Ήρα Ρόκου στο “Π”: Υποβαθμισμένοι καλλιτέχνες προς εκμετάλλευση
Της
ΗΡΑΣ ΡΟΚΟΥ
Ηθοποιού, Στελέχους του ΚΚΕ,
Μέλους του ΔΣ του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών
Με αφορμή το ΠΔ 85/2022 που εξέδωσε η κυβέρνηση, επανήλθε στην επιφάνεια, με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, το ζήτημα των καλλιτεχνικών σπουδών, που ουδέποτε έπαψε να απασχολεί τους εργαζόμενους καλλιτέχνες, τα σωματεία τους, τους σπουδαστές και τους συλλόγους τους.
Η απαράδεκτη εξίσωση των πτυχίων μας –που αποκτήθηκαν με κοπιαστικές σπουδές, αφοσίωση και μελέτη χρόνων– με το απολυτήριο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως είναι φυσικό, εξόργισε τον καλλιτεχνικό κόσμο. Οργανώθηκαν συνελεύσεις και συζητήσεις σε κάθε χώρο και στη μαζική παν-καλλιτεχνική κινητοποίηση την περασμένη Τετάρτη φέραμε πάλι στο προσκήνιο το αίτημα για ανώτατης βαθμίδας καλλιτεχνική εκπαίδευση. Είναι φανερό ότι οι κινητοποιήσεις μας θα ενταθούν το επόμενο διάστημα, αφού στην πρόσφατη συνάντηση με εκπροσώπους από τα τρία συναρμόδια υπουργεία καμία δέσμευση δεν υπήρξε από την πλευρά της κυβέρνησης ότι θα καταργηθεί το απαράδεκτο Προεδρικό Διάταγμα και θα ικανοποιηθούν τα αιτήματα του κλάδου.
Το ζήτημα παραμένει άλυτο εδώ και χρόνια από όλες τις κυβερνήσεις. Μέχρι το 2003 οι καλλιτεχνικές σπουδές, μαζί με τα ΤΕΙ, θεωρούνταν ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης. Από το 2003, με την ενσωμάτωση των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι σπουδές μας έχασαν τον «ανώτερο» τίτλο τους, καθώς η ίδια η βαθμίδα καταργήθηκε. Με βάση την κατηγοριοποίηση που γίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι τίτλοι σπουδών αντιστοιχούν σε κάποια επίπεδα. Για παράδειγμα, το επίπεδο 5 αντιστοιχεί στον απόφοιτο του ΙΕΚ, το 6 στον απόφοιτο πανεπιστημίου κ.ο.κ. Έτσι, έπρεπε να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στην εκπαίδευση, εξ ου και τα ΤΕΙ έγιναν ΑΤΕΙ, με κάποιες αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών.
Η δική μας η εκπαίδευση όμως έμεινε ξεκρέμαστη, «αδιαβάθμητη». Δεν εντάχθηκε σε αυτές τις ρυθμίσεις, με το επιχείρημα ότι είναι κατά κύριο λόγο ιδιωτική. Το ερώτημα είναι, όμως, γιατί να παραμένει ιδιωτική; Γιατί οι υποψήφιοι μουσικοί, ηθοποιοί, χορευτές, σκηνοθέτες και οι οικογένειές τους να πληρώνουν δυσβάστακτα δίδακτρα για να αποκτήσουν μετά από πολλά χρόνια ένα πτυχίο με αμφίβολο αντίκρισμα στην αγορά εργασίας;
Από το 2003 οι υπουργοί κάθε κυβέρνησης αναμασούν την πρόθεσή τους να διαβαθμιστούν οι σχολές αυτές στο επίπεδο 5, για την ακρίβεια να υποβαθμιστούν οι σπουδές μας στο επίπεδο των ΙΕΚ. Άλλωστε, και προχτές το ίδιο πάλι ειπώθηκε ουσιαστικά, ότι «δεν άλλαξε τίποτα, οι τίτλοι των καλλιτεχνικών σχολών θεωρούνται πως είναι στο επίπεδο 5 των ΙΕΚ. Με το συγκεκριμένο ΠΔ, που τους κατατάσσει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, η κυβέρνηση επιθυμεί απλά να επιλύσει το μισθολογικό πρόβλημα». Με άλλα λόγια, ενώ μέχρι σήμερα οι μισθοί όσων προσλαμβάνονται στο Δημόσιο αντιστοιχούν σε αυτούς της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, από δω και στο εξής θα αντιστοιχούν σε αυτούς του λυκείου!
Το βασικό αίτημα που έχουμε εδώ και χρόνια για καλλιτεχνική εκπαίδευση που να ξεκινάει από τα πρώτα σχολικά χρόνια, με παράλληλη αναβάθμιση της αισθητικής αγωγής στα σχολεία, και να φτάνει μέχρι και την πανεπιστημιακή βαθμίδα, προσκρούει στο ότι οι κυβερνήσεις επιδιώκουν να εξυπηρετούν τα οικονομικά συμφέροντα του ιδιωτικού κεφαλαίου για φτηνό καλλιτεχνικό δυναμικό, χωρίς δικαιώματα και εργασιακές απαιτήσεις. Επιπρόσθετα, εδώ και χρόνια, οι κυβερνήσεις υποβιβάζουν διαδοχικά την καλλιτεχνική εκπαίδευση, αφαιρώντας μαθήματα από τις σχολικές τάξεις. Εντείνουν έτσι το πρόβλημα της ανεργίας των καλλιτεχνών, κυρίως όμως αφήνουν ένα μεγάλο κενό στη γενική μόρφωση των μαθητών και στις ανάγκες τους για καλλιτεχνική εκπαίδευση.
Το γεγονός ότι υπάρχουν ιστορικές σχολές στις οποίες έχουν διδάξει και διδάσκουν αξιόλογοι καλλιτέχνες, με χρόνια εμπειρίας και αγάπη για την τέχνη, δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα ολοκληρωμένο, επιστημονικά καταρτισμένο πρόγραμμα σπουδών. Αντίθετα, όλο αυτό το καλλιτεχνικό δυναμικό χρειάζεται να αξιοποιηθεί ενταγμένο σε ένα πλαίσιο ανώτατης δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης τέτοιο, που να παράγει ολοκληρωμένους καλλιτέχνες, τόσο με θεωρητική όσο και με πρακτική τεχνική γνώση, με γνώση της επιστήμης της Αισθητικής, με γνώση όλων των τελευταίων εξελίξεων στον χώρο των τεχνών. Γι’ αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχθούμε τη διαβάθμιση των σχολών μας στο επίπεδο των ΙΕΚ.
Η εξέλιξη της τέχνης και η ανάπτυξη των αναγκών της κοινωνίας και των καλλιτεχνών καθιστούν υπερώριμη και επιτακτική απαίτηση τη συγκρότηση δημόσιου και δωρεάν συστήματος καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, που να καταλήγει σε τίτλο αποκλειστικά ανώτατης σχολής. Αυτό είναι το μόνο αίτημα που μας καλύπτει και δεν βάζει σε κίνδυνο τις σπουδές και τα πτυχία μας.
