Το κτίσμα, ιδιοκτησίας ΕΤΑΔ, ισοπεδώθηκε και τσιμεντώθηκε! – Έγινε… ταβέρνα το κτίριο του σμυριγλιού στη Νάξο

Το 1897, με τη χρεοκοπία της Ελλάδας, η σμύριδα (σμυρίγλι) τέθηκε υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) και 100 χρόνια μετά το ακίνητο στο οποίο γινόταν, μέχρι και το 1924, ο έλεγχος των ποσοτήτων του σημαντικού ορυκτού αυτού από την Υπηρεσία Σμύριδας μετατράπηκε σε ταβέρνα!

Το ακίνητο με κωδικό ΔΚ 98, ιδιοκτησίας της ΕΤΑΔ –διάδοχη κατάσταση της πρώην Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ)–, είναι έκτασης 3.000 τ.μ. Πρόκειται για ένα διώροφο, πέτρινο κτίσμα που αφέθηκε να καταστραφεί και βρίσκεται σε προνομιακό σημείο, μπροστά στη θάλασσα, στην παραλία Λυώνα της Νάξου. Το ακίνητο που είχε ερειπωθεί παραχωρήθηκε στις 25 Ιουλίου 2005 στην πρώην κοινότητα Κορώνου για «ναυταθλητική χρήση» σύμφωνα με το παραχωρητήριο που φέρει την υπογραφή του Γεώργιου Ξηραδάκη, τότε διευθύνοντος συμβούλου ΚΕΔ.

Αντί όμως να χρησιμοποιηθεί όπως όριζε το παραχωρητήριο, το κτίριο αφέθηκε στην τύχη του, κατέρρευσε και στη συνέχεια εξελίχθηκε σε αυλή που χρησιμοποιείται από γειτονική ταβέρνα. Πλέον αναγράφεται ως πλατεία στα έγγραφα της Κοινότητας Κορώνου και του Δήμου Νάξου, ενώ δεν είναι σαφής η καταγραφή του στα επίσημα τοπογραφικά της περιοχής.

Ο Λυώνας της Νάξου από τον 19ο έως και τις αρχές του 20ού αιώνα χρησιμοποιούνταν ως λιμάνι για τη μεταφορά της σμύριδας, που έφτανε με μουλάρια και γαϊδούρια από τα ορυχεία της Κορώνου, ύστερα από κοπιώδη προσπάθεια των σμυριδεργατών. Η σμύριδα στοιβαζόταν σε σωρούς και γινόταν η καταμέτρηση στο διώροφο κτίριο, φωτογραφίες του οποίου υπάρχουν σε γερμανικά αρχεία (http://arachne.uni-ko­eln.de/drupal/). Στη συνέχεια, με έναν μικρό σιδηρόδρομο που είχε τοποθετηθεί μέσα στη θάλασσα, μεταφερόταν στα πλοία τα οποία άφηναν το φορτίο της σμύριδας στις αποθήκες της Σύρου.

Η υπόθεση έχει απασχολήσει στο παρελθόν και τον Συνήγορο του Πολίτη, που ζήτησε τη συμμόρφωση της Κοινότητας Κορώνου με την απόφαση παραχώρησης από την ΚΕΔ, κάτι που δεν συνέβη. Αντιθέτως, η προβλεπόμενη κατασκευή εκθεσιακού πολιτιστικού χώρου δεν υλοποιήθηκε ποτέ και στη θέση του κτιρίου υπάρχει μια τσιμεντένια κατασκευή με σκάλα προς τη θάλασσα.

Παραμένει αδιευκρίνιστο εάν η ΕΤΑΔ ΑΕ, η οποία διαχειρίζεται τα έσοδα από την πώληση των ακινήτων που έχουν μπει στο Υπερταμείο, έχει προβεί σε έλεγχο για την κατάσταση του ακινήτου και αν στη συνέχεια θα προχωρήσει στις απαιτούμενες ενέργειες για την απομάκρυνση της τσιμεντένιας κατασκευής, των τραπεζοκαθισμάτων και στην αποκατάστασή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ενδιαφέρον από επενδυτές για την απόκτηση του κτιρίου, ώστε να συνδυαστεί με τα κλειστά, επί της ουσίας, ορυχεία της Νάξου, ως μια νέα, εναλλακτική τουριστική πρόταση.

Τα τελευταία χρόνια, πληθώρα επισκεπτών κάνει πεζοπορίες και μπαίνει μέσα στις εγκαταστάσεις των ορυχείων, βαθιά μέσα στο βουνό της περιοχής. Η επένδυση θα γίνει στο πλαίσιο του αναπτυξιακού νόμου, όμως προϋπόθεση είναι ο έλεγχος και η προστασία του συγκεκριμένου ακινήτου και οικοπέδου από την ΕΤΑΔ ΑΕ. Τοπικές, όμως, δυνάμεις προσπαθούν να μη γίνει κανένας έλεγχος νομιμότητας για το κτίριο.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ