Το Φόρουμ του Νταβός, τα άλυτα διεθνή προβλήματα, ανταγωνισμοί, οικονομική κρίση, και διεθνείς διενέξεις

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Όπως κάθε χρόνο, η γραφική και μικρή σχετικά ελβετική πόλη Νταβός, γνωστό, πολυτελές τουριστικό κέ­ντρο για σκιέρ και άλλους επισκέπτες, υποδέχθηκε προ ημερών πολιτικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο, που συμμετείχαν στο ομώνυμο Φόρουμ, το οποίο ήδη συμπληρώνει μισό αιώνα λειτουργίας.

Όπως δηλώνει και η ίδια η λέξη –λατινικής προέλευσης, αντιγράφοντας την ελληνική λέξη «αγορά»–, πρόκειται για μια άτυπη διεθνή συνάντηση, κατά την οποία συζητούνται θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος, ανταλλάσσονται απόψεις, συμφωνούνται κοινές δράσεις, που αργότερα μπορεί να πάρουν και συμβατική μορφή. Ασφαλώς συζητούνται και θέματα πολιτικού ενδιαφέροντος, ενώ ανταλλάσσονται απόψεις, χωρίς όμως γραπτές δεσμεύσεις.

Το Φόρουμ του Νταβός δεν είναι διεθνές θεσμικό όργανο που λαμβάνει αποφάσεις οι οποίες είναι δεσμευτικές για τους συμμετέχοντες και τις χώρες που εκπροσωπούν ή τα νομικά πρόσωπα. Ανάλογα Φόρουμ, όπως του Νταβός, βρίθουν στον διεθνή χώρο. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η G20 (Ομάδα των 20 πλέον μεγάλων οικονομιών), η G8 (Ομάδα των πλέον ανεπτυγμένων οικονομιών) που μετά την αποχώρηση ή αποβολή της Ρωσίας αναφέρεται ως G7, η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ και η Ομάδα Μπλού­μπεργκ, που έχουν ως αντικείμενο την εξέταση διαφόρων θεμάτων (χρηματοπιστωτικών, δημοσιογραφικών, τηλεοπτικών και άλλων, παρόμοιας φύσης και περιεχομένου).

Το Φόρουμ του Νταβός, που διεξάγεται σε ετήσια βάση, απέκτησε ιδιαίτερη αξία και σημασία μετά την πτώση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, όπως και της παγκοσμιοποίησης, που επακολούθησε, με τα ερωτηματικά και τις αγωνίες που προέκυψαν για το πώς θα πορευόταν η διεθνής κοινότητα οικονομικά και κοινωνικά, όπως και από πλευράς ασφάλειας και σταθερότητας. Τα ερωτηματικά και οι αγωνίες αφορούσαν και την πορεία των σχέσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης και γενικότερα τις νέες διεθνείς ισορροπίες. Η πορεία των πραγμάτων επιβεβαίωσε τη βασιμότητα των ανησυχιών. Όντως, έκτοτε ο κόσμος βίωσε και εξακολουθεί να βιώνει τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση και στη συνέχεια την πανδημία του κορονοϊού. Στην οικονομική κρίση, η οποία, μεταξύ άλλων δεινών, όξυνε τις μεταναστευτικές ροές, προστέθηκε –από τον Φεβρουάριο 2022– και το Ουκρανικό, συνεπεία της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους.

Την οικονομική κρίση επέτεινε και ο υποβόσκων ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, ιδιαίτερα όσον αφορά τα προϊόντα νέας και υψηλής τεχνολογίας. Ιδιαίτερη δυσμενή επίδραση είχε η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης, μετά τον περιορισμό εισαγωγών από τη Ρωσία –ένα είδος εμπάργκο–, χωρίς να έχει εξασφαλισθεί η ασφαλής και αδιάκοπη προμήθεια από άλλες παραγωγές χώρες. Η άνοδος επέφερε και αυτόματη αύξηση των τιμών στα καταναλωτικά αγαθά, που επέδρασε δυσμενώς στο βιοτικό επίπεδο και στην καθημερινότητα των πολιτών.

Ο ρωσοουκρανικός πόλεμος συνιστά ένα από τους πλέον επικίνδυνους παράγοντες αποσταθεροποίησης για την Ευρώπη, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, πολλώ δε μάλλον όταν ο ρώσος Πρόεδρος απειλεί να κάνει χρήση του πυρηνικού οπλοστασίου, αν απειληθεί –όπως δηλώνει– η εδαφική ακεραιότητα και η ασφάλεια της χώρας του. Οι δυτικές χώρες, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, εξακολουθούν να παρέχουν πλήρη πολιτική υποστήριξη στην Ουκρανία και συγχρόνως την ενισχύουν με σύγχρονα οπλικά μέσα, γεγονός που κάνει πολλούς να διερωτώ­νται αν αυτή η συμπεριφορά συμβάλλει στην αναζήτηση της ειρήνης και αν θα εξαναγκασθεί η Ρωσία να υποχωρήσει και ποιες θα είναι οι πιθανές συνέπειες στο εσωτερικό της Ρωσίας. Μήπως επιδιώκεται η πλήρης απομόνωση της Ρωσίας από τη Δύση; Θα συνέφερε τον Δυτικό Κόσμο μια τέτοια εξέλιξη; Ένα ερώτημα που δεν έχει ακόμη συζητηθεί δημόσια.

Στο Φόρουμ του Νταβός έλαβε μέρος και ο πρωθυπουργός της Ελλάδος κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έκανε σχετικές παρεμβάσεις και είχε συναντήσεις με ξένους ομολόγους του και άλλους διεθνείς παράγο­ντες που συμμετείχαν στο Φόρουμ. Στις δημόσιες δηλώσεις του αναφέρθηκε και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ιδιαίτερα στις απειλές που εκτοξεύει, σχεδόν καθημερινά, ο τούρκος Πρόεδρος κατά της Ελλάδος. Τάχθηκε υπέρ των συνομιλιών με τη γείτονα χώρα, προς επίλυση των διαφορών που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες, επικαλούμενος και το προηγούμενο με την Ιταλία και την ανάλογη προοπτική με την Αλβανία. Τόνισε δε πως δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία, παρά τη μεγάλη ένταση που έχει δημιουργηθεί στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, με υπαιτιότητα της Ά­γκυρας. Στη γνωστή και επαναλαμβανόμενη απειλή του Ερντογάν με τη φράση «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ» απά­ντησε με νόημα λέγοντας ότι «μπορεί να ξυπνήσουν μια νύχτα και να προσγειωθούν στην πραγματικότητα». Δεν γνωρίζουμε από πού αντλεί την αισιοδοξία του για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων ο έλληνας πρωθυπουργός, ίσως από μηνύματα και διαβεβαιώσεις που λαμβάνει από ισχυρούς εταίρους και συμμάχους, που δεν εκφράζονται δημοσίως. Η μυστική διπλωματία δεν θα πεθάνει ποτέ!

Σε σχέση με τη ρητορική και τις απειλές του τούρκου Προέδρου κατά της Ελλάδος, οι δυτικοί εταίροι φαίνεται να αρχίζουν να αφυπνίζονται. Η γοητεία που ασκούσε, λόγω της αποφασιστικότητας και των διπλωματικών ελιγμών του, αρχίζει να ξεθωριάζει και τούτο όχι μόνο επειδή είναι αβέβαια η επανεκλογή του από τον τουρκικό λαό. Το άστρο του –για πολλούς πολιτικούς αναλυτές– άρχισε να δύει σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση. Κυρίως μετά από τρεις επιλογές του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Πρώτον, την εκβιαστική, έναντι των Δυτικών, επιλογή του να διαπραγματευθεί με τη Μόσχα την προμήθεια του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400, δεύτερον, τις συνεχιζόμενες απειλές κατά της Ελλάδος, που υπονομεύουν τη συνοχή της Νατοϊκής Συμμαχίας και, τρίτον, την απειλή και άσκηση βέτο κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Ισάξια της de facto αντιδυτικής συμπεριφοράς του καθεστώτος Ερντογάν και η επιδίωξη να εμφανισθεί ως υπερασπιστής και ηγέτης των χωρών που ασπάζονται το Ισλάμ, το οποίο ιστορικά εναντιώνεται στις δυτικές αντιλήψεις και αξίες.

Ο Ερντογάν αποδεικνύεται ότι αποτελεί τον αντίποδα της πολιτικής του Κεμάλ Ατατούρκ, που είχε ταχθεί υπέρ του δυτικού προσανατολισμού της Τουρκίας. Κατά τις συνομιλίες και τις συναντήσεις με τους δυτικούς εταίρους, η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να επισημαίνει ότι η Τουρκία του καθεστώτος Ερντογάν λειτουργεί και πολιτεύεται ενάντια στις αξίες και τις αρχές του Δυτικού Κόσμου.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: banks.com.gr