Οι επιστήμονες ερμηνεύουν τα πεταλοναμίδια
Η Εδιακρανική Περίοδος, περίπου 550 εκατομμύρια χρόνια πριν, ήταν μια περίοδος ακμής για τη ζωή στους ωκεανούς της Γης. Τα πεταλοναμίδια σε σχήμα φτερού ρουφούσαν θρεπτικά συστατικά από το νερό, η Kimberella, που έμοιαζε με γυμνοσάλιαγκα, βοσκούσε σε μικροβιακά χαλάκια και οι πρόγονοι των μεδουσών μόλις άρχιζαν να κάνουν κύματα.
Από την έκρηξη της Κάμβριας, πριν από 538,8 εκατ. χρόνια –μια εποχή κατά την οποία δημιουργήθηκαν πολλά από τα ζωικά είδη που γνωρίζουμε σήμερα–, πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις έχουν μειώσει τη βιοποικιλότητα όλων των πλασμάτων, μεγάλων και μικρών.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ βρήκαν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ένα από αυτά συνέβη νωρίτερα, περίπου 550 εκατ. χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια της Εδιακρανικής Περιόδου, σύμφωνα με το Science Alert.
Αν και οι ωκεανοί ήταν γεμάτοι με λίγα οικεία ζώα, όπως σφουγγάρια και μέδουσες, η περισσότερη ζωή από αυτήν την πρώιμη περίοδο θα μας φαινόταν τώρα ξένη.
Πολλά από τα ζώα είχαν μαλακό σώμα και άλλα είχαν σχήμα κοχυλιού.
Ο παλαιοβιολόγος Σκοτ Έβανς και οι συνεργάτες του συνέλεξαν δεδομένα για σπάνια απολιθώματα μαλακότερων ζωικών τύπων, που χρονολογούνται από την Εδιακρανική Περίοδο, από όλο τον κόσμο. Διαπίστωσαν ότι οι ξαφνικές αλλαγές στη βιοποικιλότητα, που είχαν ανιχνευθεί προηγουμένως, δεν ήταν απλές προκαταλήψεις δειγματοληψίας.
Επειδή τα μαλακότερα μέρη του σώματος δεν απολιθώνονται τόσο εύκολα όσο τα σκληρότερα, πιο μεταλλαγμένα μέρη της ανατομίας, οι ερευνητές υποψιάζονται συνήθως ότι η σχετική απουσία μαλακών ζώων στα τελευταία στάδια της Εδιακρανικής Περιόδου είναι απλώς αποτέλεσμα αποτυχιών συντήρησης.
Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι αυτή η μείωση μπορεί να ήταν το αποτέλεσμα κινητών ζώων που σκάβουν ή αφήνουν απολιθώματα, τα οποία άλλαξαν βαθιά το περιβάλλον και αντικατέστησαν σιγά σιγά τα ζώα που τρέφονταν με φιλτράρισμα.
Τα νέα στοιχεία υποδηλώνουν ότι δεν ήταν έτσι.
«Η μείωση της ποικιλομορφίας μεταξύ αυτών των συνόλων είναι ενδεικτική ενός γεγονότος εξαφάνισης, με το ποσοστό των χαμένων γενών να είναι συγκρίσιμο με αυτό που καταγράφηκε από τα θαλάσσια ασπόνδυλα κατά τις πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις», αναφέρουν ο Έβανς και οι συνεργάτες του.
Αλλά το παγκόσμιο αρχείο απολιθωμάτων δείχνει το αντίθετο. Η ομάδα διαπίστωσε ότι υπήρξε μια συνολική αύξηση της βιοποικιλότητας μεταξύ των πρώιμων και μεσαίων σταδίων της Εδιακρανικής Περιόδου, γνωστής ως Άβαλον (πριν από 575 – 560 εκατ. χρόνια), και της Λευκής Θάλασσας (560 έως 550 εκατ. χρόνια πριν).
«Βρίσκουμε σημαντικές διαφορές στον τρόπο σίτισης, τη συνήθεια ζωής, το οικολογικό επίπεδο και το μέγιστο σωματικό μέγεθος μεταξύ των συνόλων της εποχής του Άβαλον και Λευκής Θάλασσας», γράφει η ομάδα στην εργασία της.
Μεταξύ αυτών των δύο χρονικών περιόδων εμφανίστηκαν περισσότερα μικρότερα κινητά ζώα που τρέφονταν με τα μικροβιακά χαλάκια που κυριαρχούσαν στους πυθμένες της θάλασσας. Προηγουμένως πολλά από τα ζώα ήταν κολλημένα στη θέση τους (άμισχα) φίλτρα τροφοδοσίας.
Πολλά από τα ζώα της Λευκής Θάλασσας που επέζησαν από το γεγονός της εξαφάνισης και παρέμειναν στην περίοδο Νάμα ήταν μεγάλοι οργανισμοί που έμοιαζαν με το μέτωπο, με υψηλή αναλογία επιφάνειας προς όγκο.
Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι αυτά τα ζώα προσαρμόστηκαν για να αντιμετωπίσουν τη μείωση του οξυγόνου των ωκεανών.
«Με τη μεγιστοποίηση των σχετικών αναλογιών των κυττάρων σε άμεση επαφή με το θαλασσινό νερό, τα taxa (οι διάφορες βιολογικές μορφές που είναι πολύ παρόμοιες) μεγάλης επιφάνειας θα ήταν συγκριτικά καλύτερα προσαρμοσμένα για να επιβιώσουν σε περιβάλλοντα χαμηλού οξυγόνου», εξηγεί η ομάδα.
«Έτσι, τα δεδομένα μας υποστηρίζουν μια σύνδεση μεταξύ του βιοτικού κύκλου εργασιών της Εδιακρανικής Περιόδου και της περιβαλλοντικής αλλαγής, παρόμοια με άλλες, μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις στο γεωλογικό αρχείο», καταλήγει η ομάδα. Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε στο «PNAS».
