Πρόταση μομφής: Τι προβλέπει το Σύνταγμα και ο κανονισμός της Βουλής

Πρόταση δυσπιστίας ή πρόταση μομφής ονομάζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την καθαίρεση ενός ατόμου από θέση ευθύνης (κυβέρνηση, διευθυντικό στέλεχος κλπ.) που δεν θεωρείται πλέον κατάλληλο να κρατήσει αυτήν τη θέση επειδή είναι ανεπαρκής, δεν εκπληρώνει υποχρεώσεις του ή είναι επιζήμιο. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα, η πρόταση μομφής κατατίθεται για την καθαίρεση του αρχηγού του κράτους ή για την απομάκρυνση της κυβέρνησης και στη συνέχεια για προκήρυξη εκλογών.

Με αφορμη Πρόταση μομφής ή πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης κατέθεσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας με αφορμή την υπόθεση των παρακολουθήσεων, αναφέρουμε παρακάτω την διαδικασία που προβλέπει αναλυτικά το άρθρο 84 του Συντάγματος.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει, η Bουλή μπορεί με απόφασή της να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την Kυβέρνηση ή από μέλος της. Πρόταση δυσπιστίας μπορεί να υποβληθεί μόνο μετά την πάροδο εξαμήνου αφότου η Bουλή απέρριψε πρόταση δυσπιστίας.

H πρόταση δυσπιστίας πρέπει να είναι υπογραμμένη από το ένα έκτο τουλάχιστον των βουλευτών και να περιλαμβάνει σαφώς τα θέματα για τα οποία θα διεξαχθεί η συζήτηση.

Kατ’ εξαίρεση μπορεί να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας και πριν από την πάροδο εξαμήνου, αν είναι υπογραμμένη από την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

H συζήτηση για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας αρχίζει μετά δύο ημέρες από την υποβολή της σχετικής πρότασης, εκτός αν η Kυβέρνηση, σε περίπτωση πρότασης δυσπιστίας, ζητήσει να αρχίσει αμέσως η συζήτηση, η οποία δεν μπορεί να παραταθεί πέρα από τρεις ημέρες από την έναρξή της.

H ψηφοφορία για την πρόταση εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας διεξάγεται αμέσως μόλις τελειώσει η συζήτηση, μπορεί όμως να αναβληθεί για σαράντα οκτώ ώρες, αν το ζητήσει η Kυβέρνηση.

Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή, μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Kατά την ψηφοφορία για τις πιο πάνω προτάσεις ψηφίζουν οι Yπουργοί και Yφυπουργοί που είναι μέλη της Bουλής.

Ο κανονισμός της Βουλής (άρθρο 142) επισημαίνει πως η συζήτηση στην Ολομέλεια ολοκληρώνεται το αργότερο τη δωδεκάτη νυκτερινή της τρίτης ημέρας από την έναρξή της με ονομαστική ψηφοφορία.

Σύμφωνα, πάντα με το ίδιο άρθρο του κανονισμού της Βουλής, η συζήτηση επί της πρότασης δυσπιστίας ξεκινά με την ομιλία δύο τουλάχιστον βουλευτών από εκείνους που την υπέγραψαν. Παράλληλα, μέχρι το τέλος της ομιλίας των δύο βουλευτών, συντάσσεται ο πλήρης κατάλογος των ομιλητών που θα τοποθετηθούν ενώπιον της Ολομέλειας.

Προκειμένου να γίνει δεκτή η πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης εν συνόλω ή κατά κάποιου μέλους, θα πρέπει να έχει υπερψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές).