων, όπως είναι οι διαδοχικές, πρωτόγνωρες εξωγενείς κρίσεις που διερχόμαστε την τελευταία τριετία, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος δημιουργίας νέου, πρόσθετου ιδιωτικού χρέους.

Το ζητούμενο όμως δεν είναι οι επισημάνσεις, αλλά οι πράξεις.

Τι έχουμε πράξει, διαχρονικά, διαδοχικές Κυβερνήσεις, ώστε να περιορίσουμε το πρόβλημα.

Γιατί το πρόβλημα προφανώς και δεν γεννήθηκε σήμερα.

Ενδεικτικά, υπενθυμίζω ότι το ύψος του ιδιωτικού χρέους που παραλάβαμε το 2019, από την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, υπερέβαινε τα 238 δισ. ευρώ.

Άρα, το πρόβλημα δημιουργήθηκε, σωρεύθηκε και διογκώθηκε τα προηγούμενα χρόνια και εξακολουθεί να είναι, και σήμερα, υπαρκτό.

Υπαρκτό, αλλά υπό έλεγχο και ορθή διαχείριση, καθώς αναλάβαμε στοχευμένες πρωτοβουλίες και αποτελεσματικές δράσεις για την αντιμετώπισή του, κάτι που προκύπτει από τα αποτελέσματα που θα σας παρουσιάσω.

1^ον. Υλοποιήσαμε ένα ευρύ πλέγμα μέτρων, συνολικού ύψους άνω των 55 δισ. ευρώ, προκειμένου να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, αποτρέποντας – στο μέτρο του εφικτού – τη διόγκωση του ιδιωτικού χρέους.

Να σημειώσω ενδεικτικά ότι μέσω των Προγραμμάτων «Γέφυρα» επιδοτήθηκαν, για πρώτη φορά, στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, τόσο εξυπηρετούμενα όσο και ρυθμισμένα «κόκκινα», κάτι που αποτέλεσε σοβαρό κίνητρο για ρυθμίσεις των επιλέξιμων δανείων και ενεργή στήριξη των δανειοληπτών.

2^ον. Νομοθετήσαμε και αξιοποιούμε σύγχρονα εργαλεία για την ορθή παρακολούθηση και διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, όπως είναι η ίδρυση του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων και η ίδρυση του Παρατηρητηρίου Πιστοληπτικής Επέκτασης.

3^ον. Τράπεζες και διαχειριστές απαιτήσεων ρυθμίζουν διμερώς μη-εξυπηρετούμενα δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου που δημοσίευσαν οι Εταιρίες Διαχείρισης Δανείων, στις 2 Φεβρουαρίου 2023, έχουν πραγματοποιηθεί ρυθμίσεις συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 590.000 δανειολήπτες.

Επίσης, έχουν επιστρέψει ρυθμισμένα δάνεια συνολικού ύψους άνω των 8 δισ. ευρώ στο τραπεζικό σύστημα, επαναφέροντας στην τραπεζική κανονικότητα πάνω από 115.000 δανειολήπτες.

4^ον. Υλοποιούμε τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, με βάση τον Νόμο 4738/2020, και παρακολουθούμε, δυναμικά, την πορεία εξέλιξής του.

Η πρόοδος που έχει συντελεστεί, είναι ιδιαίτερα σημαντική τους τελευταίους μήνες, καθιστώντας αυτό το εργαλείο το πιο επιτυχημένο των τελευταίων 12 ετών, μεταξύ αυτών που θέσπισαν διαδοχικές Κυβερνήσεις.

Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 3.320 οφειλέτες έχουν ρυθμίσει οφειλές προς το Δημόσιο και χρηματοδοτικούς φορείς, συνολικού ύψους 1,08 δισ. ευρώ.

Ενώ, το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση.

Συγκριτικά, στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 2.200 οφειλέτες ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.

Και δεν σταματάμε εδώ τη προσπάθεια.

Βελτιώνουμε το υφιστάμενο εργαλείο του εξωδικαστικού μηχανισμού, μέσω άμεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας, ώστε μεταξύ άλλων:

5^ον. Συμβάλλουμε ενεργά στην υλοποίηση σχεδίου στήριξης – από το χρηματοπιστωτικό σύστημα – ενήμερων ευάλωτων δανειοληπτών, για την επιδότηση της δόσης στεγαστικών δανείων ή/και δανείων μικρών επιχειρήσεων.

Το έντονο ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί από ευάλωτα νοικοκυριά κατά τις πρώτες ημέρες λειτουργίας της πλατφόρμας, επιβεβαιώνει και καταδεικνύει την αναγκαιότητα άμεσης ανάληψης αυτής της πρωτοβουλίας.

Μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου, είχαν μπει στην πλατφόρμα 22.909 αιτήσεις.

Εξ αυτών των αιτήσεων:

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ

Κύριε Συνάδελφε,

Ως αποτέλεσμα αυτών των πρωτοβουλιών της Κυβέρνησης:

1^ον. Το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος, ως ποσοστό του συνολικού ιδιωτικού χρέους, παρουσιάζει πτωτική τάση κατά την τελευταία τριετία, περίοδο κατά την οποία οι κίνδυνοι διόγκωσής του ήταν και παραμένουν αυξημένοι.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό του διαμορφώνεται στο 63,4% τον Σεπτέμβριο του 2022, από 68% το 2019 και 70% το 2018.

Συνεπώς, έχουμε αποφύγει τη δημιουργία μιας «νέας γενιάς κόκκινων δανείων» κατά τη τελευταία τριετία, παρά τις πρωτόγνωρες κρίσεις που έχουμε βιώσει.

2^ον. Το ελληνικό ιδιωτικό χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώνεται στο 120,7%.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, βρίσκεται σημαντικά πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι στο 134%.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η θέση ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η σταθερή αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας μας αποτελεί ταυτόχρονα και ανάχωμα στη διόγκωση του ληξιπρόθεσμου ιδιωτικού χρέους.

Και στο σημείο αυτό να σας θυμίσω το σχέδιο αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους που υλοποίησε η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Ο περίφημος Νόμος Κατσέλη.

Ένας νόμος ο οποίος, για πολλά έτη, καταστρατήγησε την κουλτούρα πληρωμών στη χώρα μας.

Ένας νόμος που αποτέλεσε το καταφύγιο στρατηγικών κακοπληρωτών.

Ένας νόμος που μετέθετε το πρόβλημα στις επόμενες γενεές.

Ένας νόμος, μέσω του οποίου, μεγάλο ποσοστό των υποθέσεων απορρίπτεται από τα δικαστήρια, αφήνοντας χιλιάδες δανειολήπτες με υπέρογκες αρρύθμιστες οφειλές, επιβαρυμένες και με τόκους υπερημερίας δεκαετίας.

Επιπρόσθετα, να σας θυμίσω, για ακόμη μια φορά, τι ισχύει με το καθεστώς προστασίας της 1ης κατοικίας.

Συγκεκριμένα, η προστασία της 1ης κατοικίας καταργήθηκε, οριζόντια, τον Φεβρουάριο του 2019.

Πρόγραμμα που αφορούσε περιορισμένη περίμετρο δανειοληπτών και παρουσίαζε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, καθώς δεν είχε υποβληθεί καμία αίτηση στην πλατφόρμα μέχρι και τον Ιούλιο του 2019, που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας.

Εν κατακλείδι, το Υπουργείο Οικονομικών, με αίσθημα ευθύνης, ορθολογισμού και συνέπειας, διαμορφώνει τις κατάλληλες οικονομικές συνθήκες ώστε να αντιμετωπίσει, αποτελεσματικά, το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους.

Εμείς αντιμετωπίζουμε με συνέπεια, μεθοδικότητα και υπευθυνότητα τα κρίσιμα ζητήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας.

Συμμεριζόμαστε τις ανάγκες και τις αγωνίες της κοινωνίας και χτίζουμε τις κατάλληλες βάσεις για να υπάρχουν οριστικές και βιώσιμες λύσεις.