Δημήτρης Κωνσταντόπουλος στο “Π”: Η περιπέτεια της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης
Του
ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας,
Υπεύθυνου Τομέα Πολιτισμού και Αθλητισμού ΠΑΣΟΚ–ΚΙΝΑΛ
Μέσα στα θέματα της συζήτησης των τελευταίων ημερών είναι το μεγάλο ζήτημα της διαβάθμισης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, που αφορά τους σπουδαστές και τους αποφοίτους σχολών παραστατικών τεχνών (θεάτρου, κινηματογράφου και χορού).
Στην παρ. 7 του άρθρου 16 περί Παιδείας, Τέχνης και Επιστημών ορίζεται ότι «η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από τον νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές».
Με βάση τον ν. 1158/1981, η ανώτερη καλλιτεχνική εκπαίδευση, που παρεχόταν στη χώρα από ανώτερες δημόσιες και ιδιωτικές σχολές, οριζόταν ότι ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με τον ίδιο νόμο οριζόταν ότι οι σχολές αυτές τελούσαν υπό την εποπτεία του τότε υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών και μάλιστα αναφέρονταν με βάση τα διάφορα τμήματα στα οποία διακρίνονταν (π.χ. δραματικής τέχνης, σκηνοθεσίας, χορού, κινηματογραφίας, ενδυματολογίας, οργάνωσης οαραγωγής κ.λπ.). Η λειτουργία των ανώτερων σχολών αυτών γινόταν υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού κατά την ίδρυση, την πρόσληψη καθηγητών, τις εισαγωγικές και προαγωγικές εξετάσεις, καθώς επίσης και την απονομή του σχετικού διπλώματος. Στο πλαίσιο αυτό, οι απόφοιτοι των σχολών αυτών μπορούσαν είτε να ασκήσουν την τέχνη στην οποία εκπαιδεύτηκαν είτε να τη διδάξουν. Τότε ήταν, επί υπουργίας Πολιτισμού Ανδριανόπουλου, που καταργήθηκε και η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού.
Το πρόβλημα ξεκίνησε το 2001, όταν, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής σύγκλισης, η ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης καταργήθηκε. Τότε, με τον ν. 2816/2001, τα ΤΕΙ που μέχρι τότε λειτουργούσαν ως σχολές ανώτερης εκπαίδευσης επανιδρύθηκαν και εντάχθηκαν στην ανώτατη εκπαίδευση. Ωστόσο, δεν τέθηκε ζήτημα για τις λοιπές σχολές της ανώτερης εκπαίδευσης. Όμως, το 2003, όταν και ολοκληρώθηκε η μετάβαση στο νέο καθεστώς, ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) σταμάτησε να χορηγεί την ισοτιμία στα διπλώματα των αποφοίτων των ανώτερων παραστατικών σχολών λόγω αδυναμίας αντιστοίχισης με βαθμίδα εκπαίδευσης. Η αδυναμία αυτή προκάλεσε μια ευρεία συσκότιση σε όλο το πλαίσιο του καθεστώτος και των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ανώτερων δημόσιων και ιδιωτικών καλλιτεχνικών σχολών.
Αυτό το θολό καθεστώς δημιούργησε πολλά προβλήματα στους αποφοίτους αυτών των σχολών, που δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν μεταπτυχιακές σπουδές, ούτε και να αποδείξουν την ανώτερη εκπαίδευσή τους, παρόλο που ο σχετικός νόμος δεν είχε καταργηθεί. Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έγινε το εξής παράδοξο. Ενώ η τότε υπουργός Πολιτισμού, η κ. Κονιόρδου με ΚΥΑ κατάφερε την αναγνώριση της ισοτιμίας από τον ΕΟΠΠΕΠ όλων όσοι αποφοίτησαν έως το 2003, ο τότε υπουργός Παιδείας κ. Γαβρόγλου διαμόρφωσε το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, χωρίς να μεριμνήσει για τη διαβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Η περιπέτεια αυτή καταλήγει στο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, με το οποίο συλλήβδην οι απόφοιτοι των σχολών της ανώτερης εκπαίδευσης του άρθρου 16 παρ. 7 του Συντάγματος και ειδικότερα οι απόφοιτοι των ανώτερων δημόσιων και ιδιωτικών καλλιτεχνικών σχολών υποβαθμίζονται σε όμοια προς τους αποφοίτους Μέσης – Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατάταξη.
Η τροπολογία, ωστόσο, που έφερε η κυβέρνηση, πιεσμένη από τις απεργιακές κινητοποιήσεις του καλλιτεχνικού κλάδου, δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικό, πέρα από τους ΟΤΑ, ιδίως ως προς το καλλιτεχνικό έργο και όχι για τη χρήση του διπλώματος (μισθολογική εξέλιξη, σταδιοδρομία σε μη καλλιτεχνικές θέσεις κ.λπ.). Παρά, λοιπόν, τις διαπιστώσεις ως προς την παθογένεια στη σύνδεση των ανώτερων δημόσιων και ιδιωτικών καλλιτεχνικών σχολών με το υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να διορθώσει τη βίαιη και ανήθικη ανατροπή του εκπαιδευτικού status χιλιάδων καλλιτεχνών.
Έχει ευθύνη η σημερινή κυβέρνηση, όσο κι αν προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη συζήτηση με τις εξαγγελίες για ίδρυση Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Σπουδών το 2025! Έχει ευθύνη διότι κατά την τελευταία 20ετία η Νέα Δημοκρατία ήταν 12 χρόνια στην κυβέρνηση, με δικούς της υπουργούς Παιδείας και Πολιτισμού. Παρ’ όλα αυτά, η καλλιτεχνική εκπαίδευση έμεινε αδιαβάθμητη. Ας αφήσουν λοιπόν τα μαθήματα και τις διαπιστώσεις! Το ερώτημα εδώ είναι εάν μπορούν άμεσα, και μάλιστα πριν από τη λήξη της θητείας της παρούσας Βουλής, να κάνουν κάτι ουσιαστικό για όλους αυτούς τους καλλιτέχνες.
Εμείς, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, με αίσθημα ευθύνης και αναγνώρισης της σπουδαίας προσφοράς των καλλιτεχνών στον σύγχρονο πολιτισμό, και ως παράταξη που ιστορικά έχει στηρίξει τον πολιτισμό, καταθέτουμε ένα σχέδιο προτάσεων και καλούμε όλους τους επαγγελματίες του πολιτισμού να καταθέσουν τις απόψεις τους, ώστε να σχεδιάσουμε μια πλήρη νομοθετική πρόταση για την αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και την κατοχύρωση των καλλιτεχνών.
