Ελ Νίνιο… Η δύσκολη επιστροφή το 2023
• Οι επιστήμονες λένε ότι το φαινόμενο σε συνδυασμό με την αυξανόμενη κλιματική κρίση είναι πιθανό να ωθήσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες «εκτός χάρτη»
Η επιστροφή του κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο εντός του 2023 θα προκαλέσει την αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών και ίσως έναν πρωτοφανή καύσωνα, προειδοποίησαν οι επιστήμονες.
Σ’υμφωνα με τον Guardian, οι πρώτες προβλέψεις δείχνουν ότι το Ελ Νίνιο θα επιστρέψει αργότερα το 2023, επιδεινώνοντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο και καθιστώντας «πολύ πιθανό» ότι ο κόσμος θα υπερβεί τον 1,5 Κελσίου. Η πιο καυτή χρονιά στην καταγεγραμμένη ιστορία, το 2016, οδήγησε ένα μεγάλο Ελ Νίνιο.
Είναι μέρος μιας φυσικής ταλάντωσης που προκαλείται από τις θερμοκρασίες των ωκεανών και τους ανέμους στον Ειρηνικό, η οποία εναλλάσσεται μεταξύ του Ελ Νίνιο, του ψυχρότερου αντίστοιχου La Niña και των ουδέτερων συνθηκών. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε δει μια ασυνήθιστη σειρά διαδοχικών γεγονότων La Niña.
Η φετινή χρονιά προβλέπεται ήδη να είναι θερμότερη από το 2022, το οποίο παγκόσμια σύνολα δεδομένων κατατάσσεται ως η πέμπτη ή έκτη θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί. Αλλά το Ελ Νίνιο εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα του βόρειου ημισφαιρίου και η θερμαντική του επίδραση χρειάζεται μήνες για να γίνει αισθητή, πράγμα που σημαίνει ότι το 2024 είναι πολύ πιο πιθανό να σημειώσει νέο παγκόσμιο ρεκόρ θερμοκρασίας.
Τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αυξήσει τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία κατά περίπου 1,2 C μέχρι σήμερα. Αυτό έχει ήδη οδηγήσει σε καταστροφικές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο, από τον καύσωνα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη έως τις καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν και τη Νιγηρία, που βλάπτουν εκατομμύρια ανθρώπους.
Πιθανότατα να έχουμε επιπλέον 1,5 C την επόμενη πενταετία!
«Είναι πολύ πιθανό το επόμενο μεγάλο Ελ Νίνιο να μας ανεβάσει πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου», δήλωσε ο καθηγητής Άνταμ Σκάιφ, επικεφαλής μακροπρόθεσμων προβλέψεων στο Μετεωρολογικό Γραφείο του Ηνωμένου Βασιλείου. «Η πιθανότητα να έχουμε το πρώτο έτος στους 1,5 C την επόμενη πενταετία είναι τώρα περίπου 50:50».
«Γνωρίζουμε ότι υπό την κλιματική αλλαγή, οι επιπτώσεις των γεγονότων Ελ Νίνιο θα γίνουν ισχυρότερες, και πρέπει να το προσθέσετε στις επιπτώσεις της ίδιας της κλιματικής αλλαγής, η οποία αυξάνεται συνεχώς», είπε. «Βάζετε αυτά τα δύο πράγματα μαζί και είναι πιθανό να δούμε πρωτοφανή καύσωνα κατά τη διάρκεια του επόμενου Ελ Νίνιο».
Οι κυμαινόμενες επιπτώσεις του κύκλου Ελ Νίνιο – Λα Νίνια μπορούν να παρατηρηθούν σε πολλές περιοχές του κόσμου, είπε ο Σκάιφ. «Η επιστήμη μπορεί τώρα να μας πει πότε αυτά τα πράγματα έρχονται μήνες μπροστά. Επομένως, πρέπει πραγματικά να το χρησιμοποιήσουμε και να είμαστε πιο προετοιμασμένοι, από την ετοιμότητα των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης μέχρι τις καλλιέργειες που θα φυτέψουμε».
Ο καθηγητής Τζέιμς Χάνσεν, στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη, και οι συνεργάτες του είπαν πρόσφατα: «Προτείνουμε ότι το 2024 είναι πιθανό να είναι εκτός χάρτη ως η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί. Είναι απίθανο το σημερινό La Niña να συνεχιστεί για τέταρτο χρόνο. Ακόμη και ένα μικρό μπουτς ενός Ελ Νίνιο θα είναι αρκετό για την παγκόσμια θερμοκρασία ρεκόρ». Η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Κίνα, η οποία μπλοκάρει τον ήλιο, αυξάνει επίσης τη θέρμανση, είπε.
Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε δει μια ασυνήθιστη σειρά διαδοχικών γεγονότων La Niña.
Τα αποτελέσματα της κλιματικής μοντελοποίησης που εκδόθηκαν στις αρχές Ιανουαρίου από το Γραφείο Μετεωρολογίας της Αυστραλίας έδειξαν ότι η χώρα θα μπορούσε να μετατραπεί από τρία χρόνια βροχοπτώσεων άνω του μέσου όρου σε μία από τις θερμότερες, ξηρότερες περιόδους Ελ Νίνιο στην ιστορία, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών καύσωνα, ξηρασιών και πυρκαγιών. Τον Δεκέμβριο, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ εκτίμησε τις πιθανότητες σχηματισμού Ελ Νίνιο έως τον Αύγουστο-Οκτώβριο ως 66%.
Η κλίμακα του πιθανού Ελ Νίνιο ήταν ακόμη ασαφής. Ο καθηγητής Andy Turner, στο Πανεπιστήμιο του Reading, δήλωσε: «Πολλά εποχιακά μοντέλα πρόβλεψης υποδηλώνουν την άφιξη μέτριων συνθηκών Ελ Νίνιο από το καλοκαίρι του 2023». Η εικόνα θα είναι πολύ πιο ξεκάθαρη μέχρι τον Ιούνιο, είπαν οι επιστήμονες.
Το φαινόμενο El Niño-La Niña είναι η μεγαλύτερη αιτία των ετήσιων διαφορών του καιρού σε πολλές περιοχές. Στα χρόνια της La Niña, οι άνεμοι του Ειρηνικού από Ανατολή προς Δύση είναι ισχυρότεροι, ωθώντας τα θερμά επιφανειακά ύδατα προς τα δυτικά και αντλώντας βαθύτερα, πιο δροσερά νερά στα ανατολικά. Τα γεγονότα του Ελ Νίνιο συμβαίνουν όταν οι αυτοί οι άνεμοι εξασθενούν, επιτρέποντας στα ζεστά νερά να εξαπλωθούν προς τα ανατολικά, πνίγοντας τα ψυχρότερα νερά και οδηγώντας σε αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Τα έθνη που συνορεύουν με τον δυτικό Ειρηνικό, συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας και της Αυστραλίας, αντιμετωπίζουν θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες. «Τείνεις να έχεις πολλές ξηρασίες, πολλές πυρκαγιές», είπε ο Scaife, αν και η Κίνα μπορεί να υποφέρει από πλημμύρες στη λεκάνη Yangtze μετά το μεγάλο Ελ Νίνιο.
Οι μουσώνες της Ινδίας και οι βροχές στη νότια Αφρική μπορούν επίσης να μειωθούν. Άλλες περιοχές, όπως η ανατολική Αφρική και οι νότιες ΗΠΑ, που και οι δύο έχουν υποστεί πρόσφατες ξηρασίες, μπορεί να έχουν περισσότερες βροχές και πλημμύρες. Στη Νότια Αμερική, οι νότιες περιοχές είναι πιο υγρές, αλλά ο Αμαζόνιος, που ήδη πλησιάζει σε ένα επικίνδυνο σημείο καμπής, είναι πιο ξηρός.
«Οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο θα μπορούσαν επίσης να γίνουν αισθητές μέχρι τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη του βόρειου ημισφαιρίου, με πιθανότητα πιο υγρές συνθηκες στην Ισπανία από το καλοκαίρι και μετά και ξηρότερες συνθήκες στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ τον επόμενο χειμώνα και την άνοιξη», είπε ο Andy Turner.
Ο Πάλμερ είπε ότι το μεγαλύτερο αναπάντητο ερώτημα ήταν εάν η κλιματική αλλαγή ευνόησε περισσότερα γεγονότα στο Ελ Νίνιο ή στη Λα Νίνια: «Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις χώρες που αναζητούν μακροπρόθεσμη προσαρμογή και θα χρειαστούν κλιματικά μοντέλα πολύ υψηλότερης ανάλυσης. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με μεγαλύτερους υπολογιστές».
Ο Πάλμερ και οι συνεργάτες του έχουν ζητήσει τη δημιουργία ενός διεθνούς κέντρου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για την κλιματική μοντελοποίηση, παρόμοιο με τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων που επιτρέπει στους διεθνείς φυσικούς σωματιδίων να κάνουν μαζί ό,τι κανένα έθνος δεν μπορεί να κάνει μόνο του.